Zespół jelita drażliwego. Objawy nie ułatwiają ustalenia trafnej diagnozy

Zespół jelita drażliwego jest schorzeniem układu pokarmowego o charakterze przewlekłym i czynnościowym. W jego przebiegu pojawia się nadreaktywność i nawracające zaburzenia pracy jelit. Co istotne, nie wynika to ze zmian biochemicznych i organicznych w ustroju. Towarzyszące chorobie symptomy nie muszą wskazywać na zespół jelita drażliwego. Objawy są bowiem na tyle niespecyficzne, że można przypasować je do wielu innych schorzeń układu pokarmowego. Czym jest IBS i jak przebiega leczenie tej dolegliwości?

Zespół jelita drażliwego - co to jest?

Zespół jelita drażliwego (ang. irritable bowel syndrome - IBS) to przewlekła choroba jelita grubego i cienkiego, niebędąca następstwem stanu zapalnego, zakażenia, zatrucia ani innych nieprawidłowości, możliwych do wykrycia w toku badań diagnostycznych. 

Przyczyny występowania IBS do dziś nie zostały poznane. Specjaliści są zdania, że zespół uciążliwych objawów jest wynikiem wielu różnych czynników, wśród których wymienia się:

• zaburzenia w obszarze regulacji osi mózg-jelito,
• nadmierne czucie trzewne,
• zaburzenia czynności wydzielniczej i perystaltyki jelit,
• zaburzenia mikrobioty jelitowej,
• przebyta biegunka infekcyjna (zwłaszcza o podłożu bakteryjnym), która wywołała poinfekcyjny zespół jelita drażliwego (po zwalczeniu drobnoustroju chorobotwórczego, objawy nadal się utrzymują).

Zespół jelita drażliwego: najczęstsze objawy

Dla zespołu jelita drażliwego charakterystyczny jest przebieg nawracający i przewlekły, co oznacza, że symptomy choroby mogą ustępować i ponownie się pojawiać w nieregularnych odstępach czasu. Jednym z najczęstszych objawów tej dolegliwości jest ból brzucha, zlokalizowany w dolnej części brzucha po lewej stronie i w podbrzuszu. Należy jednak podkreślić, że dolegliwości bólowe mogą pojawić się w każdym obszarze jamy brzusznej.

Inne objawy IBS to:

• biegunki lub zaparcia,
• śluz w stolcu,
• wzdęcia brzucha,
• zgaga,
• nudności i wymioty,
• obniżenie nastroju,
• stany lękowe i depresja,
• częstsze oddawanie moczu,
• zaburzenia miesiączkowania,
• objawy ogólne: ból pleców, ból głowy i chroniczne zmęczenie.

Zespół jelita drażliwego: objawy skórne

W przeciwieństwie do niektórych chorób układu pokarmowego, zespół jelita drażliwego nie daje objawów skórnych. Te mogą natomiast stanowić powikłanie schorzenia, a ich występowanie ma związek z utratą cennych składników odżywczych, pod wpływem nawracających biegunek.

Zespół jelita drażliwego u dziecka. Jakie są objawy?

Zespół jelita drażliwego u dzieci ma taki sam przebieg, jak u dorosłych. Co za tym idzie, występujące symptomy są takie same. Poza dolegliwościami ze strony układu pokarmowego, czujność rodziców powinny wzbudzić następujące zmiany:

• częste wybudzanie w nocy (związane z dolegliwościami ze strony układu pokarmowego),
• utrata masy ciała, 
• gorączka,
• nasilające się problemy trawienne.

Zespół jelita drażliwego: leczenie. Jak wygląda terapia?

W przypadku IBS, leczenie farmakologiczne ma jedynie charakter wspomagający. Leki rozkurczowe i trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne mogą złagodzić niektóre objawy. Podstawą jest określenie źródeł stresu i ich usunięcie, najlepiej przy wsparciu psychologicznym. Poza tym, konieczna jest modyfikacja jadłospisu. Korzystny wpływ na przebieg zespołu jelita drażliwego ma dieta obfitująca w błonnik rozpuszczalny, o małej zawartości składników fermentujących (FODMAP) i bezglutenowa. 

Zobacz też: Zespół jelita drażliwego i problemy psychiczne mają wspólne przyczyny