Więcej tekstów o tematyce zdrowotnej znajdziesz na stronie głównej Gazeta.pl.
Odkrycia dokonali naukowcy z Rush University Medical Center w Chicago (USA), którzy testowali różne kombinacje leków na alzheimera (badania prowadzone były na zwierzętach). Oceniane leki przeciwdziałały uszkodzeniom mózgu charakterystycznym dla choroby Alzheimera. A nawet więcej, działały terapeutycznie - poprawiły funkcje poznawcze u chorych myszy.
Mowa tutaj o dwóch znanych od wielu lat preparatach. Jeden z nich to gemfibrozyl (gemfibrozil), lek zmniejszający stężenie cholesterolu i triglicerydów we krwi, który obecnie jest już mało popularny (zastąpiły go statyny). Drugim testowanym lekiem jest kwas retinowy (tretynoina), pochodna witaminy A (retinolu). Kwas retinowy znajduje zastosowanie m.in. w przypadku trądziku, w chorobie Favre'a i Racouchota (guzkowe zwyrodnienie tkanki sprężystej z torbielami i zaskórnikami). Ponadto tretynoina w formie doustnej jest stosowana w leczeniu ostrej białaczki promielocytowej.
Leki, które odmieniają astrocyty w "maszyny oczyszczające mózg"
Astrocyty są rodzajem komórek glejowych, które biorą udział w akumulacji białka beta-amyloidowego w mózgu. Te komórki zawdzięczają swoją nazwę charakterystycznemu kształtowi, przypominającemu gwiazdę. Kolejne odkrycia wskazują, że to właśnie atrocyty mogą być odpowiedzialne za zniszczenia w mózgu powodowane przez skupiska toksycznego białka.
Podczas badań zauważono, że gemfibrozyl i tretynoina podane razem wykazują silne działanie na mózg. Zmuszają astrocyty do zmiany funkcji: zamiast sprzyjać gromadzeniu się białka beta-amyloidowego w mózgu, astrocyty likwidują białkowe złogi, co zmniejsza ich destrukcyjny wpływ na neurocyty i poprawia funkcje poznawcze.
- Astrocyty można indukować do wchłaniania i niszczenia włókienek beta-amyloidu za pomocą kombinacji podawanych doustnie leków, które są obecnie zatwierdzone do leczenia innych chorób - mówi dr Sumita Raha, współautorka badania.
Połączenie dwóch związków, gemfibrozylu i kwasu retinowego, mobilizuje astrocyty do pobierania większych ilości beta-amyloidu z zewnątrz komórki. Dzieje się tak, ponieważ ta kombinacja leków aktywuje receptor o nazwie PPAR-α (PPAR-alfa), który odgrywa kluczową rolę w metabolizmie lipidów i ich wewnątrzkomórkowych przemianach oraz w eliminowaniu beta-amyloidu.
Kwas retinowy jako lek znany jest od 1957 roku, gemfibrozyl został wprowadzony do medycznego użytku w 1968 roku, jako lek obniżający poziom cholesterolu we krwi. Na chorobę Alzheimera cierpi obecnie około 55 mln osób, a szacunki mówią o 152 milionach chorych do 2050 roku, o ile nie zostanie wynalezione skuteczne lekarstwo.
Wyniki badań opublikowane zostały w czasopiśmie "Science Translational Medicine".
