Badanie prostaty. Jak wygląda? Od kiedy należy wykonywać je regularnie?

Badanie prostaty to jedno z najszybszych i najłatwiejszych badań profilaktycznych, jakie można wykonać w ciągu zaledwie kilkunastu sekund. Mimo to wciąż zbyt niewielu mężczyzn poddaje się mu regularnie. Dlaczego?

Badanie prostaty. Jaki lekarz się tym zajmuje?

Badanie prostaty wciąż uchodzi za wstydliwe i kłopotliwe. Wielu panów choć ma świadomość tego, że powinni udać się na badanie profilaktyczne stara się tego uniknąć, a przez to trafia do lekarza w momencie, kiedy prostata jest już przerośnięta, pojawia się stan zapalny lub oznaki nowotworowe. A wszystkiemu temu można zapobiec odbywające regularne wizyty w poradni specjalistycznej. Jaki lekarza zajmuje się badaniem prostaty? Otóż specjalistą od tego gruczołu jest urolog zajmujący się chorobami układu moczowo-płciowego zarówno u mężczyzn jak i u kobiet. 

Badanie prostaty. Przygotowanie do wizyty

Badanie prostaty nie wymaga specjalnego przygotowania. Na wizytę umawiamy się z wyprzedzeniem, a jedyną rzeczą, jaką powinniśmy zrobić przed jej odbyciem, jest zadbanie o higienę osobistą, co zapewni poczucie komfortu zarówno pacjentowi jak i lekarzowi. Nie ma konieczności bycia na czczo, jak w przypadku badań krwi. 

Badanie prostaty. Na czym polega badanie per rectum?

Na czym polega badanie prostaty? To jest kwestia, która spędza sen z powiek wielu pacjentom. Prawda jest bowiem taka, że badanie sprowadza się do oceny wielkości gruczołu krokowego, a w tym celu lekarz musi wprowadzić palec do odbytu pacjenta. Cała procedura trwa zaledwie kilkanaście sekund. Badanie wykonuje się w pozycji:

  • stojącej,
  • leżącej na boku
  • łokciowo-kolanowej. 

Po przeprowadzeniu wywiadu medycznego urolog przystępuje do badania fizykalnego. Dokładnie ogląda i dotyka okolicy odbytu, a następnie wprowadza do niego palec w celu oceny wielkości gruczołu krokowego, który zlokalizowany jest za pęcherzem moczowym. Badanie jest bezbolesne, gdyż lekarz posługuje się podczas niego specjalnym żelem zmniejszającym opór. 

Badanie prostaty. W jakim wieku należy zacząć regularnie się badać?

W jakim wieku należy zacząć badać prostatę regularnie? W przypadku mężczyzn zdrowych, nie posiadających obciążeń rodzinnych odpowiednim momentem na rozpoczęcie regularnych badań profilaktycznych jest 40. rok życia. Od tego czasu należy raz do roku udać się na konsultację. Jeśli wszystko jest w porządku, wówczas jedna wizyta jest wystarczająca. Jeśli lekarz wykryje niepokojące zmiany, wówczas może zalecić dodatkowe badania diagnostyczne, w tym badanie USG czy badanie krwi. 

Badanie prostaty - USG. Kiedy potrzebne jest USG?

W przypadku, gdy podczas fizykalnego badania prostaty lekarz odkryje niepokojące zmiany, wówczas może on zlecić wykonanie USG. Ultrasonografia jest badaniem obrazowym, które pozwala ocenić stan prostaty - określić m.in. czy doszło do jej przerostu. Badanie USG prostaty może odbyć się na dwa sposoby:

  • USG przez powłoki brzuszne – dzięki niemu można ocenić podczas jednego badania nie tylko prostatę, ale także drogi moczowe
  • USG transrektalne (przezodbytnicze) - podczas niego głowica urządzenia wprowadzana jest do odbytu; takie badanie umożliwia uzyskanie dokładnego obrazu samej prostaty, co jest bardzo pomocne w przypadku podejrzenia nowotworu gruczołu krokowego.

Badanie prostaty z krwi. Oznaczenie markerów PSA

Badanie prostaty z krwi polega na oznaczeniu markerów PSA. Są to antygeny prostaty, które u zdrowych mężczyzn występują w krwi w znikomej ilości. Jeśli więc wynik wskazuje na ich zwiększoną zawartość, jest to sygnał alarmujący o podejrzeniu nowotworu. Nie jest to jednocześnie 100 proc. pewne, gdyż wskazuje się, że nawet 1/5 mężczyzn posiadających podwyższony poziom PSA nie choruje na choroby nowotworowe, a wysoki wskaźnik markera wynika z zupełnie innych przyczyn. 

PSA to substancja produkowana w gruczole krokowym, służąca do upłynniania nasienia. Jej największe stężenie występuje w nasieniu. Rozwijający się nowotwór złośliwy prostaty może prowadzić do uwalniania się PSA do krwi w zwiększonych ilościach. Wyniki badania krwi należy każdorazowo skonsultować z lekarzem, który zaleci dalsze postępowanie diagnostyczne. 

Zobacz też: Prof. Piotr Chłosta: W diagnozowaniu i leczeniu raka prostaty nie odbiegamy od europejskiej normy, ale obawiam się o przyszłość

Zobacz wideo 5 prostych badań, które ratują nam życie
Więcej o: