Odruch Babińskiego to pierwotny odruch, który sprawdzany jest u noworodka natychmiast po urodzeniu. Co to jest dokładnie odruch Babińskiego? Pojawia się on u zdrowego noworodka tuż po przyjściu na świat lub w drugim czy trzecim tygodniu życia. Jest to bardzo ważne badanie, mające na celu sprawdzenie funkcjonowania dolnego odcinka rdzenia kręgowego. Brak odruchu Babińskiego u noworodka może oznaczać zaburzenie nerwów obwodowych. Jako pierwszy, w końcu XIX wieku, przeprowadził to badanie francuski neurolog polskiego pochodzenia – Józef Babiński (stąd się wzięła jego polska nazwa).
Jest to jeden z kilku naturalnych odruchów u zdrowego noworodka. Odruch Babińskiego u noworodka polega na tym, że delikatnie głaskając stópkę maleństwa, obserwujemy odruchowe wyprostowanie i naprężenie paluszków. U dorosłych ten odruch zmienia się, powodując — w trakcie pogłaskania — podkulenie palców stopy.
Odruch Babińskiego u noworodka świadczy o prawidłowym funkcjonowaniu nerwów, a jednocześnie informuje o tym, że połączenia nerwowe z mózgiem nie są do końca wykształcone. Odruch Babińskiego najczęściej zanika w siódmym miesiącu życia dziecka, ale może trwać nawet do końca drugiego roku życia malucha i nie jest powodem do niepokoju.
W miarę dorastania odruch Babińskiego zastępowany jest odruchem podeszwowym, który objawia się zwijaniem palców podczas drażnienia stopy. Jeżeli więc odruch Babińskiego utrzymuje się u dziecka jeszcze w trzecim roku życia lub późniejszych latach, należy skonsultować się z lekarzem pediatrą. Ten wykluczy nieprawidłowości związane z funkcjonowaniem nerwów. Odruch Babińskiego u dzieci przedszkolnych i szkolnych oraz osób dorosłych nie jest podstawą do leczenia, ale może być objawem innej choroby lub przebycia udaru.
Odruch Babińskiego jest naturalnym stanem w przypadku noworodków i niemowląt. Brak odruchu Babińskiego w pierwszym miesiącu życia wymaga konsultacji u lekarza neurologa, który zdiagnozuje przyczynę tej nieprawidłowości. Ponieważ odruch Babińskiego jest odruchem pierwotnym (tak jak odruch ssania, chwyt czy odruch Moro), dzieci z jego zaburzeniem powinny być pod szczególną opieką pediatryczną i neurologiczną. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do stanu zdrowia dziecka rodzice powinni natychmiast skonsultować się z lekarzem.
Odruch Babińskiego ma dwie postacie – może być dodatni lub ujemny. Dodatni jest wtedy, gdy duży palec wyraźnie prostuje się do góry, a pozostałe palce podwijają się w kierunku podeszwy. W niektórych przypadkach palce zaraz po podwinięciu się zmieniają pozycję i się rozczapierzają. Ten przypadek może dotyczyć jednej lub obydwu stóp. Gdy dotyczy tylko jednej, należy zlokalizować problem. Do przyczyn dodatniego odruchu Babińskiego u dorosłych możemy zaliczyć:
Ujemny odruch Babińskiego u dorosłych jest prawidłową reakcją i wskazuje na właściwe funkcjonowanie układu nerwowego.
Odruch Babińskiego u dorosłych traktuje się jako stan patologiczny. Nie przeszkadza w chodzeniu, nie powoduje bólu stóp, ale świadczy o tym, że coś nieprawidłowego dzieje się w układzie nerwowym. Najczęściej objawu Babińskiego u dorosłych nie leczy się, ale jest on wskazaniem do przeprowadzenia badań z udziałem tomografu komputerowego lub rezonansu magnetycznego. Dzięki tym urządzeniom, lekarzom łatwiej będzie rozpocząć natychmiastowe leczenie.
Zobacz też: Odczekanie 60 sekund przed przecięciem pępowiny może ratować życie wcześniaków