Więcej tym, jak dbać o zdrowie w starszym wieku, przeczytasz na głównej stronie Gazeta.pl.
Wraz z wiekiem poziom kwasu foliowego we krwi stopniowo się obniża, prowadząc często do poważnego niedoboru u starszych osób. Wiąże się to z wyższym ryzykiem wystąpienia zaburzeń poznawczych i neurologicznych. Szacuje się, że niedobory kwasu foliowego dotykają co najmniej jedną na pięć osób w zaawansowanym wieku.
Jak dotąd naukowcy nie rozstrzygnęli, czy niski poziom kwasu foliowego we krwi jest jedną z przyczyn otępienia, czy też jest produktem ubocznym demencji. Najnowsze badania, zrealizowane w Icahn School of Medicine w Mount Sinai w Nowym Jorku wskazały jednak na kwas foliowy, jako możliwy biomarker, który może pomóc w identyfikacji osób zagrożonych demencją i śmiercią.
Zespół badawczy wykorzystał dokumentację medyczną ponad 27 tys. osób, zgromadzoną przez jednego z dostawców opieki zdrowotnej w Izraelu. Wolontariusze byli w wieku od 60 do 75 lat i nie mieli żadnych objawów demencji na co najmniej 10 lat przed rozpoczęciem badania. Badania trwały pięć lat, od 2013 do 2017 roku. W tym czasie uczestnikom regularnie badano krew, byli też monitorowani pod kątem objawów demencji. Wyniki zostały udostępnione w czasopiśmie "Evidence Based Mental Health".
Kwas foliowy niemal jak biomarker demencji
Analiza wyników pokazała, że około 13 proc. uczestników badania miało niedobory kwasu foliowego, poniżej 4,4 ng/ml (nanogramów na mililitr). Taki niedobór kwasu foliowego wiązał się ze znacznie zwiększonym ryzykiem rozwoju demencji oraz śmierci.
Jak oszacowali naukowcy, wśród osób cierpiących na niedobory kwasu foliowego wskaźnik demencji wyniósł prawie 3,5 proc., a wskaźnik zgonów z jakiejkolwiek przyczyny - prawie 8 proc. Dla porównania, wśród osób, które mają prawidłowy poziom kwasu foliowego we krwi, wskaźnik demencji oscyluje wokół 3 proc., a wskaźnik zgonów z jakiejkolwiek przyczyny szacuje się na niecałe 4 proc.
Po uwzględnieniu kilku istotnych czynników, takich jak współistniejąca cukrzyca,depresja, pogorszenie funkcji poznawczych, niedobór witaminy B12, palenie tytoniu i zażywanie suplementów kwasu foliowego, prawdopodobieństwo rozpoznania demencji u osób z niedoborem kwasu foliowego było o 68 proc. wyższe, w porównaniu z osobami mającymi odpowiedni poziom tego związku w organizmie. Ryzyko śmierci z jakiejkolwiek przyczyny było wyższe trzy razy.
Naukowcy nie rozstrzygnęli, dlaczego tak się dzieje i czy niedobory kwasy foliowego u starszych ludzi są przyczyną, czy skutkiem demencji.
Możliwe jednak, że niedobór kwasu foliowego wpływa na poziom homocysteiny (aminokwas powstający w procesie trawienia białek), a tym samym na naczyniowe ryzyko demencji i/lub utrudnia naprawę DNA neuronów, czyniąc je podatnymi na uszkodzenia oksydacyjne, co z kolei może przyspieszać starzenie się i degradację komórek mózgowych
- piszą autorzy badań.
Źródła kwasu foliowego, czyli witaminy B9
Kwas foliowy to związek zaliczany do witamin z grupy B (nosi nazwę witaminy B9). Nazwa kwas foliowy pochodzi od łacińskiego słowa folium, czyli liść, ponieważ po raz pierwszy pozyskano go z liści szpinaku. Kwas foliowy nie jest wytwarzany przez nasz organizm, więc musi być dostarczony wraz z pożywieniem. Najlepsze źródła tego związku to drożdże, produkty mleczne, pełne ziarna zbóż, świeże i mrożone warzywa liściaste (kapusta, brokuły, kalafior, szpinak), a także pomidory, buraki, nasiona słonecznika, orzechy, owoce cytrusowe. Niewielką ilość kwasu foliowego ma też mięso.
