Jodyna, spirytus, gencjana i woda utleniona do odkażania ran?
Woda utleniona, spirytus, gencjana, jodyna są preparatami, które mają właściwości odkażające. Jodyna uratowała zapewne wiele istnień ludzkich. Stosowana niegdyś w czasie operacji dezynfekowała skutecznie skórę, jednak barwiąc ją co uniemożliwiało jednocześnie właściwą ocenę procesu gojenia się rany. Natomiast nie zaleca się polewać rany alkoholem.Spirytus jako środek dezynfekujący rany powoduje bowiem podrażnienia. Podobnie woda utleniona, która odkaża, ale jednocześnie odpowiada za mikrouszkodzenia skóry. Jednak przy ranach sączących się, zainfekowanych, trudno gojących woda utleniona nadal znajduje zastosowanie.
Jak bezpiecznie przemywać rany
Podstawowe zasady przemywania rany, gdy mamy do czynienia ze zwykłym powierzchniowym uszkodzeniem skóry, nie wymagającym pomocy chirurga:
- Jeżeli nie mamy pod ręką profesjonalnych środków odkażających ranę najlepiej delikatnie przemyć wodą lub wodą z szarm mydłem (nie pachnącym, który jest zbyt drażniące dla uszkodzonych tkanek). Zranioną część podstawiamy pod strumień wody, ale nie silny, najlepiej lać nieco powyżej rany i pozwolić, aby spływająca woda wymyła zanieczyszczenia.
- Do osuszania rany wykorzystujemy gazę, bawełnianą czystą szmatkę, ale nie papierowe ręczniki. Te są bowiem wykonane z celulozy, której strzępki po dostaniu się do rany stają się pożywką dla bakterii.
- Do opatrywania ran najlepiej jest włożyć rękawiczki jednorazowe, które następnie trzeba wyrzucić.
- W przypadku silnego krwawienia można zastosować opatrunek uciskowy.
- Głębokie rany, z widocznymi tkankami w środku, wymagają zszycia. Ponadto rany, które umiejscowione są w newralgicznych i ruchomych miejscach, takich jak zgięcie w łokciu, pod kolanem, itp. mogą wymagać zszycia. Będą się wtedy szybciej goiły.
Czym odkażać rany?
Polskie Towarzystwo Leczenia ran (organizacja stawiająca sobie za cel propagowanie najnowszej wiedzy na temat opatrywania różnego rodzaju ran) rekomenduje skuteczne i bezpieczne produkty do odkażania ran. Są to:
- preparaty mające w składzie oktenidynę. Jest to substancja przyspieszające odbudowę uszkodzonych tkanek skóry, czyli gojenie się rany. Oktenidyna znana jest od lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku, kiedy to została zsyntetyzowana i początkowo używana głównie do dezynfekcji jamy ustnej. Oktenidyna to dokładnie mówiąc dichlorowodorek oktenidyny, który jest uznawany za bezpieczny dla organizmu, a zarazem skuteczny środek biobójczy. Działa na bakterie, grzyby i wybrane wirusy. Obecnie używa się go podczas operacji chirurgicznych, a także przy zabiegach urologicznych oraz ginekologicznych, w których dochodzi do przerwania ciągłości skóry. Działa już po minucie, nie powoduje szczypania i bólu. Świetnie też nadaje się do odkażania małych powierzchniowych ran na skórze. Oktenidyna jest hipoalergiczna, nie wnika w głąb skóry, lecz pozostaje na jej powierzchni. Lek na bazie oktenidyny to octenisept, octenilin płyn lub octenilin żel i inne.
- preparaty z dodatkiem fenoksyetanolu. Ten związek uzupełnia powierzchniowe działanie oktenidyny. Fenoksyetanol to związek organiczny z grupy estrów. Jest środkiem konserwującym wykorzystywanym w lekach i w kosmetykach. Działając wraz z oktenidyną zwalcza bakterie gram dodatnie, gram ujemne (w tym Pseudomonas), a także grzyby i pierwotniaki. Octenisept zawiera zarówno oktenininę, jak i fenoksyetanol.
- preparaty zawierające jod. Mają jednak ograniczony czas działania, zatem ważny jest termin przydatności. Te preparaty barwią skórę na brązowo. Nie powinny być stosowane przez osoby uczulone na jod oraz ze chorzeniami tarczycy. Nazwy handlowe takich produktów to: Jodine, Betadine, Povidine.
Rana odkażona i co dalej?
Po odkażeniu rany nakładamy odpowiednik opatrunek. W aptekach znajdziemy duży wybór różnego typu opatrunków, w tym:
- hydrokoloidalne
- opatrunki z alginianem wapnia
- opatrunki piankowe
- opatrunki hydrowłókniste
- opatrunki siatkowe
- opatrunki w żelu z oktenidyną
- opatrunki ze srebrem
