Leczenie antyretrowirusowe (ARV) - komu służy kuracja
Kuracja lekami antyretrowisuowymi przedłuża życie osobom zakażonym HIV zapobiegając rozwojowi AIDS, ma na celu kontrolę zakażenia i minimalizację ryzyka przeniesienia wirusa na inne osoby. Zmniejsza niebezpieczeństwo kolejnych infekcji, na które osoba zakażona HIV jest niezwykle podatna (HIV to wirus niedoboru odporności). Kuracja antyretrowirusowa poprawia jakość życia zakażonym, którzy dzięki niej mogą powrócić do w miarę normalnego funkcjonowania. Taka kuracja nie pozostaje jednak obojętna dla organizmu. Dlatego kluczowe jest kontrolowanie ogólnego stanu zdrowia osoby z HIV i leczenie chorób towarzyszących.
Leczenie antyretrowirusowe może być prowadzone zarówno w szpitalu, jak i w warunkach ambulatoryjnych, przy czym program leczenia ARV jest z zasady programem terapii ambulatoryjnej, chyba że dojdzie do hospitalizacji pacjenta z powodu pogorszenia się stanu zdrowia i chorób towarzyszących. Wtedy kuracja ARV kontynuowana jest w szpitalu.
Profilaktyka poekspozycyjna
Poza leczeniem osób zakażonych HIV i chorych na AIDS kurację lekami antyretrowirusowymi stosuje się profilaktycznie u osób po gwałtach czy pobiciach lub innych zdarzeniach, w wyniku których mogło dojść do zakażenia HIV. Jak na przykład po ukłuciu igłą nieznanego pochodzenia, a także po zachlapaniu krwią lub materiałem potencjalnie zakaźnym zawierającym krew, śluzówek i ran z naruszeniem ciągłości skóry.
Profilaktyka poekspozycyjna trwa 4 tygodnie. Potem wykonuje się badanie krwi i postępuje w zależności od wyniku.
Leczenie antyretrowirusowe (ARV) - na czym polega, jakie przynosi korzyści
W czasie terapii pacjent otrzymuje zestaw składający się z trzech lub więcej leków. Zestaw leków jest dostosowywany do stanu zdrowia pacjenta, chorób towarzyszących, wieku. Przy planowaniu terapii ARV uwzględnia się ponadto takie czynniki jak narkomania lub okazyjne przyjmowanie substancji psychoaktywnych przez osobę zakażoną.
Sześć grup stosowanych obecnie leków antyretrowirusowych (materiały informacyjne PTN AIDS)
- nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy (NRTI) - hamują działanie enzymu przepisującego materiał genetyczny wirusa z RNA na DNA (co zmniejsza proces namnażanie się wirusa)
- nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy (NNRTI) - silnie hamują namnażanie się HIV
- inhibitory proteazy (PI) - substancje poprawiające skuteczność NRTI w obniżaniu wiremii HIV (tj. ilości wirusa w mililitrze krwi)
- inhibitory fuzji - zapobiegają łączeniu się wirusa z ludzką komórką
- antagoniści koreceptora CCR5 - utrudniają wnikanie wirusa do komórek
- inhibitory integrazy - blokują proces integracji wirusowego DNA z jądrowym DNA komórki
Korzyści z leczenia antyretrowirusowego:
- wydłużenie okresu przeżycia pacjentów zakażonych HIV i chorych na AIDS, poprawa komfortu ich życia, wzmocnienie układu odpornościowego, pozwalające na powrót do życia społecznego czy rodzinnego
- zmniejszenie zakaźności osób z HIV, czyli ograniczenie liczby nowych zakażeń poprzez obniżenie poziomu wiremii HIV w organizmie pacjenta
- zmniejszenie ryzyka zakażenia się partnera seksualnego
- spadek liczby zachorowań na AIDS
- spadek śmiertelności spowodowanej AIDS
- spadek zachorowalności na gruźlicę, która często towarzyszy AIDS (i na inne tzw. zakażenia oportunistyczne - endogenne zakażenie charakterystyczne dla osób o obniżonej odporności)
- ochrona zdrowia osób, które mogły zostać zakażone w wyniku przestępstwa (gwałt, napaść
Choroba monitorowana przez lekarza i wspomagana lekami antyretrowirusowymi oznacza też mniej hospitalizacji.
Leczenie antyretrowirusowe (ARV) w Polsce
- Ujednolicone i zintegrowane leczenie ARV dla wszystkich regionów Polski jest prowadzone od 2001 roku. Obecnie leczenie jest prowadzone i finansowane w ramach programu zdrowotnego Ministerstwa Zdrowia „Leczenie antyretrowirusowe osób żyjących z wirusem HIV w Polsce na lata 2017 – 2021” - informuje Ministerstwo Zdrowia.
Leczeniem osób zakażonych HIV zajmują się lekarze-specjaliści w specjalnie wytypowanych ośrodkach. Lekarz rozpatruje każdy przypadek indywidualnie. Uwzględnia przy tym między innymi:
- stan kliniczny pacjenta
- liczbę limfocytów CD4
- poziom wiremii HIV RNA
- współistniejące zakażenia i choroby
- Rozpoczęcie leczenia ARV wymaga świadomej, pisemnej zgody pacjenta. W imieniu dziecka do 18. roku życia zgodę podpisują rodzice lub opiekunowie prawni. Terapią ARV nie obejmuje się osób, które nie gwarantują ścisłej współpracy lub kontynuacji leczenia z przyczyn psychospołecznych - czytamy na stronie ministerstwa.
Za poeskspozycyjną kurację antyretrowirusową (ARV) płaci państwo, chyba że do zakażenia (potencjalnego zakażenia) doszło w związku z wykonywaniem pracy. W takim przypadku za kurację płaci pracodawca.
Każdego roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) aktualizuje schematy leczenia antyretrowirusowego, uwzględniające nowe leki ARV, które są na bieżąco rejestrowane w Unii Europejskiej (rejestracja zajmuj się EMA - Europejska Agencja Leków).
W Polsce leczenia antyretrowirusowego opracowało Polskie Towarzystwo Naukowe AIDS (PTN AIDS) w formie Rekomendacji, które corocznie aktualizuje.
Pod tym linkiem znajduje się wykaz ośrodków prowadzących w naszym kraju kurację antyretrowirusową. Pacjent sam może wybrać miejsce, gdzie będzie się leczył, a także go zmienić.
Powikłania kuracji antyretrowirusowej (ARV)
W trakcie terapii istnieje ryzyko pojawienia się długoterminowych powikłań zdrowotnych, w tym:
