Więcej tematów o zdrowiu na stronie głównej Gazeta.pl
Tężnia to dość prosta drewniana konstrukcja na której rozmieszcza się krótkie gałęzie tarniny i przez które przesącza się woda solankowa, co sprzyja szybkiemu parowaniu. Wokół tężni tworzy się wtedy specyficzny mikroklimat. Aerozol solankowy zawiera sól i mikroelementy "pobrane" z solanki podczas parowania. Jego skład jest nieco podobny do aerozolu morskiego, a zależy przede wszystkim od pierwotnego stężenia minerałów w wodzie solankowej. Taka woda pochodzi zwykle z bardzo głębokich odwiertów, a pierwsze tężnie to były po prostu zakłady produkcyjne pozyskujące sól spożywczą ze słonej wody. Dzisiaj niejednokrotnie solankę zasilającą tężnię tłoczy się też ze specjalnych zbiorników przy pomocy pomp.
Najstarsze (i najpotężniejsze) polskie tężnie to te w Ciechocinku (pochodzą z XIX wieku), a następnie m.in. w Konstancinie pod Warszawą i w Inowrocławiu, które zbudowano w ubiegłym stuleciu. Obecnie tężnie można spotkać w wielu uzdrowiskach, a mini tężnie buduje się często w parkach i na miejskich placach. Tężnia to bowiem nie tylko obiekt leczniczy, ale także potężny filtr powietrza.
Tężnie produkcyjne miały zwykle kilkanaście metrów wysokości. Były to długie drewniane budowle (miały nawet do kilkuset metrów) wypełnione tarniną (rodzaj krzewu). Tłoczona na górę woda solankowa spływała w dół kaskadami, rozbijając się po drodze o cienkie gałązki, dzięki czemu dochodziło do szybkiego parowania cieczy. Na dole znajdował się zbiornik, w którym gromadziła się solanka. Była już wówczas znacznie zagęszczona. Parowanie zależało przede wszystkim od pogody, dlatego tężnie najwydajniej działały w ciepłe i wietrzne dni. W nocy czy w czasie deszczu pompy wyłączano (w najdawniejszych czasach używano oczywiście nie tyle pomp co siły mięśni ludzkich i gałęzie polewano wodą solankową ręcznie). Z zagęszczonej w ten sposób solanki warzono następnie sól, a dzięki dużemu stężeniu związków soli łatwiej ją było teraz pozyskać (warzenie trwało krócej).
Tężnie zbudowane w celach leczniczych różnią się nieco od produkcyjnych. Mają strome ściany, tak aby spadające krople "oddawały" więcej cząsteczek soli w postaci aerozolu (pion zwiększa siłę spadających kropli i sprzyja powstawaniu mgiełki). W środku tężni znajduje się też zwykle tzw. grzybek, który dodatkowo rozbija kropelki.
Właściwości lecznicze inhalacji solankowych
Znajdujące się w aerozolu solankowym minerały są wdychane, a następnie wchłaniane poprzez błony śluzowe wyściełające drogi oddechowe. A to pomaga w łagodzeniu wielu schorzeń. Te mikroelementy to przede wszystkim jod, wapń, brom, magnez. Uważa się, że inhalacje solankowe działają korzystnie na pracę układu oddechowego, nerwowego, stymulują odporność.
Zalecenia obejmują: schorzenia układu oddechowego, przewlekłe zapalenia zatok, alergię skórne, nerwicę wegetatywną, nadciśnienie tętnicze, niedoczynność tarczycy. Warto też odwiedzać tężnię, aby uciec od miejskich zanieczyszczeń czy nawet upału.
Istnieją także przeciwwskazania. Są wśród nich choroby nowotworowe, niewydolność naczyń, niskie ciśnienie krwi, nadczynność tarczycy, a ponadto ostre infekcje i niedawno przebyty zawał serca. Tężnia nie służy też osobom nadwrażliwym na jod, brom, czy inne mikroelementy, które znajdują się w aerozolu solankowym.
