Gruczoł krokowy (prostata, stercz) to narząd występujący wyłącznie u mężczyzn. Jest umiejscowiony pod pęcherzem moczowym. Jego frontowa część kieruje się ku spojeniu łonowemu, natomiast tylna jest zlokalizowana przed odbytnicą.
Prostata jest zbudowana z tkanki łącznej, na której znajduje się splot żylny. Składa się z dwóch płatów - lewego i prawego - które łączy więzina. Poszczególne płaty dzielą się na płaciki.
Jaką funkcję pełni prostata? Przede wszystkim odpowiada za wydzielanie substancji o kwaśnym odczynie, która wspomaga ruchliwość plemników i zwiększa ich przeżywalność. Wydzielina, o której mowa, jest transportowana do cewki moczowej podczas ejakulacji i stanowi 30 proc. objętości nasienia.
Organ ten pełni zatem bardzo istotną rolę, jednak jego wymiary wcale na to nie wskazują. Gruczoł krokowy charakteryzuje się wielkością około 4x3x2,5 cm. Jest więc zbliżony zarówno wielkością jak i kształtem do kasztana lub orzecha włoskiego.
Powiększony gruczoł krokowy może wskazywać na jedno z kilku schorzeń tego narządu. Taki stan ujawni USG gruczołu krokowego, ale za dokładniejsze uważa się badanie per rectum, które poza wielkością pozwala ocenić także strukturę prostaty i występowanie zmian guzkowatych.
Przerost prostaty, czyli łagodny rozrost gruczołu krokowego (ang. bening prostatic hyperplasia - BPH) wynika z nieprawidłowego wzrostu komórek, doprowadzającego do powiększenia gruczołu. Jak wskazuje na to sama nazwa, dolegliwość ma charakter łagodny, co oznacza, że nie jest nowotworem. Główne objawy choroby to:
Choroba najczęściej wynika z infekcji bakteryjnej. Dane statystyczne dowodzą, że na zapalenie prostaty choruje lub zachoruje co drugi mężczyzna. Najczęściej występujące symptomy to:
W porównaniu z innymi nowotworami, rak prostaty rozwija się powoli. Objawy mogą wystąpić nawet po 20-25 latach wzrastania guza. Wśród najczęstszych symptomów raka prostaty należy wymienić:
W profilaktyce nowotwora prostaty najważniejszym elementem jest regularne badanie, które powinno się rozpocząć po 35. roku życia i powtarzać je przynajmniej raz do roku. Pozwala to na wykrycie zmian na wczesnym etapie, co zwiększa szansę na pomyślne leczenie.
Zobacz też: Prostata - objawy problemów z prostatą. Badania prostaty i leczenie