Fagocytoza to jeden z wielu zachodzących w naszym organizmie procesów, które pokazują, że nic się w nim nie marnuje. Robimy użytek z każdego produktu. Zarówno z martwych części komórek, jak i drobnych cząsteczek. Wszystko to, służy zwiększeniu odporności na ewentualne zagrożenia z zewnątrz. Odpowiadając więc na pytanie "co to jest fagocytoza?", możemy powiedzieć, że jest to proces polegający na wchłonięciu przez fagocyty, wszystkich martwych komórek, cząsteczek i patogenów. Ma to na celu pozbycie się z organizmu elementów niebezpiecznych i niechcianych. Porównując to do naszej codziennej czynności, można to nazwać pewnego rodzaju "sprzątaniem" naszego organizmu.
Oczywiście zostało to ujęte w dość sporym uproszczeniu. Pewną ciekawostką może być to, że fagocytoza zachodzi także w innych organizmach żywych, nawet w tych najbardziej prymitywnych. Dla pierwotniaków jest to, jedyny sposób na zdobycie pokarmu z zewnątrz.
Jeśli chodzi o człowieka, to fagocytoza stanowi swego rodzaju pierwszą linię obrony naszego organizmu. Jest to proces odporności wrodzonej, czyli nabywanej od razu po narodzeniu. Dzięki niej nasz organizm jest w stanie odbudowywać tkanki. Warto także wspomnieć o tym, jak sam proces wchłaniania wygląda. Fagocytoza to proces wchłaniania przez fagocyty danego fragmentu komórki do swojego wnętrza. W ten sposób powstaje fagosom, czyli specjalny pęcherzyk, który zawiera w sobie ten fragment martwej komórki. Następnie zostaje ona strawiona przez różne procesy, zachodzące wewnątrz.
Skoro znamy już pojęcie fagocytozy, warto poznać także podstawowe różnice związane z innym, podobnym procesem, zwanym pinocytozą. Dzięki temu będziemy w stanie poznać właściwości każdego z nich i tym samym skutecznie odróżnić te procesy.
Najprościej mówiąc, nazwa fagocytoza pochodzi z języka greckiego, gdzie dosłownie oznacza "jeść". Pinocytoza pochodzi natomiast od słowa "pić". Już na tym etapie możemy dostrzec jedną z różnic tych dwóch procesów. Jak zapewne wiemy, fagocytoza to proces, który polega na rozkładzie danych cząstek lub elementów komórek przez enzymy wchłaniające. Pinocytoza z kolei to proces, w którym dana substancja jest spożywana od razu, głównie dlatego, że jest ona w stanie ciekłym. Właśnie to jest także główną różnicą tych procesów. Fagocytoza polega na wchłonięciu ciał stałych, natomiast pinocytoza - cieczy.
Kolejną zasadniczą różnicą jest sam cel zachodzenia tychże procesów. Pinocytoza polega na przyjmowanych materiałów, kiedy fagocytoza to swego rodzaju mechanizm obronny, który polega na wchłanianiu ciał obcych. Jak widać, fagocytoza a pinocytoza to dwa zupełnie różne procesy, które mimo z pozoru podobnego działania, zachodzą w innym celu.
Jak już wiemy, fagocytoza to proces, który ma na celu w pewnym stopniu uchronić nasz organizm przed zewnętrznym zagrożeniem. Warto opisać sam proces walki fagocytów z danym czynnikiem zakaźnym. Polega on na pojawieniu się stanu zapalnego, najpierw w okolicach miejsca samej infekcji. Ma to na celu sprowadzenie potrzebnych komórek do zwalczania zagrożenia. Sam stan zapalny, powstaje wskutek nagłego wpłynięcia krwi z potrzebnymi komórkami do źródła infekcji. Następnie fagocyty zwyczajnie wchłaniają wszelkie patogeny, jak i uszkodzone komórki, w ten sposób niwelując zagrożenie.
Ciekawym procesem, który jest bezpośrednio związany z fagocytozą, jest eforocytoza. Polega ona na obumieraniu fagocytów po spełnieniu swojej roli w celu wyeliminowania stanu zapalnego w naszym organizmie. Właśnie na tym polega fagocytoza immunologiczna.
Zobacz też: Apoptoza. Proces niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu