Test na HPV - kiedy powinniśmy zrobić taki test, rodzaje oraz cena

HPV to wirus brodawczaka ludzkiego. To patogen, który może się przyczynić do rozwoju raka szyjki macicy, raka odbytu, a u mężczyzn raka prącia, a także innych rodzajów nowotworów złośliwych. Oczywiście nie każde zakażenie kończy się rakiem. Do wykrycia infekcji i identyfikacji typu wirusa, który nas zaatakował, służą testy oparte o technologię PCR (testy genetyczne).

Do tej pory sklasyfikowano około 200 typów wirusa brodawczaka ludzkiego. Na szczęście nie każda infekcja HPV oznacza od razu groźną chorobę. Największe ryzyko wiąże się z dwoma typami wirusa: HPV16 oraz HPV18. Za łagodnymi zmianami stoją typy 6 i 8. Do infekcji zwykle dochodzi podczas zbliżeń seksualnych (kontakt z zakażoną skórą partnera i współżycie), ale można się także zarazić korzystając z tych samych urządzeń sanitarnych (rzadko) lub z przedmiotów należących do osoby będącej nosicielem HPV (takich choćby jak ręcznik). Wirus przenosi się także z zakażonej matki na dziecko podczas porodu (ocenia się, że ryzyko przeniesienia wynosi aż 60 proc.). Test na HPV ma na celu potwierdzenie zakażenia i określenie typu wirusa, który nas zaatakował.

Do wykrywania obecności wirusa służy obecnie technika zwana PCR (reakcja łańcuchowej polimerazy, ang. Polymeraze Chain Reaction). To nowoczesna metoda analityczna oparta na osiągnięciach biologii molekularnej. Jest bardzo skuteczna i dokładna (czułość testów ocenia się na 99 proc.). Najogólniej rzecz biorąc, jest to technika pozwalająca na znalezienie w badanej próbce fragmentów materiału genetycznego wirusa i jego identyfikacja.

Istnieją dwa główne rodzaje wirusa brodawczaka ludzkiego:

• niskoonkogenne (odpowiadają zwykle tylko za łagodne zmiany nowotworowe). Są to takie typy jak: typ 6, 11, 13, 30, 32, 34, 40, 42, 43, 44, 53, 54, 55, 57, 61, 62, 64, 66, 68, 69.
• wysokoonkogenne (przy zakażeniu się tym typem wirusa prawdopodobieństwo, że zachorujemy na raka jest znacznie wyższe). Do tej grupy wirusów należą typy: 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 67.

Należy pamiętać, że zakażenie się HPV początkowo przebiega bezobjawowo. Infekcje zdarzają się zarówno kobietom, jak i mężczyznom. Objawy można po pewnym czasie (po kilku miesiącach, czasem roku) dostrzec na narządach płciowych, ale mogą też być widoczne w jamie ustnej. Zakażonym osobom grożą tzw. kłykciny kończyste. Są to brodawki pojawiające się w pochwie, na powierzchni odbytu, na mosznie, na penisie. U mężczyzn, zwłaszcza jeśli cierpią z powodu obniżonej odporności, infekcja HPV objawia się w postaci brodawek lub różowych bądź brunatnych guzków w obrębie penisa. Kobiety miewają nadkażenia grzybicze lub bakteryjne pochwy, ponieważ infekcja wirusowa osłabia odporność na inne chorobotwórcze drobnoustroje.

Wykonanie testów na HPV zaleca się osobom, które miały wielu partnerów seksualnych, cierpią na przewlekłe infekcje lub zauważają u siebie zmiany skórne na narządach płciowych, a także kobiety planujące ciążę (warto zrobić ze względu na dobro przyszłego dziecka). Ponadto takie testy powinny zrobić osoby mające nieprawidłowe wyniki cytologii lub niedobory odporności. Profilaktycznie testy robi się co 3 lub 5 lat (w połączeniu z cytologią).

Obecnie nie ma leków przeciwko HPV. Leczenie polega na zwalczaniu chorób wywołanych przez wirusa. Najskuteczniejszym środkiem profilaktycznym pozostają szczepienia.

Więcej podobnych tematów na stronie głównej Gazeta.pl

Test HPV z jamy ustnej

Ponieważ wirus atakuje także jamę ustną do badań PCR pobiera się wymaz z wewnętrznej strony policzka. Zmiany w jamie ustnej obejmują język, podniebienie miękkie, migdałki oraz błonę śluzową warg. Są to zwykle niewielkie (o średnicy około 1 cm) różowo-białe kalafiorowate lub grzybiaste grudki. Zakażenie HPV w jamie ustnej może się rozwinąć w nowotwór złośliwy jamy ustnej lub gardła.

Pobranie próbki do analizy nie jest trudne, a dzięki specjalnym zestawom można poradzić sobie z tym samemu (laboratoria wysyłają takie zestawy wraz z instrukcją wykonania). Materiał biologiczny analizuje się przy pomocy testu PCR, który daje odpowiedź na pytanie czy jesteśmy zakażeni i jaki typ wirusa nas zaatakował. Wynik dodatni powinien skłonić nas do szybkiego odwiedzenia lekarza.

Test HPV z wymazu z szyjki macicy

Do takiego badania konieczne jest pobranie wymazu przez lekarza lub położną, ponieważ nie jest to procedura prosta. Przed pobraniem próbki należy się stosować do zaleceń, takich jak powstrzymanie się od współżycia do 24 godzin przed badaniem, ograniczenie niektórych zabiegów higienicznych w okolicy narządów płciowych, przed dwa dni przed pobraniem materiału nie stosujemy żadnych leków dopochwowych lub maści do użytku zewnętrznego.

Test HPV dla mężczyzn

Wymaz z prącia lub cewki moczowej można sobie pobrać samodzielnie. Zestawy zawierają dokładną instrukcję, jak należy to zrobić. Wyniki badania PCR zależą od jakości i ilości materiału genetycznego wirusa, znajdującego się w próbce, dlatego należy pobierać wymaz bardzo starannie. 

Cena za test pod kątem HPV to około 400 zł.