Liść Damiana - charakterystyka rośliny
Roślina Damiana (Turnera diffusa, Damiana aphrodisiaca) to gatunek krzewu z rodziny męczennicowatych. Swoją nazwę roślina zawdzięcza świętemu Damianowi, patronowi farmaceutów. Inne nazwy to Turnera rozpierzchła i Damiana. Krzew Damiana rośnie w Ameryce Południowej, Środkowej, na Karaibach i w południowej części Ameryki Północnej. Krzew Damiana można spotkać także w Afryce i na terenie Indii.
Krzew osiąga wysokość około 1-2 metrów, ma pachnące liście wielkości około 10-25 cm oraz niewielkie żółte kwiaty. Kwitnie latem, a potem wydaje niewielkie owoce o zapachu figi.
Liść Damiana jako afrodyzjak i inne zastosowania w medycynie ludowej
Łacińska nazwa rośliny Damiana aphrodisiaca wywodzi się z przekonania, że roślina jest afrodyzjakiem. Zbierane w czasie kwitnienia liście Damiana podaje się w formie naparu lub wyciągu alkoholowego. Medycyna ludowa uznaje też inne walory lecznicze rośliny. Damianę ceni się za działanie moczopędnie i przeczyszczające, uważa się, że pomaga w trawieniu, łagodzi kaszel, wzmacnia organizm i chroni przed depresją.
Liść Damiana jako środek leczniczy cenili Majowie, a potem kolejni mieszkańcy Ameryki Środkowej oraz Południowej. Do Europy Damianę przywieźli misjonarze. Wzorem rodzimych mieszkańców Ameryki zalecali zioło w celu wzmocnienia i pobudzenia organizmu, łagodzenia zaburzeń menstruacji, pobudzenia owulacji, w depresji i w stanach lękowych, a także w celu zwiększenia libido.
Badania naukowe skupiły się głównie na działaniu Damiany jako afrodyzjaku. Dzisiaj liść wchodzi w skład różnych mieszanek ziołowych i preparatów na wzmocnienie libido. Używa się go też przy produkcji kosmetyków, a w kuchni do aromatyzowania deserów, likierów, napojów bezalkoholowych itp.
Liść Damiana - co znajdziemy w roślinie
Najważniejszym dla tej rośliny związkiem jest glikozyd flawonoidowy o nazwie luteolina, a ponadto roślina zawiera wiele cennych bioaktywnych związków, takich jak:
- flawonoidy, głównie pochodne apigeniny i luteoliny
- węglowodany (glukoza, fruktoza, sacharoza, ramnoza)
- glukozyd maltolu
- glikozydy cyjanogenne (tetrafilina B)
- steroidy (glukozyd sitosterolu)
- skwalen (węglowodór triterpenowy)
- monoterpenoidy, sekwiterpenoidy, triterpenoidy
- arbutyna (związek z grupy glikozydów fenolowych)
- garbniki
- witamina C
- pierwiastki takie jak magnez, miedź, żelazo, cynk
- saponiny
- białka
- w wyciągu z liści znajdziemy też kofeinę (alkaloid purynowy)
- około 50 związków chemicznych znajduje się ponadto w olejku eterycznym (m.in. cyneol, cymol i piren)
Liść Damiana - zastosowanie w lecznictwie
Napary lub wyciągi alkoholowe z liści Damiana zwiększają libido kobiet i mężczyzn, poprawiają też satysfakcję z seksu dzięki zwiększaniu ukrwienia narządów płciowych. U mężczyzn liść Damiana ponadto opóźnia ejakulację. U kobiet zwiększa libido, szczególnie w okresie menopauzalnym. Udowodniono, że zawarte w Damianie związki hamują przemianę testosteronu w estrogeny. Zwiększa się też szybkość syntezy tlenku azotu, co ma związek z popędem seksualnym. Uważa się też, że picie naparu z Damiany reguluje menstruację i zmniejsza objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego.
Ponadto roślinie przypisuje się poniższe właściwości lecznicze:
- właściwości moczopędne (odkaża drogi moczowe)
- właściwości gastroprotekcyjne - poprawia pracę wątroby i układu pokarmowego (wzmaga produkcję żółci)
- właściwości antydepresyjne i przeciwlękowe
- właściwości wzmacniające i pobudzające organizm (napar zawiera kofeinę)
- działanie antyoksydacyjne (przeciwutleniające)
Suszone ziele można kupić w aptekach czy sklepach zielarskich. Przygotowuje się go podobnie jak inne suszone zioła, czyli w jako napar, ale także jako wyciąg alkoholowy (nalewka). Ponadto zioło jest sprzedawane w tabletkach, jako składnik innych leków ziołowych.
Liść Damiana - przeciwwskazania, skutki uboczne
Nie powinno się pić naparów lub nalewek z liści Damiana będąc w ciąży oraz w okresie karmienia dziecka. Przeciwwskazaniem są też alergia na rośliny z rodziny męczennicowatych. Składniki znajdujące się w roślinie wchodzą ponadto w interakcje z lekami stosowanymi w cukrzycy, zatem należy przyjmowanie tego ziela skonsultować z lekarzem. Druga grupa leków to preparaty zawierające progesteron, a zatem na przykład tabletki antykoncepcyjne.
Skutki uboczne przedawkowania to biegunka i zaburzenia żołądkowo-jelitowe, ból głowy, bezsenność, wahania nastroju. W bardzo dużych dawkach roślina może być niebezpieczna dla organizmu.
Źródło: pubmed.gov
