Więcej o zdrowiu przeczytasz na głównej stronie Gazeta.pl.
Podczas niedawnego spotkania z członkami zakonu trynitarzy w Watykanie papież Franciszek miał wyraźne trudności ze wstaniem podczas witania przybyłych gości. Przeprosił, że musi to robić na siedząco, dodając z humorem, że to z powodu przypadłości, którą nazywa się "kolanem zakonnicy". Niedawno w rozmowie z latynoamerykańskimi dziennikarzami wspominał też o swoich kłopotach z poruszaniem się, spowodowanych zerwaniem lub naciągnięciem więzadła w kolanie. Po ostatnim incydencie lekarz zalecił papieżowi odpoczynek od oficjalnych zajęć.
"Kolano zakonnicy", nazywane też "kolanem górnika", "kolanem pokojówki", albo "kolanem układacza podłóg" to obrazowe określenie dla zapalenia kaletki przedrzepkowej. To przypadłość na którą cierpią osoby, które dłuższy czas spędzają na kolanach, klęcząc podczas modlitwy czy też wykonując pracę wymagającą pozostawania w takiej pozycji. Skarżą się na nią ogrodnicy, pracownicy budowlani, osoby sprzątające, a także uprawiające niektóre sporty, a ponadto ludzie z nadwagą lub otyłością, których kolana muszą znosić ogromne przeciążenia.
Zapalenie lub podrażnienie kaletek maziowych zdarza się dość często po 40. roku życia. Kaletki maziowe to włókniste torebki wypełnione specjalnym płynem, produkowanym przez warstwę wewnętrzną kaletki, zwanej maziową. Kaletki maziowe znajdują się miejscach, gdzie narządy przesuwają się pomiędzy sobą, takich jak duże stawy. Płyn maziowy ma ułatwiać tarcie pomiędzy kośćmi a mięśniami, czy pomiędzy kośćmi a ścięgnami lub skórą. Najczęściej cierpimy z powodu zapalenia kaletki maziowej w stawie biodrowym, w łokciu, ramieniu oraz kolanie. Przyczyniają się do tego powtarzające się urazy, przeciążenia spowodowane długotrwałym naciskiem i przeciążeniami, a także takie choroby jak reumatoidalne zapalenie stawów,dna moczanowa, łuszczycowe zapalenie stawów, a nawet choroby tarczycy. Niekiedy do zapalenie kaletki maziowej dochodzi infekcja bakteryjna, w tym zakażenie Staphylococcus aureus, czyli gronkowcem złocistym.
Na skutek długotrwałego klęczenia może dojść do zapalenia kaletki przedrzepkowej, co papież Franciszek nazwał "kolanem zakonnicy". Kaletka przedrzepkowa znajduje się z przodu w kolanie (tuż nad rzepką), gdzie ma zadanie chronić, nawilżać i amortyzować staw. Dolegliwość objawia się opuchlizną, zaczerwieniem w okolicy stawu kolanowego i bólem. Dyskomfort nasila się podczas poruszania nogą i znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie. Jeśli zapaleniu kaletki towarzyszy gorączka oraz podwyższona temperatura i zaczerwienienie skóry wokół kolana, świadczy to o infekcji bakteryjnej. Mogło do niej dojść, jeżeli na przykład mamy w okolicy jakąś ranę.
Obrzęk spowodowany jest poszerzeniem samej kaletki oraz wysiękiem większych ilości płynu, który produkuje w nadmiarze podrażniona warstwa wewnętrzna, czyli maziowa.
Zwykle, gdy wysięg płynu poza kaletkę jest niewielki, wystarczy odpoczynek, a organizm sam sobie z tym radzi. Gdy nadmiar płynu zostaje wchłonięty, ból w kolanie ustępuje. Jednak gdy płynu przesiękowego jest dużo, konieczne staje się jego usunięcie. W takiej sytuacji lekarz wykonuje punkcję i odprowadza nadmiar cieczy. Lekarze zalecają odpoczynek, unieruchomienie kolana na pewien czas, a także środki łagodzące stan zapalny i zmniejszające ból. Niekiedy też stosuje się miejscowo zastrzyki ze sterydem. Pomocne są zimne okłady oraz późniejsza fizjoterapia.
Infekcja bakteryjna wymaga zwykle leczenia antybiotykami. Aby zdiagnozować zakażenie robi się punkcję stawu i pobrany płyn poddaje analizie. W nielicznych przypadkach zapalenia kaletki maziowej konieczna staje się interwencja chirurgiczna (bursektomia). Jeżeli stan zapalny i obrzęk długo nie ustępują usuwa się w całości uszkodzoną kaletkę maziową.
Papież Franciszek należy do dwunastu najstarszych papieży w historii Kościoła katolickiego. W grudniu ubiegłego roku ukończył 85 lat, w marcu minął też dziewiąty rok jego pontyfikatu. Obecnie ogólny stan zdrowia papieża Franciszka jest oceniamy jako dobry, chociaż latem 2021 roku przeszedł zabieg chirurgiczny okrężnicy, podczas którego usunięto mu 33 cm jelita. W tym roku z powodu kłopotów ze zdrowiem musiano odwołać już kilka ważnych spotkań i podróży papieża, w tym do Florencji. Franciszek ma wyraźne kłopoty z chodzeniem i utyka na jedną nogę, co przypisuje się rwie kulszowej, czyli tak zwanemu zapaleniu korzonków. Ból pojawia się w odcinku lędźwiowym kręgosłupa i promieniuje do nóg, uniemożliwiając swobodne poruszanie się.