Najnowsze leki na reumatoidalne zapalenie stawów
Najnowsze leki na reumatoidalne zapalenie stawów to tzw. leki biologiczne, wytwarzane za sprawą osiągnięć inżynierii genetycznej. Są lekami modyfikującymi przebieg choroby (LMPCh), ich zadaniem jest nie tylko łagodzenie objawów RZS i zmniejszenie towarzyszącego chorobie bólu, ale także zapobieganie uszkodzeniom stawów. W stosowaniu LMPCh, zarówno biologicznych, jak i syntetycznych (czyli niebiologicznych) ważne jest, by zastosować je jak najszybciej od momentu rozpoznania choroby. Leki modyfikujące przebieg choroby hamują bowiem namnażanie się komórek zapalnych, a co za tym idzie, zapobiegają dalszym konsekwencjom choroby. Lekiem pierwszego wyboru w RZS jest jednak metotreksat – syntetyczny LMPCh, którego skuteczność oceniana jest jako duża, jest on też dobrze tolerowany przez chorych, a większość z działań niepożądanych, pojawiających się podczas jego stosowania, ma charakter przejściowy.
Leczenie biologiczne RZS: na czym polega?
Leczenie biologiczne RZS możliwe jest dzięki zdobyczom inżynierii genetycznej. Działanie leków biologicznych skierowane jest przeciwko cząsteczkom biologicznie czynnym występującym w ludzkim organizmie, odpowiedzialnym za inicjację i rozwój procesu zapalnego, tzw. cytokinom prozapalnym. Jest kilka typów leków biologicznych, w zależności od tego, przeciwko którym cytokinom są skierowane (np. Interleukina 1, Interleukina 6 czy TNF). Efekty działania leków biologicznych są zauważalne nieco szybciej, niż w przypadku syntetycznych leków modyfikujących przebieg choroby (gdzie okres ten to od 1 do 2 miesięcy, a pełne działanie widoczne jest po minimum 3-6 miesiącach). Poprawa może nastąpić już w ciągu 2-6 tygodni od wdrożenia leczenia. Choć leki biologiczne mogą być stosowane osobno, najczęściej podawane są w skojarzeniu z lekami syntetycznymi, w szczególności z metotreksatem. Zwykle korzystają z nich pacjenci, u których mimo maksymalnych tolerowanych dawek leków syntetycznych nie występuje pożądana poprawa. Po leki biologiczne sięga się również we wstępnym leczeniu osób, u których choroba jest bardzo aktywna, a rokowania są złe.
Reumatoidalne zapalenie stawów: leczenie – farmakologia to podstawa
Jeśli lekarz zdiagnozuje reumatoidalne zapalenie stawów, leczenie zostanie przez niego dobrane indywidualnie do stanu zdrowia pacjenta, z uwzględnieniem jego wieku, chorób współistniejących oraz trybu życia. W walce z RZS niezbędne jest leczenie farmakologiczne. Podstawą terapii są tutaj leki modyfikujące przebieg choroby, które hamują namnażanie się komórek prozapalnych i w konsekwencji chronią przed zwyrodnieniami i powikłaniami. Istotne jest, by podać je jak najwcześniej, co zwiększa szanse chorego w walce z RZS. Podczas rzutów i zaostrzeń choroby stosowane są również niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), które mają działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe, jednakże nie powodują zahamowania choroby. Dodatkowo leki te mogą mieć silne skutki uboczne, np. prowadzić do stanów zapalnych błony śluzowej żołądka czy choroby wrzodowej. Natomiast zanim leki modyfikujące przebieg choroby zaczną działać, często stosowane są w leczeniu RZS glikokortykosteroidy. Skutecznie łagodzą one ból i objawy zapalne, ale z uwagi na liczne skutki uboczne muszą być stosowane w małych dawkach i w sposób przerywany. Ponadto przeciwbólowo mogą być również stosowane: paracetamol oraz leki opioidowe.
Równolegle z leczeniem farmakologicznym warto sięgnąć po fizjoterapię. Ważne są ćwiczenia poprawiające sprawność ruchową, wydolność oddechową i krążeniową, ale także takie zabiegi medycyny fizykalnej, jak lecznicze kąpiele, okłady, krioterapia, magnetoterapia, terapia ultradźwiękami czy masaż klasyczny. Duże znaczenie ma również prawidłowa dieta, zwłaszcza niedopuszczanie do otyłości, a także wsparcie psychiczne chorego.
Maść na reumatoidalne zapalenie stawów
Z uwagi na skutki uboczne leków podawanych doustnie powstaje pytanie, czy istnieje maść na reumatoidalne zapalenie stawów. Jeśli to tylko możliwe, lekarz z pewnością zaleci sięgnięcie po niesteroidowe leki przeciwzapalne w formie żelu – ich działanie będzie bardziej skoncentrowane na zmienionym chorobowo miejscu, a chory nie będzie narażony na tak liczne skutki uboczne, jak w przypadku farmakologii doustnej. Na zmiany reumatyczne i dolegliwości bólowe pomocniczo może być stosowana również np. maść borowinowa, maść bursztynowa albo maść z liści laurowych. Zanim jednak chory sięgnie po któryś z tych produktów, powinien uprzednio skonsultować się z lekarzem prowadzącym.
Zobacz też: Choroby reumatyczne - co je powoduje, jak wygląda ich diagnostyka, a jak leczenie?
Leczenie RZS: czy jest szansa na wyleczenie?
Leczenie RZS na chwilę obecną nie gwarantuje wyleczenia. Leczenie jest jednak konieczne, by zahamować postęp choroby, złagodzić dolegliwości bólowe, umożliwić choremu względnie komfortowe funkcjonowanie, a także zapobiec powikłaniom. Warto mieć na uwadze, że odpowiednio wcześnie wprowadzone leczenie farmakologiczne może doprowadzić do remisji i jej długotrwałego utrzymania, bądź też znaczącego złagodzenia objawów choroby. Z całą pewnością natomiast zapobiega powstawaniu w stawach nieodwracalnych zmian, a także pojawieniu się powikłań pozastawowych oraz układowych.
Leki na reumatoidalne zapalenie stawów – podsumowanie
Podsumowując, leki na reumatoidalne zapalenie stawów to:
- syntetyczne leki modyfikujące przebieg choroby (LMPCh): metotreksat, leflunomid, sulfasalazyna, sole złota, chlorochina;
- biologiczne leki modyfikujące przebieg choroby: adalimumab, abatacept, certolizumab, golimumab, etanercept, infliksymab, tocilizumab, rytuksymab;
- niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ): diklofenak, ibuprofen, ketoprofen, meloksykam, naproksen, nimesulid;
- glikokortykosteroidy: prednizolon, metyloprednizolon;
- leki przeciwbólowe: paracetamol, opioidy.
Zobacz też: Bóle mięśni i stawów - jak sobie z nimi radzić
