Ból ucha. Jak sobie z nim poradzić domowymi sposobami? Kiedy do lekarza?

Ból ucha to często występująca dolegliwość, zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Najczęściej nasuwa skojarzenia ze schorzeniami zlokalizowanymi w obszarze narządu słuchu, jednak trzeba wiedzieć, że uporczywy ból ucha może być symptomem innej choroby. Jakie są przyczyny bolącego ucha? Jak sobie z tym poradzić?

Kłujący ból ucha - przyczyny

Ból ucha, czyli otalgia, może być objawem choroby toczącej się w samym uchu. W takiej sytuacji osoba chora najczęściej odczuwa ostry, kłujący ból. Mówimy wówczas o otalgii pierwotnej. Zdarza się, że dolegliwości bólowe nie mają związku z narządem słuchu. Wynika to z faktu, że ucho jest unerwione przez nerwy czaszkowe (trójdzielny, językowo-gardłowy, twarzowy i błędny) oraz szyjne nerwy rdzeniowe. Co za tym idzie, ból ucha i gardła wcale nie musi mieć związku z uchem. W takiej sytuacji, należy mówić o otalgii wtórnej.

Najczęstsze przyczyny bólu ucha zewnętrznego to:

• zapalenie ucha,
• zapalenie ucha zewnętrznego,
• uraz miejscowy,
• różnica ciśnień wynikająca z zatkania ucha,
• krwiak małżowiny usznej,
• odmrożenie lub oparzenie małżowiny,
• nowotwór małżowiny.

Wśród częstych przyczyn bólu ucha wewnętrznego, należy wymienić:

• uraz ciśnieniowy,
• ostrą niedrożność trąbki Eustachiusza,
• zapalenie ucha środkowego,
• stan zapalny wyrostka sutkowego,
• choroby nowotworowe ucha środkowego.

Mówiąc o przyczynach wtórnych, należy wskazać przede wszystkim na:

• choroby przyzębia i zębów trzonowych,
• zaburzenia funkcji stawu skroniowo-rzuchwowego,
• neuralgię nerwu trójdzielnego,
• infekcje w obszarze gardła i migdałków,
• stany zapalne i zwyrodnienia w odcinku szyjnym kręgosłupa,
• schorzenia zatok przynosowych i nosa,
• stany zapalne ślinianek,
• stany zapalne węzłów chłonnych szyi,
• zapalenie tętnicy skroniowej,
• tętniaka aorty piersiowej,
• zawał serca,
• choroby nowotworowe: płuc, kręgosłupa, jamy ustnej i gardła.

Ból ucha - COVID

Jak do infekcji SARS-CoV-2 ma się ból ucha? Koronawirus może atakować ucho środkowe, poza tym osoba chora może odczuwać szereg innych objawów, w tym uporczywy ból gardła, których konsekwencją mogą być dolegliwości bólowe w obszarze ucha. Nie jest to jednak symptom swoisty, więc na podstawie występowania bólu ucha nie można stwierdzić zakażenia koronawirusem.

Ból ucha - domowe sposoby

Jak leczyć ból zlokalizowany w obszarze narządu słuchu? Jeżeli dolegliwości są łagodne i nie towarzyszą im inne niepokojące symptomy, ulgę mogą przynieść domowe sposoby na ból ucha:

• olejek kamforowy - kamfora wykazuje właściwości antyseptyczne i rozgrzewające. Wystarczy zaaplikować kilka kropel do bolącego ucha,
• czosnek - udowodniono, że czosnek zwalcza dwa szczepy bakterii atakujących ucho. Aby pozbyć się bólu, wystarczy obrać i rozgnieść dwa ząbki, odstawić je na 10 minut i ostrożnie zaaplikować do ucha (na godzinę),
• cebula - to warzywo zawiera związki o działaniu przeciwzapalnym. W celu złagodzenia bólu ucha, wystarczy włożyć do wewnątrz kawałek cebuli (na godzinę),
• imbir - także imbir wykazuje właściwości przeciwzapalne. Natrzyj ucho sokiem wyciśniętym z korzenia, a szybko odczujesz ulgę,
• ciepłe okłady - kompres złagodzi ból i stan zapalny, przyspieszy też proces leczenia farmakologicznego. 

Konieczne jest jednak skonsultowanie się z lekarzem. 

Co na ból ucha?

Jeżeli pomimo zastosowania domowych metod ból nie ustępuje, nie należy zwlekać z wizytą u lekarza. Specjalista określi przyczynę występowania dolegliwości i na tej podstawie zaordynuje odpowiednią terapię. Jeżeli schorzenie ma podłoże bakteryjne, konieczne będzie leczenie antybiotykami, miejscowymi lub ogólnymi. Jeżeli choroba ma charakter wtórny, podstawą jest wyleczenie właściwej jednostki chorobowej.

Ból ucha u dziecka - jak złagodzić uporczywą dolegliwość?

Ból ucha często dotyka niemowlęta i małe dzieci (zwykle stanowi konsekwencję ostrego zapalenia ucha środkowego). Zazwyczaj towarzyszą temu objawy takie jak:

• niepokój,
• płaczliwość,
• pogorszenie łaknienia,
• wymioty,
• problemy ze snem,
• pocieranie ucha.

Dzieci powyżej 3. roku życia zwykle potrafią wskazać źródło bólu, co bardzo ułatwia rozpoznanie. W przypadku młodszych malców, należy obserwować objawy towarzyszące. Jeżeli dolegliwościom nie towarzyszy gorączka, można podać dziecku leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Brak poprawy stanowi wskazanie do niezwłocznej wizyty u pediatry.

Zobacz też: Azytromycyna (Sumamed), czyli antybiotyk stosowany w infekcjach bakteryjnych