Osteoporoza: przyczyny, czynniki ryzyka
Skąd bierze się osteoporoza? Przyczyny choroby mogą być dwojakie, zależnie od tego, czy mamy do czynienia z osteoporozą pierwotną czy wtórną. Osteoporoza pierwotna związana jest ściśle ze starzeniem się układu szkieletowego, zaś do wtórnej prowadzi przyjmowanie niektórych leków bądź wywołują ją inne choroby. Na osteoporozę w szczególności narażone są:
- osoby w podeszłym wieku,
- osoby szczupłe,
- kobiety, które przeszły menopauzę przed 45. rokiem życia,
- kobiety z niedoborem estrogenów,
- mężczyźni z niskim poziomem testosteronu,
- osoby chore na mukowiscydozę, kamicę nerkową, cukrzycę, zespół Cushinga.
Przyczyny osteoporozy w zależności od jej rodzaju
Przyczyny osteoporozy są różne w zależności od tego, czy mamy do czynienia z osteoporozą pierwotną, czy wtórną. Osteoporoza pierwotna występuje zdecydowanie częściej i jest konsekwencją naturalnego procesu starzenia się układu szkieletowego. Utrata gęstości mineralnej kości jest procesem nieuchronnym, istnieją jednak czynniki, które znacznie przyspieszają jego przebieg. Należą do nich w szczególności:
- zła dieta,
- mała aktywność fizyczna,
- nadmierne sięganie po używki,
- niedostateczna ekspozycja na światło słoneczne.
Do przyczyn osteoporozy wtórnej zalicza się m.in.:
- zaburzenia hormonalne,
- choroby układu pokarmowego, którym towarzyszą zaburzenia wchłaniania,
- przewlekłe zapalne choroby reumatyczne,
- choroby autoimmunologiczne,
- niektóre choroby onkologiczne,
- długotrwałe unieruchomienie,
- przyjmowanie glikokortykosteroidów, leków przeciwpadaczkowych czy heparyny.
Osteoporoza: objawy bólowe – kiedy się pojawiają?
Gdy dopadnie nas osteoporoza, objawy bólowe pojawiają się zwykle dopiero wówczas, gdy choroba jest już zaawansowana. Bez wykonywania odpowiednich specjalistycznych testów diagnostycznych osteoporoza podejrzewana jest zazwyczaj dopiero wtedy, gdy dojdzie do złamania kości w wyniku urazu, który u zdrowego człowieka nie powinien doprowadzić do tego typu kontuzji. Wówczas zmiany osteoporotyczne w kościach są już z reguły bardzo zaawansowane. W tak zaawansowanej postaci choroby może dochodzić też do złamań kręgów w wyniku ucisku masy własnego ciała na kręgosłup, czemu towarzyszą dolegliwości bólowe: gwałtowny ból pleców oraz ucisk uszkodzonych tkanek na korzenie nerwowe.
Jakie są objawy osteoporozy? Co powinno zaniepokoić?
Jakie są objawy osteoporozy prócz widocznych złamań pourazowych? Kontuzje mogą dotykać chorego również bez jego wiedzy, np. gdy dochodzi do złamania przedniej krawędzi kręgu, chory może w ogóle nie czuć bólu, bądź odczuwać dyskomfort podczas stania lub siadania. Czasem choroba objawia się nagłym, ostrym bólem podczas codziennego wysiłku, kaszlu czy kichania oraz ograniczeniem ruchomości kręgosłupa. Dodatkowo u chorego występuje często brak apetytu oraz wzdęcia brzucha. Dochodzi do zmian w sylwetce, w tym deformacji klatki piersiowej, zwanej wdowim garbem. Pojawiają się zaburzenia trawienia, nasilają się zaparcia, zwiększa się podatność na zapalenie płuc, a chorobie towarzyszą dolegliwości zatorowo-zakrzepowe.
Co to jest osteoporoza i jakie są jej przyczyny?
Podsumujmy zatem: co to jest osteoporoza i jakie są jej przyczyny? Przez Światową Organizację Zdrowia osteoporoza uznana została za chorobę cywilizacyjną. Nazywana cichym złodziejem kości osteoporoza (albo inaczej zrzeszotnienie kości) to choroba układu szkieletowego, w przebiegu której dochodzi do zaniku tkanki kostnej. Tkanka ta ulega rozrzedzeniu (zrzeszotnieniu), co uwidacznia się jako ścieńczenie kości korowej oraz ścieńczenie i zmniejszenie ilości beleczek kostnych kości gąbczastej. Mówiąc prościej, w osteoporozie zmniejsza się gęstość mineralna kości, przez co są one znacznie bardziej podatne na złamania. Do złamań może dochodzić nawet w wyniku niewielkiego urazu, a dotyczą w szczególności kości przedramienia, szyjki kości udowej oraz kręgosłupa. Złamania osteoporotyczne mogą jednakże występować również w innych lokalizacjach.
Ludzkie kości w normalnych warunkach ulegają wciąż remodelowaniu. Polega ono na resorpcji kości (tj. powolnym wchłanianiu składników mineralnych kości) oraz ich odtwarzaniu przez osteoklasty i osteoblasty. Gdy organizm zaatakuje osteoporoza, w jej przebiegu proces ten ulega silnemu zaburzeniu – destrukcja masy kostnej jest zbyt silna, prowadząc do spadku gęstości kości i podatności na złamania. Przyczyn tej nieprawidłowości, a zarazem przyczyn osteoporozy, dopatrywać się należy przede wszystkim w działaniu czynników kontrolujących pracę osteoblastów i osteoklastów. Duży wpływ na rozwój osteoporozy mają np. niedobory estrogenów. Do przyczyn osteoporozy zalicza się także:
- niedobory żywieniowe,
- brak aktywności fizycznej,
- niedobory witaminy D,
- palenie tytoniu,
- nadmierne spożywanie alkoholu.
Zobacz też: Niedobory witaminy D. Do czego może doprowadzić zbyt niski poziom witaminy D?
