Niski puls - co to oznacza?
Puls (tętno) jesteśmy w stanie sami wyczuć, dotykając palcami tętnicy promieniowej lub tętnicy szyjnej. Zwyczajowo puls badano też poprzez lekkie naciskanie naczynia krwionośnego biegnącego w nadgarstku. Aktualnie zaleca się badanie tętna na tętnicach szyjnych jako bardziej miarodajne. Odczuwalne pod skórą lekkie pulsowanie to właśnie nasze tętno, czyli odgłos bicia serca przenoszony przez elastyczne ścianki naczyń krwionośnych.
O niskim pulsie spoczynkowym mówimy, gdy wynosi mniej niż 60-100 uderzeń na minutę, co jest normą dla dorosłego człowieka, przy czym oznacza to puls w czasie prowadzenia normalnej aktywności. Niski puls może wywołać u nas zawroty głowy, uczucie osłabienia, a nawet omdlenie.
Normy wyglądają tak:
- puls niemowląt - ok. 130 uderzeń na minutę
- puls starszych dzieci - ok. 100 uderzeń na minutę
- puls młodzieży - ok. 85 uderzeń na minutę
- puls dorosłych - ok. 70 uderzeń na minutę
- puls starszych ludzi - ok. 60 uderzeń na minutę
Niższy puls mamy zazwyczaj, gdy śpimy. Jest to tzw. stan bradykardii fizjologicznej. Niższe tętno może być także cechą osób odpowiednio wytrenowanych, na przykład u nurków. Puls poniżej 60 uderzeń na minutę to stan określany mianem bradykardii (rzadkoskurcz). Oznacza spowolnienie akcji serca.
Niski puls - przyczyny
Niski puls bywa objawem zmian w naczyniach krwionośnych, spowodowanych na przykład miażdżycą. Zbyt niskie tętno pojawia się także przy chorobie niedokrwiennej serca. Należy pamiętać, że puls zależy także od wieku. Osoby starsze mają zazwyczaj niższy puls (czasem połączone jest to z wysokim ciśnieniem), związany z osłabieniem pracy serca.
Niski puls towarzyszy następującym schorzeniom i stanom:
- arytmia serca
- zaburzenia hormonalne, szczególnie te związane z niedoczynnością tarczycy
- bradykardia zatokowa
- bloki zatokowo-przedsionkowe i przedsionkowo-komorowe
- zaburzenia elektrolitowe, hiperkaliemia (zwiększone stężenie jonów potasu we krwi)
- zatrucie np. lekami
Niski puls to także niekiedy efekt zażywania leków. Niektóre medykamenty na nadciśnienie, szczególnie tzw. beta-blokery, powodują spowolnienia akcji serca, a zatem w konsekwencji obniżenie pulsu. Także leki stosowane w niewydolności serca, szczególnie glikozydy naparstnicy.
Czym jest bradykardia?
Spowolnienie akcji serca, czyli bradykardia, jest stanem stanowiącym zagrożenie zdrowia, a nawet życia. Jakie są objawy rzadkoskurczu?
Bradykardia może występować w dwóch formach. Pierwsza to bradykardia fizjologiczna, która nie powinna budzić niepokoju. Bradykardia fizjologiczna może występować u sportowców lub osób z wagotonią czyli nadmierną aktywnością nerwu błędnego. Układ krwionośny jest w tym wypadku wydajny przy niskiej liczbie uderzeń i w pełni zaspokaja potrzeby organizmu.
Za objaw chorobowy uważa się bradykardię patologiczną. Chodzi tutaj o tzw. bradykardię zatokową oraz zaburzenia przewodnictwa. Zdarza się ponadto, że jest efektem działanie leków. Symptomy to osłabienie, mroczki, zawroty głowy, omdlenia i drgawki, a także duszności i problemy z koncentracją. Skrajnym skutkiem bradykardii jest zatrzymanie akcji serca.
W przypadku spowolnienia akcji serca podaje się choremu atropinę. W stanie, który grozi zatrzymaniem pracy serca, stosuje się stymulację przezskórną i podaje dopaminę. Konieczne jest znalezienie przyczyny tego stanu i leczenie choroby podstawowej. Jeżeli bradykardia okazuje się nieuleczalna pacjentowi wszczepia się rozrusznik serca.
Ponadto stosuje się różne metody obserwacji pacjenta, takie jak monitorowanie czynności serca (EKG), badania laboratoryjne, w tym oznaczanie poziomu hormonów tarczycy itp.
