Więcej na temat chorób zakaźnych na głównej stronie Gazeta.pl
Pierwsze przypadki infekcji HIV (ludzki wirus niedoboru odporności wywołujący AIDS) zostały zgłoszone ponad 35 lat temu (sam wirus pojawił się około 1920 roku). Od tego czasu, jak podaje UNAIDS (organizacja przy ONZ monitorująca epidemię AIDS), już ponad 78 milionów ludzi zostało zakażonych, a 35 milionów zmarło z powodu chorób powiązanych z AIDS. Obecnie z HIV żyje około 38 mln ludzi na całym świecie.
Mimo istniejących już leków i zaawansowanych prac nad szczepionką przeciw HIV stanowi nadal ogromne wyzwanie dla medycyny, jest także przedmiotem badań genetyków. Istnieje niebezpieczeństwo takiego zmutowania wirusa, które poważnie zmieni jego właściwości biologiczne. Te obawy naukowców właśnie się potwierdziły. W ramach trwającego badania BEEHIVE zidentyfikowano grupę osób, które zakaziły się nowym, bardziej zjadliwym wariantem HIV-1 (w ramach podtypu B).
Wirusy RNA (takie jak HIV, ale także SARS-CoV-2) od dawna są ogromnym problemem, ponieważ są podatne na błędy podczas replikacji i dlatego mutują w ogromnym tempie. Najwyższe znane nauce tempo mutacji dotyczy właśnie wirusów RNA. Zmiany w budowie genetycznej wirusa wpływają na jego zdolność do adaptacji. Większa zjadliwość może przynieść wirusowi korzyści o ile nie zmniejszy jego zdolności do przenoszenia się. Z tego powodu naukowcy nieustannie monitorują HIV, aby ocenić jego zjadliwość, zaraźliwość oraz skuteczność stosowanych leków.
Zjadliwość wirusa HIV-1 (główna grupa odpowiedzialna za globalną pandemię, która ma wiele podtypów) mierzy się zwykle przy pomocy wskaźnika nazwanego mianem wirusa (stężenie cząstek wirusa w osoczu krwi) oraz oznaczając liczbę limfocytów T CD4+ krążących we krwi. Jest to rodzaj białych krwinek odpowiedzialnych za odpowiedź komórkową układu odpornościowego. Glikoproteina CD4 znajduje się na powierzchni komórek odpornościowych, gdzie pełni różne funkcje, w tym także rolę receptora wiążącego białka HIV. To umożliwia wirusowi zakażanie komórek. Ten proces prowadzi w efekcie do obniżenia liczby komórek T CD4+ (czyli znacznego osłabienia odporności), dlatego ich oznaczenie we krwi jest jednym z narzędzi diagnostycznym w przypadku HIV.
Wariant VB ma ponad 300 mutacji
Wysoce zjadliwy wariant podtypu B HIV-1 krąży w Holandii od kilku lat. Najnowsze badania, przeprowadzone w Instytucie Big Data Uniwersytetu Oksfordzkiego, pozwoliły zidentyfikować 109 osób, które są nosicielami zmutowanego wirusa. Z wynikami badania można się zapoznać na łamach czasopisma "Science".
Miano wirusa w organizmach osób zainfekowanych nowym wariantem VB okazało się być od 3,5 do 5,5-krotnie wyższe (w porównaniu z 6604 osobami zakażonymi innymi wariantami). Ponadto tempo spadku liczby komórek CD4+ we krwi obwodowej było u nich dwukrotnie szybsze, co oznacza znaczne osłabienie układu odpornościowego. W efekcie osoby zakażone tym podtypem HIV są bardziej podatne na rozwój AIDS w ciągu 2-3 lat, jeżeli nie podejmą szybko leczenia. Na szczęście stosowane obecnie leki antyretrowirusowe nadal działają.
Analiza sekwencji genetycznej nowego wariantu HIV pokazała, że zgromadził niemal 300 mutacji. Powstał prawdopodobnie jeszcze w latach 90. ubiegłego wieku w wyniku nowej mutacji (a nie rekombinacji). Wyróżnia się zwiększoną zaraźliwością, szybciej się przenosi. Na tym etapie nie udało się ustalić, która konkretnie zmiana w genomie odpowiada za zwiększona zjadliwość wirusa.
Źródła: Science, MedicalXPress.com
