Nerw kulszowy - co to jest?
Nerw kulszowy jest największym i najdłuższym nerwem u człowieka. Składa się z połączenia czterech, a nawet pięciu korzeni nerwowych, które wychodzą z kanału kręgowego z odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa. Nerw kulszowy posiada włókna zarówno ruchowe, jak i czuciowe, dlatego jest nerwem mieszanym. Ponosi odpowiedzialność za odczucie bodźców czuciowych z podudzi i stóp (z wyłączeniem części wewnętrznej). Za te fragmenty odpowiada nerw piszczelowy oraz nerw strzałkowy wspólny.
Nerw kulszowy: przebieg
Jaki jest przebieg nerwu kulszowego? Nerw kulszowy wychodzi z kręgosłupa, opuszcza miednicę przez otwór podgruszkowy, później obejmuje mięśnie brzuszne obręczy biodrowej. Następnie przebiega w okolicach mięśnia pośladkowego wielkiego, opiera się na tylnej powierzchni mięśni uda. Dalej biegnie w kierunku dołu podkolanowego, gdzie rozdziela się na dwie gałęzie i biegnie aż do stopy.
Zapalenie nerwu kulszowego
Pomimo, że nerw kulszowy narażony jest na ucisk na każdym odcinku swojej długości, najczęściej dochodzi do niego w kanale kręgowym, przez fragment krążka międzykręgowego. Jest to zapalenie nerwu kulszowego (powszechnie znane także jako zapalenie korzonków), które jest niezwykle bolesnym schorzeniem. Najczęstszą przyczyną zapalenia nerwu kulszowego oraz towarzyszącego mu silnego bólu jest przepuklina kręgosłupa, która w wyniku nieprawidłowego stanu uciska korzenie nerwowe tworzące nerw kulszowy.
Ucisk na nerw kulszowy powoduje powstanie silnego, rwącego, czasem palącego (a nawet w odczuciu elektrycznego) bólu, który promieniuje od kręgosłupa przez całą długość nogi. Czasami ból nerwu kulszowego kończy się na udzie, ale w większości przypadków obejmuje całą kończynę wraz z odczuwalnym paraliżem. Ten stan nazywamy rwą kulszową lub neuralgią nerwu kulszowego. Jego objawy mogą nasilać się podczas chodzenia, siedzenia czy zmiany pozycji leżącej. Zazwyczaj ból jest tak silny, że nie pozwala na wypoczynek ani sen.
Ucisk na nerw kulszowy
Długotrwały ucisk na nerw kulszowy może być przyczyną jego uszkodzenia, które objawia się osłabieniem lub brakiem czucia w łydce, stopie bądź w innym miejscu. Czasami do tego stanu dołącza paraliż mięśni łydki, który jest przyczyną trudności w staniu lub chodzeniu. Leczenie stanu zapalnego nerwu kulszowego rozpoczyna się od zlikwidowania zapalenia oraz wykluczenia ucisku. W tym celu stosuje się zastrzyki, leki, ćwiczenia, masaże i ukierunkowaną rehabilitację. W bardzo zaawansowanym stanie zapalnym stosuje się zastrzyki nadtwardówkowe, kierowane wprost do miejsca ucisku. Jest to rodzaj blokady kręgosłupa, która pozwoli na ulżenie pacjentowi w bólu i poddanie go dalszemu leczeniu.
W łagodniejszych przypadkach wystarczy zaaplikować choremu leki oraz zastrzyki domięśniowe. Leki na rwę kulszową można podzielić na:
- przeciwzapalne,
- witaminy,
- przeciwpadaczkowe,
- rozluźniające mięśnie,
- przeciwbólowe.
W najcięższych przypadkach ucisku na nerw kulszowy powoduje jego uszkodzenie i wymaga poddania pacjenta operacji.
Nerw kulszowy - ćwiczenia
Na nerw kulszowy zalecane są ćwiczenia. Warto zastosować odpowiednią rehabilitację. Jednak należy pamiętać, że zestaw ćwiczeń musi być indywidualnie dobierany dla konkretnego pacjenta, ponieważ istnieje wiele przyczyn powstania zapalenia nerwu kulszowego. Do ćwiczeń można włączyć specjalne masaże nerwu kulszowego, które w pewien sposób zmniejszają odczucie bólu. Jednak te zabiegi również muszą być zalecone przez specjalistę - indywidualnie dla każdego pacjenta.
Każde zabiegi powinny być przeprowadzane pod pieczą rehabilitanta lub specjalisty, ponieważ nieumiejętnie wykonane ćwiczenia mogą być przyczyną pogorszenia stanu chorobowego. W powtarzających się sytuacjach ucisku na nerw kulszowy nie należy zwlekać z rozpoczęciem leczenia. Nerw kulszowy regeneruje się bardzo wolno, a powrót do prawidłowego stanu sprawności może trwać nawet lata. Badania naukowe dowodzą, że na przyspieszenie odbudowy nerwu kulszowego dobrze wpływa pływanie. Warto również zmienić dietę, stosować suplementację witaminami i minerałami (najważniejszy jest poziom magnezu).
Zobacz też: Kanał kręgowy i jego schorzenia: stenoza
