Gruczoł krokowy: jaką pełni funkcję? Jakie schorzenia najczęściej dotykają prostatę?

Gruczoł krokowy to element męskich narządów płciowych, który znajduje się przed odbytnicą i poniżej pęcherza. Takie umiejscowienie organu sprawia, że jego schorzenia mogą doprowadzić do zaburzenia mikcji i funkcji seksualnych. Czym jest gruczoł krokowy i jakie choroby najczęściej dotykają ten organ?

Gruczoł krokowy - jak jest zbudowany i jakie pełni funkcje?

Gruczoł krokowy (prostata, stercz) to narząd występujący wyłącznie u mężczyzn. Jest umiejscowiony pod pęcherzem moczowym. Jego frontowa część kieruje się ku spojeniu łonowemu, natomiast tylna jest zlokalizowana przed odbytnicą.

Prostata jest zbudowana z tkanki łącznej, na której znajduje się splot żylny. Składa się z dwóch płatów - lewego i prawego - które łączy więzina. Poszczególne płaty dzielą się na płaciki.

Jaką funkcję pełni prostata? Przede wszystkim odpowiada za wydzielanie substancji o kwaśnym odczynie, która wspomaga ruchliwość plemników i zwiększa ich przeżywalność. Wydzielina, o której mowa, jest transportowana do cewki moczowej podczas ejakulacji i stanowi 30 proc. objętości nasienia.

Gruczoł krokowy - wymiary

Organ ten pełni zatem bardzo istotną rolę, jednak jego wymiary wcale na to nie wskazują. Gruczoł krokowy charakteryzuje się wielkością około 4x3x2,5 cm. Jest więc zbliżony zarówno wielkością jak i kształtem do kasztana lub orzecha włoskiego.

Gruczoł krokowy: najczęstsze choroby i jak się je wykrywa?

Powiększony gruczoł krokowy może wskazywać na jedno z kilku schorzeń tego narządu. Taki stan ujawni USG gruczołu krokowego, ale za dokładniejsze uważa się badanie per rectum, które poza wielkością pozwala ocenić także strukturę prostaty i występowanie zmian guzkowatych.

Przerost gruczołu krokowego. Co to znaczy dla pacjenta?

Przerost prostaty, czyli łagodny rozrost gruczołu krokowego (ang. bening prostatic hyperplasia - BPH) wynika z nieprawidłowego wzrostu komórek, doprowadzającego do powiększenia gruczołu. Jak wskazuje na to sama nazwa, dolegliwość ma charakter łagodny, co oznacza, że nie jest nowotworem. Główne objawy choroby to:

• problemy z oddawaniem moczu,
• częstsze oddawanie moczu (zwłaszcza w godzinach nocnych),
• uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza moczowego,
• nagle pojawiająca się potrzeba oddania moczu. 

Zapalenie gruczołu krokowego. Co to za choroba? Jak się objawia?

Choroba najczęściej wynika z infekcji bakteryjnej. Dane statystyczne dowodzą, że na zapalenie prostaty choruje lub zachoruje co drugi mężczyzna. Najczęściej występujące symptomy to:

• utrudnione oddawanie moczu,
• pieczenie lub kłucie towarzyszące mikcji,
• częsta potrzeba oddawania moczu,
• dreszcze,
• wysoka gorączka,
• dolegliwości bólowe - w krzyżu, pachwinie, podbrzuszu, za moszną,
• pulsowanie w odbytnicy i w okolicach narządów płciowych,
• problemy z uzyskaniem wzwodu i spadek popędu seksualnego,
• ból przy ejakulacji.

Rak gruczołu krokowego. Jak się przed nim ustrzec?

W porównaniu z innymi nowotworami, rak prostaty rozwija się powoli. Objawy mogą wystąpić nawet po 20-25 latach wzrastania guza. Wśród najczęstszych symptomów raka prostaty należy wymienić:

• utrudnione oddawanie moczu,
• częste parcie na pęcherz, zwłaszcza w nocy,
• przerywany lub słaby strumień moczu,
• pieczenie lub ból towarzyszący mikcji,
• ból towarzyszący ejakulacji,
• obecność krwi w moczu lub nasieniu,
• dolegliwości bólowe w obszarze pleców, miednicy albo bioder. 

W profilaktyce nowotwora prostaty najważniejszym elementem jest regularne badanie, które powinno się rozpocząć po 35. roku życia i powtarzać je przynajmniej raz do roku. Pozwala to na wykrycie zmian na wczesnym etapie, co zwiększa szansę na pomyślne leczenie. 

Zobacz też: Prostata - objawy problemów z prostatą. Badania prostaty i leczenie