Benzoesan sodu: co to jest za substancja?
Benzoesan sodu znajduje się w rejestrze dodatków do żywności. Jest to związek chemiczny, należący do grupy konserwantów. Ma właściwości bakteriostatyczne i fungistatyczne, czyli hamuje rozwój bakterii oraz grzybów. Jest to biały krystaliczny proszek lub granulat, dobrze rozpuszczający się w wodzie.
)
Benzoesan sodu: wzór chemiczny
Benzoesan sodu posiada wzór chemiczny C6H5COONa, o masie cząsteczkowej 144.11. Oznaczony jest symbolem E211. Inna nazwa to sól sodowa kwasu benzoesowego.
Benzoesan sodu. Otrzymywanie substancji
Otrzymywanie benzoesanu sodu następuje poprzez syntezę chemiczną. Jest to dokładnie reakcja chemiczna kwasu benzoesowego z wodorotlenkiem sodu. Należy uważać na ogrzewanie benzoesanu sodu, ponieważ wytwarza on wtedy drażniący dym, który powoduje kaszel i zaczerwienie oczu.
Benzoesan sodu: występowanie w naturze
Kwas ten można znaleźć również w warunkach naturalnych. Występuje on w roślinach, m.in.:
- borówkach,
- jabłkach,
- żurawinie,
- grzybach,
- cynamonie.
Benzoesan sodu w naturze chroni rośliny przed atakiem pleśni lub grzybów. Niewielkie jego ilości znaleźć można również w produktach poddanych fermentacji.
Zastosowanie benzoesanu sodu
Benzoesanu sodu używa się, aby wydłużyć okres przydatności pokarmów do spożycia, głównie w produktach, które mają kwaśny odczyn. Swoje zastosowanie znajduje także w kosmetykach oraz lekach.
Benzoesan sodu jako konserwant
Benzoesan sodu jako konserwant jest bardzo popularny. Zastosowanie go pozwala zahamować rozwój pleśni, bakterii oraz drożdży. Stosuje się go również jako polepszacz smaku. Benzoesan sodu znaleźć można w wielu produktach spożywczych, np.:
- w majonezie,
- dżemach,
- margarynie,
- słodzonych napojach,
- serach,
- winie,
- piwie,
- jogurtach owocowych,
- produktach piekarniczych.
Unijne prawo zezwala na użycie benzoesanu sodu w zatwierdzonych ilościach, zależnie od rodzaju produktu. Przykładowo, w koncentracie pomidorowym jest to 1,5 g na kilogram produktu, natomiast w napojach gazowanych już tylko 0,15 g na litr.
Wykazano również, iż benzoesan sodu w połączeniu z azotynem sodu lub sorbinianem potasu umożliwia zastosowanie niższej dawki w produktach, niż przy samodzielnym wykorzystaniu tego konserwantu. Połączenie tych substancji działa bowiem synergistycznie.
Benzoesan sodu w kosmetykach
Jakie zastosowanie ma benzoesan sodu w kosmetykach? Benzoesan sodu wykorzystuje się w wielu kosmetykach codziennego użytku, czyli w mydłach, kremach, szamponach, pastach do zębów. Podobnie jak w produktach spożywczych, chroni kosmetyki oraz produkty codziennej higieny przed namnażaniem się bakterii, grzybów i pleśni.
)
Benzoesan sodu. Czy jest szkodliwy?
Czy spożywanie produktów z benzoesanem sodu jest bezpieczne? Według dostępnych informacji wiadomo, iż przekroczenie maksymalnej dawki spożycia, czyli 5 mg/kg masy ciała nie powinno być toksyczne dla organizmu. Dawka musiałaby być przekroczona 400 razy, co jest niewykonalne. Ponadto, badania nie wykazały, aby benzoesan sodu miał działanie rakotwórcze. Uznano również, że nie podnosi on cukru we krwi oraz jest bezpieczny dla kobiet w ciąży i dzieci.
Po spożyciu, benzoesan sodu wchłania się całkowicie z przewodu pokarmowego, nie pozostaje w organizmie i zostaje wydalony wraz z moczem. Jego najwyższe stężenie odnotowuje się około godziny po spożyciu.
W sytuacji połączenia się z kwasem askorbinowym, benzoesan sodu może przekształcić się w benzen. Jest to rakotwórczy związek chemiczny, jednak jego ilości w produktach spożywczych nie są wystarczające, aby zaszkodzić zdrowiu.
Uczulenie na benzoesan sodu. Objawy alergii
Są jednak osoby, które negatywnie reagują na występowanie benzoesanu sodu w produktach. Reakcja alergiczna wystąpić może również przy spożywaniu go w dużych ilościach. W przypadku, gdy wystąpi uczulenie na benzoesan sodu, objawy jemu towarzyszące to przede wszystkim:
- ból brzucha,
- nieżyt nosa,
- pokrzywka
- nadpobudliwość,
- podrażnienie górnych dróg oddechowych.
Objawy te zazwyczaj znikają po kilku godzinach od spożycia.
Zobacz też: Konserwanty w żywności - wielu powinniśmy unikać. A które nie są groźne?
