Mięczak zakaźny - co to za choroba?
Mięczak zakaźny (łac. molluscum contagiosum) jest chorobą wywoływaną przez wirusa z grupy ospy (Poxvirus) o nazwie MCV (molluscum contagiosum virus - wirus mięczaka zakaźnego). Ten drobnoustrój zbudowany jest z pojedynczej cząsteczki dwuniciowego DNA. Spotyka się cztery typy wirusa MCV, oznaczanych cyframi od 1 do 4. Najczęściej mamy do czynienia z typem MCV-1.
Zakażenie objawia się na skórze w postaci twardych guzków o średnicy 2-3 mm (jak główka szpilki) Jest chorobą o dużej zakaźności, atakującą częściej dzieci i dorosłych cierpiących na obniżoną odporność organizmu. Choroba może też towarzyszyć atopowemu zapaleniu skóry. Często też współwystępuje z chorobami przenoszonymi drogą płciową. Co piąty zakażony HIV cierpi jednocześnie na mięczaka zakaźnego. Choroba dotyka najczęściej dzieci w wieku do pięciu lat oraz osoby od 15 do 29 roku życia.
Mięczak zakaźny został po raz pierwszy opisany w 1817 roku przez angielskiego dermatologa Thomasa Batemana, stąd czasem spotykana alternatywna nazwa schorzenia: zespół Batemana.
Choroba może się utrzymywać bardzo długo, bo aż do roku, a w skrajnych przypadkach 4 lata (wg CDC (Centers for Disease Control and Prevention).
Mięczak zakaźny - objawy
Mięczak zakaźny objawia się na skórze w postaci niewielkiego twardego i okrągłego błyszczącego guzka w białym lub perłowym kolorze. Ma pośrodku niewielkie wgłębienie. Sam guzek jest twardy, ale w jego wnętrzu znajduje się miękka serowata substancja. Takie grudki mogą pojawić się na skórze rąk, twarzy, na ramionach, nogach brzuchu i na narządach płciowych, ale tak naprawdę w dowolnym miejscu na ciele, w tym na błonach śluzowych na przykład ust. Ale rzadko spotyka się je na dłoniach czy podeszwach stóp.
Grudki występują pojedynczo lub w grupach. Niekiedy powodują świąd. Mogą też być bolesne, opuchnięte i zaczerwienione. Po ustąpieniu nie pozostawiają blizn.
Mięczak zakaźny - jak się przenosi?
Wirus mięczaka zakaźnego rozprzestrzenia się przez bezpośredni kontakt fizyczny między ludźmi oraz poprzez skażone rzeczy, takie jak bielizna, odzież, ręczniki, gąbki, sprzęt basenowy czy zabawki. Na inne części ciała przenosi się, gdy chory rozdrapie grudkę. Podobnie działa golenie i elektroliza. Ponadto wiele przypadków zakażenia związanych jest z kontaktami seksualnymi.
Nie jest jasne, czy choroba rozprzestrzenia się poprzez zwykły kontakt ze zmianami skórnymi, czy też wtedy, gdy są naruszone. Wirus osiada w górnej warstwie skóry i nie krąży po organizmie, znika więc po usunięciu zmiany.
Kto jest zagrożony? Na tę infekcję często zapadają dzieci powyżej pierwszego roku życia. Uznawany jest wręcz za chorobę pediatryczną. W przypadku dorosłych zwiększone ryzyko zakażenia dotyczy osób z osłabionym układem odpornościowym, z takimi chorobami jak HIV/AIDS, rak, atopowe zapalenie skóry. Choroba częściej atakuje w zatłoczonych miejscach, w klimacie ciepłym i wilgotnym.
Mięczak zakaźny - leczenie
Mięczak zakaźny może ustąpić samoistnie u zdrowych osób i często leczenie nie jest potrzebne. Jeżeli jednak współistnieje z innymi chorobami albo jest bardzo widoczny i powoduje dyskomfort stosuje się różne formy leczenia. Warto też leczyć zmiany w okolicy narządów płciowych.
Grudki można usunąć fizycznie poprzez łyżeczkowanie (przekłucie i zeskrobanie), krioterapię (zamrażanie ciekłym azotem), laseroterapię. Mogą jednak spowodować ból po zabiegu, podrażnienie skóry i zostawić blizny.
Terapia doustna obejmuje podawanie cymetydyny. Zmiany smaruje się ponadto maścią z podofilotoksyną (lek hamujący podział komórek), a także jodem, kwasem salicylowym, wodorotlenkiem potasu, tretynoiną (kwas retinowy), kantarydyną (związek z grupy terpenów), czasem stosuje się imikwimod (modulator odpowiedzi immunologicznej) - ale nie u dzieci.
Mięczak zakaźny - zapobieganie
Najlepszym sposobem uniknięcia zakażenia jest przestrzeganie dobrych nawyków higienicznych i mycie dłoni. Aby nie przenieść mięczaka w inne miejsce na skórze nie należy go rozdrapywać. Zmiany warto przykryć na przykład ubraniem lub bandażem, aby nie zakazić innych. Należy też uważać podczas zajęć sportowych. Nie pozwalajmy innym korzystać z naszych ręczników, ubrań i rzeczy osobistych. W czasie choroby nie powinno się uprawiać sportów kontaktowych, aby w ten sposób nie zakazić innych.
Mięczak zakaźny - powikłania
Zwykle mięczaki zakaźne ustępują bez większych problemów. Jednak rozdrapany lub usuwany fizycznie guzek może pozostawić blizny. Najczęstszym powikłaniem są powtórne infekcje lub wtórne infekcje bakteryjne.
