Toksoplazmoza a ciąża: czy jest się czego bać?
Przyszłe mamy niejednokrotnie zastanawiają się czy toksoplazmoza w ciąży może być groźna. Warto wiedzieć, że toksoplazmoza w większości przypadków jest niegroźna i najczęściej przebiega bezobjawowo. Okazuje się jednak, że przechodzona w ciąży może nieść ze sobą poważne konsekwencje dla płodu. Skutkiem choroby ciężarnej mogą być zarówno zaburzenia w rozwoju widoczne na dalszym etapie życia dziecka, jak i poronienie czy też zgon wewnątrzmaciczny podczas ciąży. Toksoplazmoza może powodować u dziecka w przyszłości zaburzenia neurologiczne, zaburzenia wzroku, zaburzenia mowy albo padaczkę. Najbardziej groźna dla zdrowia i życia dziecka jest toksoplazmoza, gdy wystąpi ona we wczesnym okresie ciąży. Wówczas może skutkować takimi wadami, jak małogłowie, wodogłowie, bądź też zapalenie siatkówki. Są to jednak na szczęście bardzo rzadkie przypadki.
Toksoplazmoza: IgG - normy w ciąży
Z uwagi na zagrożenia, jakie niesie toksoplazmoza, zalecane jest badanie poziomu IgG i IgM w ciąży. Co to takiego? Podstawowe badanie, które pozwala na wykrycie toksoplazmozy, polega na zbadaniu krwi pod kątem obecności w surowicy krwi swoistych przeciwciał z klasy IgG oraz IgM. Oznaczenia przeciwciał dokonuje się najczęściej metodą ELISA. Gdy zarówno IgG, jak i IgM wyjdzie dodatnie, oznacza to, że toksoplazmoza zaatakowała organizm przyszłej mamy. Jeśli chorobie towarzyszą objawy, należy wówczas wdrożyć leczenie. Do podobnych wniosków prowadzi negatywny wynik IgG przy pozytywnym wyniku IgM. Gdy IgG jest dodatnie, a IgM ujemne, oznacza to najczęściej, że ciężarna już wcześniej chorowała na toksoplazmozę i nabyła odporności. Jeśli IgG jest znacznie podwyższone, wskazane jest powtórne wykonanie badania po trzech tygodniach - jeśli poziom przeciwciał utrzyma się na tym samym poziomie, nie będzie konieczne podejmowanie żadnych dalszych działań. Natomiast ujemny wynik badania IgG i IgM oznacza, że przyszła mama nie posiada jeszcze odporności na toksoplazmozę, ponieważ nigdy na nią nie chorowała.
Przyjmuje się następujące normy IgG:
- poniżej 6,5 IU/ml - wynik ujemny,
- od 6,5 do 8 IU/ml - wynik wątpliwy,
- powyżej 8 IU/ml (do 300 jednostek przeciwciał w surowicy) - wynik dodatni.
Przy czym wynik oznaczony powyżej 300 jednostek przeciwciał może znaczyć, że zakażenie właśnie trwa, lub miało miejsce niedawno.
Badanie toksoplazmozy w ciąży: ile razy trzeba je przeprowadzić?
Z uwagi na ryzyko, jakie niesie ze sobą ta choroba dla płodu, zalecane jest badanie toksoplazmozy w ciąży. Ile razy należy przeprowadzić badania serologiczne dla oznaczenia przeciwciał IgG i IgM? Pierwsze badanie powinno się wykonać jak najwcześniej, najlepiej przed 10. tygodniem ciąży. Jeśli wynik będzie negatywny, badanie należy powtórzyć przynajmniej raz w każdym trymestrze ciąży. Natomiast w przypadku obecności przeciwciał w surowicy krwi, zalecane jest kolejne, kontrolne badanie po upływie trzech tygodni.
Toksoplazmoza w ciąży: objawy
Po czym poznać, że kobietę dopadła toksoplazmoza w ciąży? Objawy pojawiają się zaledwie u około 10 proc. zakażonych, zazwyczaj u osób młodych bądź cierpiących na zaburzenia odporności. Większość osób zakażonych pierwotniakiem nie odczuwa dolegliwości. Dlatego podejrzewając zakażenie toksoplazmozą w ciąży warto zwrócić uwagę na takie objawy, jak gorączka (może być niewielka), powiększenie węzłów chłonnych, dolegliwości typowe dla przeziębienia lub grypy (ból mięśni, łamanie w kościach, ból głowy, osłabienie, wzmożona potliwość). Może też wystąpić ból gardła bądź wysypka. Okres wylęgania choroby wynosi od czterech dni do trzech tygodni.
Przebyta toksoplazmoza a ciąża
Jak mają się do siebie przebyta toksoplazmoza i ciąża? Jeśli wyniki badań świadczą o tym, że przyszła mama przechorowała już toksoplazmozę i nabyła na nią odporność, to może spokojnie starać się o dziecko - a jeżeli już zaszła w ciążę, to jej dziecku nie grożą powikłania związane z tą chorobą. Nabyta odporność to najlepszy scenariusz dla kobiet w ciąży.
Jak nie zarazić się chorobą od kota w ciąży?
Aby nie narazić zdrowia dziecka przyszła mama powinna wiedzieć, jak nie zarazić się chorobą od kota w ciąży. Toksoplazmoza często uważana jest za chorobę odzwierzęcą, gdyż głównymi żywicielami pasożytów są koty. Ponieważ kontakt z odchodami kota może prowadzić do zakażenia, warto sprzątać kocią kuwetę w gumowych rękawiczkach, a następnie dokładnie myć ręce ciepłą wodą i mydłem. Pasożyty mogą żerować jednak również na innych zwierzętach, zaś wydalane przez kota oocysty mogą przetrwać w środowisku przez dłuższy czas. Toteż warto wiedzieć, że do zakażenia toksoplazmozą może dojść również poprzez:
- spożywanie surowego lub niedogotowanego mięsa,
- spożycie skażonej wody,
- spożycie nieumytych warzyw lub owoców.
Gdy u ciężarnej dojdzie jednak do zakażenia, wysoce prawdopodobne jest, że zakażenie zostanie przeniesione przez łożysko i u dziecka wystąpi toksoplazmoza wrodzona.
Zobacz też: Włosogłówka - objawy i leczenie
