Zespół stresu pourazowego (PTSD) to zaburzenie psychiczne, które związane jest z przeżyciem traumatycznego wydarzenia lub byciem świadkiem sytuacji zagrażających życiu, takich jak wojna, klęski żywiołowe lub akty przemocy. Ale nie każda osoba, która ma za sobą dramatyczne doświadczenia, cierpi potem na zespół stresu pourazowego. Najczęściej też PTSD towarzyszą migrenowe bóle głowy.
Aby rozwikłać tę zagadkę, naukowcy z Queensland University of Technology (Brisbane, Australia) zaprosili do badań bliźnięta, z których tylko jedno cierpi na PTSD lub migrenę, mimo wspólnych doświadczeń. Wyniki ich pracy opublikowane zostały w czasopiśmie "Frontiers in Neuroscience".
Badania bliźniaków jednojajowych są wyjątkowe, ponieważ mają oni takie samo DNA, lecz ich geny inaczej "pracują" (mówiąc inaczej, różni ich ekspresja genów, czyli proces przekształcania informacji genetycznej zawartej w genie w funkcjonalne białko). Powodem jest wpływ, jaki ma na nas m.in. środowisko w którym dorastamy, a dokładniej wpływ różnych czynników zewnętrznych (czyli niewynikających bezpośrednio z mutacji sekwencji DNA) na ekspresję genów. W wyniku innych warunków, w których żyjemy, dochodzi do pewnych biochemicznych modyfikacji DNA. To zjawisko łatwiej jest obserwować u bliźniąt jednojajowych, które mają dokładnie takie same geny, ale różne doświadczenia z dzieciństwa czy czasu dorastania. Każdy z bliźniaków jednojajowych ma więc identyczne geny i nieco inny epigenom.
Naukowcy szukają genu odpowiedzialnego za PTSD i migrenę
W badaniu wzięła udział nieduża grupa wolontariuszy, ale wystarczająca, aby wysnuć znaczące wnioski. Obserwacji poddano sześć par bliźniąt, z których każde było wcześniej świadkiem traumatycznych wydarzeń, ale tylko jedno zachorowało na zespół stresu pourazowego. Ponadto zbadano dodatkowo 15 par bliźniąt, z których jedno cierpi na silne migreny.
Od wszystkich uczestników pobrano krew, szukając biochemicznych modyfikacji, które mogły przyczynić się u jednego z bliźniaków do rozwoju zespołu stresu pourazowego i towarzyszącej mu migreny. To pierwsze tego typu badanie, w których dociekano wspólnych podstaw zespołu stresu pourazowego i migreny. Analiza pokazała, że i w PTSD, i w migrenie te same geny są podobnie chemicznie zmodyfikowane, co zdaniem badaczy oznacza, że mogą dzielić wspólne czynniki ryzyka.
- Wyniki naszych analiz sugerują, że w PTSD oraz migrenę zaangażowane są te same geny i szlaki sygnałowe, co przynajmniej częściowo wyjaśnia, dlaczego zespół stresu pourazowego i migrena tak często występują razem. Oznacza to ponadto, że na te geny mogą oddziaływać wspólne środowiskowe czynniki ryzyka, zarówno PTSD jak i migreny - mówi współautorka badania prof. Divya Mehta.
Naukowcy mają nadzieję, że odkrycie jednej genetycznej podstawy PTSD i migreny pomoże w znalezieniu nowych terapii lub leków, działających jednocześnie na oba zaburzenia.
