Badanie GGTP - co to za badanie?
Badanie GGTP stosowane jest w diagnostyce chorób wątroby oraz dróg żółciowych. GGTP (gamma-glutamylotranspeptydaza) jest enzymem występującym w komórkach kilku narządów, w tym wątroby i nerek. Badanie poziomu enzymu gamma-glutamylotranspeptydazy w surowicy krwi to jedna z analiz wchodząca w skład tzw. prób wątrobowych.
Enzym GGTP występuje w błonie komórkowej kanalików nerkowych, w drogach żółciowych wątroby, w trzustce, w gruczole krokowym oraz w jelitach. GGTP należy do najważniejszych enzymów wątrobowych. Odpowiada tam za metabolizm glutationu (to jeden z antyoksydantów).
GGTP jest markerem chorób dróg żółciowych. Wzrost poziomu tego enzymu jest obserwowany przy takich zaburzeniach jak: cholestaza wewnątrzwątrobowa i zewnątrzwątrobowa, zapalenie dróg żółciowych, zapalenie wątroby, choroba alkoholowa.
Badanie GGTP - normy, wskazania do badania
Normy są inne dla kobiet, a inne dla mężczyzn. Kobiety powinny mieć mniej niż 35 IU/l, mężczyźni - mniej niż 40 IU/l. Jednostka IU (od ang. international unit) to miara aktywności substancji biologicznie czynnych.
Wśród wskazań do badania znajdują się:
- obniżone wydzielanie enzymu w żółci (w żółtaczce zastoinowej, cholestazie wewnątrz- i zewnątrzwątrobowej)
- szybko powiększające się nowotwory, przerzuty nowotworowe do wątroby
- indukcja enzymów komórek wątroby przez leki, głównie neuroleptyczne oraz przez alkohol
Jednym z podstawowych zastosowań badania GGTP jest diagnostyka choroby alkoholowej i kontrola przestrzegania abstynencji u alkoholików podczas terapii.
Badanie GGTP - przygotowanie do badania
Badanie wykonuje się na czczo i trwa kilka minut. Polega na pobraniu przez pielęgniarkę próbki krwi łokciowej. Przed pobraniem krwi nie należy jeść ani pić niczego poza niewielką ilością wody przez 8 do 12 godzin. Zjedzenie posiłku zaburza bowiem wynik analizy.
Dobrze jest dzień przed badaniem unikać ciężkostrawnych i tłustych potraw, w tym smażonych dań. Przez 2-3 dni przed pobraniem krwi powinno się także unikać picia alkoholu. Najlepiej też nie używać w tym czasie papierosów.
Wśród czynników, które mogą zaburzyć wynik znajdują się leki neuroleptyczne i barbiturany, wpływające na wzrost aktywności GGTP. Natomiast hemoliza zaniża wynik oznaczenia. Dlatego też należy lekarza poinformować o zażywanych aktualnie lekach czy ziołach.
Co oznacza za wysokie lub za niskie GGTP
Podwyższone GGTP może oznaczać:
- cholestazę (mechaniczne zatrzymanie odpływu żółci)
- zapalenie dróg żółciowych
- alkoholowe uszkodzenie wątroby
- niealkoholowe stłuszczenie wątroby
- uszkodzenie wątroby o nieznanej etiologii
- nowotwór wątroby
- przerzuty do wątroby
- wirusowe zapalenie wątroby
Ponadto wysokie stężenie GGTP pojawia się po 3-4 dniach od zawału serca, a także w ostrym i przewlekłym zapaleniu trzustki, nadczynności tarczycy, reumatoidalnym zapaleniu stawów, cukrzycy, w zespole Gilberta. Niektóre leki także powodują wzrost stężenia GGTP.
Niewielkie podwyższenie poziomu enzymu towarzyszy też zapaleniu płuc i zapaleniu opłucnej, a nawet paleniu papierosów.
