Lebioda. Jak wygląda i jakie ma zastosowanie lecznicze?

Lebioda to jedna z wielu roślin leczniczych, która wygląda tak niepozornie, że często jest niedostrzegana lub wręcz niszczona przez przechodzące osoby. Rosnąca przy drogach, na trawnikach lub łące, traktowana jest jak chwast niegodny większej uwagi. Komosa biała, bo o niej mowa, powszechnie znana jest właśnie jako lebioda.

Lebioda – co to jest?

Lebioda (komosa biała) to popularna roślina zielona. Jest gatunkiem rozpowszechnionym na całym  świecie. Ciekawostką jest, że rośnie nawet na zimnej Grenlandii i Spitsbergenie. Jedyne miejsce, gdzie nie występuje to Antarktyda, gdyż temperatury otoczenia są nawet dla tej rośliny zdecydowanie za niskie. 

Jak wygląda lebioda? Cechy charakterystyczne

Jak wygląda lebioda? Ziele ma wysokość zależną od warunków, w których rośnie. Może osiągnąć nawet 3 metry. Łodyga lebiody jest wzniesiona, bruzdowana, dość gruba, pojedyncza, a czasem rozgałęzia się. Tuż przy nasadzie ogonka liściowego występuje purpurowa plama. Liście komosy białej są mięsiste i owalne, mają długi ogonek, a ich dolna strona jest czerwono-fioletowa. Wierzch liścia jest srebrzysty z delikatnym nalotem. Kształt liści jest bardzo zróżnicowany – najwyższe i najmłodsze są lancetowate i gładkie na brzegach, starsze są bardziej owalne, z nierównymi ząbkowanymi brzegami. Kwiaty lebiody spiętrzają się w wiechę lub kłos. Owocami tej rośliny są drobne orzechy, skrywające we wnętrzu spłaszczone maleńkie nasiona. Nasiona są lśniące i gładkie, mają barwę czarną. Lebioda jest rośliną jednoroczną, kwitnie od lata do późnej jesieni.

Lebioda – właściwości lecznicze ziela

W minionych wiekach lebioda była jednym ze składników pożywienia ludzi, kojarzącym się z biedą i głodem. Obecnie bywa stosowana jako składnik mikstur leczniczych. Roślina ma jeszcze jedną właściwość, a mianowicie jest trująca. Z tego powodu nie wolno spożywać jej bez konsultacji z osobą posiadającą wiedzę na temat botaniki.

Komosa biała we współczesnej medycynie nie jest popularna, a o jej właściwościach medycznych wiedzą tylko nieliczni. Jest to ziele traktowane jako chwast i usuwane z przydomowych ogrodów. Lebioda właściwości lecznicze zawdzięcza młodym liściom oraz nasionom, które stosowane są w kuchni i medycynie niekonwencjonalnej.

Komoda biała jest źródłem wielu składników odżywczych:

• błonnik,
• węglowodany,
• witaminy A, B, C, K,
• białka,
• minerały: fosfor, potas, żelazo, wapń oraz cynk.

Lebioda może być dobrą alternatywą jako składnik diety wegetariańskiej i wegańskiej, ponieważ zawiera duże ilości błonnika oraz białek roślinnych. Nie ma w niej glutenu, co jest ważną informacją dla osób cierpiących na celiakię. Osoby z nietolerancją laktozy z pewnością ucieszy podwójna niż w przypadku innych roślin ilość wapnia.

Komosa biała zawiera także przeciwutleniacze, które zwalniają naturalny proces starzenia się skóry. Działa wzmacniająco na paznokcie i włosy oraz wpływa na pracę hormonu wzrostu, co jest nieocenione w przypadku dzieci. Pamiętajmy jednak, aby zachować dalece idącą ostrożność w stosowaniu komosy. Niekontrolowane przyjmowanie ziół może być przyczyną poważnych problemów ze zdrowiem. 

Zastosowanie lebiody w kuchni i nie tylko

Dzięki bogatemu zestawowi wartości odżywczych lebioda znalazła liczne zastosowania. W medycynie ludowej lebioda ma sprawdzone działanie antybiotyczne, zwalcza mikroby chorobotwórcze – pałeczki okrężnicy, salmonellę, gronkowca złocistego i pałeczki ropy błękitnej.

Komosę białą wykorzystuje się:

• w leczeniu przeziębień, grypy, gruźlicy, astmy i zapaleniu oskrzeli,
• przy rehabilitacji wad wzroku
• jako środek uspokajający,
• jako preparat oczyszczający organizm z toksyn,
• jako środek odkażający w leczeniu schorzeń dróg moczowych i kamicy nerkowej,
• przy oparzeniach, otarciach i zapaleniu skóry.

Lebiodę stosuje się również w kuchni. Do celów kulinarnych zbiera się młode liście ziela i jego nasiona. Aby zjedzenie komosy białej nie skończyło się w szpitalu, trzeba odpowiednio ja przygotować:

• liście należy zagotować, a następnie wylać wywar i jeszcze raz je opłukać;
• nasiona lebiody należy przez noc moczyć w wodzie z sokiem z cytryny, zagotować, odlać wywar i również wypłukać.

Liście dodaje się do sałatki, potraw z makaronu, zup, naleśników oraz wytrawnych ciast. Natomiast nasiona można zmielić na kaszę albo mąkę.

Zobacz też: Wspiera trawienie, łagodzi ból, uspokaja. Sprawdź co jeszcze cennego kryje mięta