Zarówno zbyt wysoki, jak i zbyt niski puls może wskazywać na pewne problemy zdrowotne, dlatego warto wykonywać regularne jego kontrole, co nie jest ani trudne, ani czasochłonne.
Wysoki puls? Ile wynosi prawidłowy puls?
Prawidłowe tętno jest różne, w zależności od wieku oraz aktywności fizycznej. Tętno powinno się mierzyć w spoczynku, przy uspokojonym oddechu i nie bezpośrednio po wysiłku. Puls można mierzyć za pomocą ciśnieniomierza, który ma funkcję pomiaru tętna albo ręcznie, z pomocą stopera lub sekundnika. Należy znaleźć na ciele miejsce, w którym puls jest łatwo wyczuwalny, na przykład na nadgarstku lub na szyi. Do tego miejsca należy przyłożyć dwa palce i po wyczuciu pulsu zacząć odliczać czas. Zaleca się, aby liczyć uderzenia w czasie 20 sekund, a następnie uzyskaną liczbę pomnożyć przez 3, dzięki czemu uzyskuje się liczbę uderzeń na minutę.
Przyjmuje się, że dla poszczególnych grup wiekowych prawidłowy puls wynosi:
- dla płodu: 110-150 uderzeń/minutę,
- dla niemowląt: 130 uderzeń/minutę,
- dla dzieci: 100 uderzeń/minutę,
- dla młodzieży: 85 uderzeń/minutę,
- dla dorosłych: 64-90 uderzeń/minutę,
- dla osób starszych: 55-60 uderzeń/minutę.
W przypadku kobiet wyjątkowym okresem, kiedy puls jest podwyższony, jest ciąża. W ciąży organizm kobiety zmienia się, układy sercowo-naczyniowy oraz hormonalny są bardziej obciążone, przez co tętno może wzrosnąć do około 80-90 uderzeń na minutę. Za podwyższony puls u kobiet w ciąży uznaje się puls powyżej 90 uderzeń na minutę.
Wysoki puls - przyczyny
Stan, w którym puls jest podwyższony nazywany jest tachykardią. Najczęstsze przyczyny zbyt wysokiego pulsu to:
- zdenerwowanie,
- strach,
- stres,
- silne emocje,
- picie alkoholu,
- palenie tytoniu,
- zażywanie narkotyków,
- zażywanie niektórych leków,
- gorączka,
- krwotok,
- zatrucie substancjami pogarszającymi utlenowanie krwi,
- odwodnienie,
- przyjęcie zbyt dużej dawki kofeiny (na przykład kawy czy napoju energetycznego),
- podwyższony cholesterol,
- podwyższony poziom cukru we krwi.
Jeżeli puls rośnie po wysiłku fizycznym czy podczas stresujących sytuacji jest to całkowicie normalne. Niepokojąca powinna być sytuacja, w której puls jest podwyższony bezpośrednio po przebudzeniu albo wtedy, gdy jest mierzony w stanie spoczynku. Czasami podwyższonemu pulsowi towarzyszy kołatanie serca. Jeśli puls jest często podwyższony, a dodatkowo kołatanie powtarza się, należy niezwłocznie udać się do lekarza, ponieważ taki stan może być spowodowany poważnymi zaburzeniami, takimi jak:
- anemia,
- nadczynność tarczycy,
- choroby serca,
- choroby oskrzeli oraz płuc,
- niedobory magnezu, wapnia i potasu.
Podwyższony puls może wiązać się również z tak zwanymi tachyarytmiami, czyli charakterystycznymi zaburzeniami rytmu serca. W przypadku tego schorzenia rytm bicia serca jest niemiarowy, czemu towarzyszą objawy, takie jak kołatanie i trzepotanie serca, przerwy w pracy serca, duszności, osłabienie, zawroty głowy oraz poczucie niepokoju. Niepokojący powinien być także stan, w którym podwyższonemu pulsowi towarzyszy niskie ciśnienie. Jeżeli zauważy się u siebie podwyższone tętno oraz towarzyszące temu inne dolegliwości należy zwrócić się do lekarza w celu wykluczenia schorzeń, które mogą powodować taki stan.
Jak obniżyć puls?
Jeżeli wysoki puls to chwilowy problem, który pojawia się na przykład na skutek silnego stresu, warto znać sposoby na szybkie i skuteczne uspokojenie pracy serca. W takiej sytuacji należy starać się spokojnie oddychać, najlepiej zaczerpnąć świeżego powietrza oraz napić się chłodnej wody. Warto również posłuchać odprężającej muzyki albo wziąć relaksującą kąpiel.
Jeśli problem podwyższonego tętna powtarza się, należy zadbać o swoją formę i styl życia. Codziennie należy wykonywać umiarkowany wysiłek fizyczny. Najlepsze będą ćwiczenia aerobowe, jazda na rowerze albo spacery. Ważne jest również unikanie używek, takich jak papierosy i alkohol, a także przestrzeganie zdrowej, zbilansowanej diety. Oprócz używek warto ograniczyć picie kawy, napojów energetyzujących, a także mocnej czarnej herbaty. Jeśli to konieczne, można sięgnąć po zioła o działaniu uspokajającym.
Jeżeli wysoki puls nie mija mimo odpowiedniej diety i zdrowego stylu życia należy skonsultować się z lekarzem. W takiej sytuacji tachykardia może być spowodowana chorobą, którą należy leczyć, aby w efekcie doprowadzić do unormowania pulsu.
Puls a ciśnienie krwi
Puls i ciśnienie tętnicze krwi to parametry wzajemnie powiązane. To dlatego podczas pomiaru ciśnienia ciśnieniomierzem, zawsze uzyskujemy także wartość pulsu. Jeden i drugi parametr wynika bezpośrednio z kondycji układu krążenia.
Wysokie ciśnienie i niski puls to najczęściej sygnał odwodnienia organizmu. Taka anomalia często obserwowana jest u osób starszych. Inne przyczyny wysokiego pulsu i niskiego ciśnienia to:
