Wrzód: dlaczego powstaje, jak wygląda i w jaki sposób należy go leczyć?

Wrzód jest zmianą chorobową na powierzchni skóry lub błon śluzowych. Wrzody wyglądają jak małe ranki mogące samodzielnie krwawić. Przyczyny ich powstawania są różne, w zależności od miejsca na ciele. Jak powinno wyglądać ich leczenie?

Rodzaje wrzodów i objawy

Wrzody to zmiany chorobowe, które mogą pojawić się w przebiegu wielu schorzeń. Zwykło się dzielić je na ostre lub przewlekłe, gdzie głównym kryterium jest czas gojenia. Wrzody ostre goją się w ciągu 12 tygodni, natomiast wrzody przewlekłe nie goją się wcale, lub proces ich gojenia przekracza 12 tygodni. W zależności od przyczyny oraz miejsca powstawania, wyróżnia się kilka rodzajów wrzodów.

• wrzody układu trawiennego

Wrzody układu trawiennego dzieli się na trzy rodzaje. Są to wrzody przełyku, wrzody żołądka i wrzody dwunastnicy. Objawiają się najczęściej piekącym bólem, ale również wymiotami, wzdęciami, zgagą, bólem w klatce piersiowej i niewyjaśnioną utratą wagi.

•  wrzody na ciele

Wrzody na ciele pojawiają się najczęściej w miejscach, gdzie skóra jest owłosiona lub gromadzony jest łój i brud. Przykładem są wrzody na twarzy, w okolicach pach i pośladków. Pojawiają się na naskórku i skórze właściwej. Zdarzają się przypadki powstawania wrzodu również w tkance podskórnej. Innym czynnikiem wywołującym je są infekcje grzybicze, których następstwem jest np. wrzód jamy ustnej, czyli afta.

• wrzody odbytu

Kolejnym przykładem jest wrzód odbytu. Wrzód odbytu charakteryzuje mały, miejscowy ubytek w błonie śluzowej, która wyściela jego kanał. Objawami są zaparcia, wyciekająca wydzielina, pojawienie się świeżej krwi w stolcu, ból podczas wypróżniania się oraz świąd.

Przyczyny powstawania wrzodów

Jest kilka przyczyn powstawania wrzodów na ciele. Wrzód może powstać m.in. w przypadku narażenia skóry na silne zmiany temperatury, zarówno na ciepło, jak i zimno. Przyczyną powstawania wrzodów są również podrażnienia skóry, zarówno fizyczne, jak i chemiczne. Kolejnym czynnikiem może być brak ruchu i znajdowanie się przez dłuższy czas w jednej pozycji. W sytuacji długotrwałego nacisku na układ krążenia krwi, przekształca się on w odleżynę, która w ekstremalnych przypadkach za sprawą martwicy staje się czarna. Przykładem wrzodów odleżynowych jest wrzód na pośladku, pojawiający się najczęściej przy kości ogonowej, gdzie jest mniej tkanki tłuszczowej, amortyzującej skórę przed otarciami.

Wrzód pojawia się zazwyczaj przy spadku odporności. Przyczynami mogą być również:

• AIDS,
• choroby nerek,
• choroby wątroby,
• alkoholizm,
• otyłość,
• cukrzyca. 

Owrzodzenia tworzą się także u osób, chorujących na atopowe zapalenie skóry lub świerzb. Kolejnym powodem, przez które pojawić się mogą m.in. wrzody na twarzy, to zapalenie mieszka łojowego, spowodowane zakażeniem gronkowcem złocistym.

W przypadku wrzodów układu trawiennego, najczęstszym powodem jest stan zapalny przy zakażeniu się bakteriami Helicobacter pylori. Są to rany powstałe w wyniku działania soków trawiennych, które uszkadzają ściany żołądka. Również długotrwałe stosowanie środków przeciwbólowych może się przyczynić do powstawania wrzodów układu trawiennego.

Leczenie wrzodów. Jak wygląda terapia?

Leczenie wrzodów jest zależne od przyczyny ich powstania. Gdy przyczyną jest bakteria H/ pylori, przepisywane są antybiotyki, mające na celu zwalczenie bakterii. Herbaty ziołowe, dedykowane w leczeniu wrzodów układu trawiennego, są również uznawane za pomocne w leczeniu.

Na wrzód na pośladku stosowane są ciepłe kompresy, które pomagają złagodzić ból. Wykorzystywane są również preparaty antybakteryjne do przemywania.

Gdy leczeniu podlega wrzód żołądka, dieta okazuje się konieczna. Są bowiem pokarmy (np.: mleko, alkohol, kawa oraz tłuste i pikantne potrawy), które mogą przyczyniać się do rozwoju wrzodów. Osoby leczące wrzody żołądka powinny zrezygnować lub znacznie zminimalizować spożywanie tego typu produktów. Chcąc wyleczyć wrzód żołądka, dieta polegać będzie również na zmianie nawyków spożywania posiłków. Powinny być one małe i o regularnych porach.

Zmiana diety jest zalecana również przy wrzodach skóry. Pacjenci z owrzodzeniami na ciele powinni wdrożyć ćwiczenia w celu utraty wagi. Poprawa krążenia krwi jest również istotna przy leczeniu wrzodów. Aby zapobiec zakażeniu się rany, stosowane są na wrzód miejscowe antybiotyki, a w zaawansowanych stanach martwa tkanka jest oczyszczana chirurgicznie, czyli wykonywany jest tzw. drenaż ropnia.

Zobacz też: Choroby zapalne jelit - przyczyny, objawy, leczenie