Niski puls - co to oznacza?
Puls (têtno) jeste¶my w stanie sami wyczuæ, dotykaj±c palcami têtnicy promieniowej lub têtnicy szyjnej. Zwyczajowo puls badano te¿ poprzez lekkie naciskanie naczynia krwiono¶nego biegn±cego w nadgarstku. Aktualnie zaleca siê badanie têtna na têtnicach szyjnych jako bardziej miarodajne. Odczuwalne pod skór± lekkie pulsowanie to w³a¶nie nasze têtno, czyli odg³os bicia serca przenoszony przez elastyczne ¶cianki naczyñ krwiono¶nych.
O niskim pulsie spoczynkowym mówimy, gdy wynosi mniej ni¿ 60-100 uderzeñ na minutê, co jest norm± dla doros³ego cz³owieka, przy czym oznacza to puls w czasie prowadzenia normalnej aktywno¶ci. Niski puls mo¿e wywo³aæ u nas zawroty g³owy, uczucie os³abienia, a nawet omdlenie.
Normy wygl±daj± tak:
- puls niemowl±t - ok. 130 uderzeñ na minutê
- puls starszych dzieci - ok. 100 uderzeñ na minutê
- puls m³odzie¿y - ok. 85 uderzeñ na minutê
- puls doros³ych - ok. 70 uderzeñ na minutê
- puls starszych ludzi - ok. 60 uderzeñ na minutê
Ni¿szy puls mamy zazwyczaj, gdy ¶pimy. Jest to tzw. stan bradykardii fizjologicznej. Ni¿sze têtno mo¿e byæ tak¿e cech± osób odpowiednio wytrenowanych, na przyk³ad u nurków. Puls poni¿ej 60 uderzeñ na minutê to stan okre¶lany mianem bradykardii (rzadkoskurcz). Oznacza spowolnienie akcji serca.
Niski puls - przyczyny
Niski puls bywa objawem zmian w naczyniach krwiono¶nych, spowodowanych na przyk³ad mia¿d¿yc±. Zbyt niskie têtno pojawia siê tak¿e przy chorobie niedokrwiennej serca. Nale¿y pamiêtaæ, ¿e puls zale¿y tak¿e od wieku. Osoby starsze maj± zazwyczaj ni¿szy puls (czasem po³±czone jest to z wysokim ci¶nieniem), zwi±zany z os³abieniem pracy serca.
Niski puls towarzyszy nastêpuj±cym schorzeniom i stanom:
- arytmia serca
- zaburzenia hormonalne, szczególnie te zwi±zane z niedoczynno¶ci± tarczycy
- bradykardia zatokowa
- bloki zatokowo-przedsionkowe i przedsionkowo-komorowe
- zaburzenia elektrolitowe, hiperkaliemia (zwiêkszone stê¿enie jonów potasu we krwi)
- zatrucie np. lekami
Niski puls to tak¿e niekiedy efekt za¿ywania leków. Niektóre medykamenty na nadci¶nienie, szczególnie tzw. beta-blokery, powoduj± spowolnienia akcji serca, a zatem w konsekwencji obni¿enie pulsu. Tak¿e leki stosowane w niewydolno¶ci serca, szczególnie glikozydy naparstnicy.
Czym jest bradykardia?
Spowolnienie akcji serca, czyli bradykardia, jest stanem stanowi±cym zagro¿enie zdrowia, a nawet ¿ycia. Jakie s± objawy rzadkoskurczu?
Bradykardia mo¿e wystêpowaæ w dwóch formach. Pierwsza to bradykardia fizjologiczna, która nie powinna budziæ niepokoju. Bradykardia fizjologiczna mo¿e wystêpowaæ u sportowców lub osób z wagotoni± czyli nadmiern± aktywno¶ci± nerwu b³êdnego. Uk³ad krwiono¶ny jest w tym wypadku wydajny przy niskiej liczbie uderzeñ i w pe³ni zaspokaja potrzeby organizmu.
Za objaw chorobowy uwa¿a siê bradykardiê patologiczn±. Chodzi tutaj o tzw. bradykardiê zatokow± oraz zaburzenia przewodnictwa. Zdarza siê ponadto, ¿e jest efektem dzia³anie leków. Symptomy to os³abienie, mroczki, zawroty g³owy, omdlenia i drgawki, a tak¿e duszno¶ci i problemy z koncentracj±. Skrajnym skutkiem bradykardii jest zatrzymanie akcji serca.
W przypadku spowolnienia akcji serca podaje siê choremu atropinê. W stanie, który grozi zatrzymaniem pracy serca, stosuje siê stymulacjê przezskórn± i podaje dopaminê. Konieczne jest znalezienie przyczyny tego stanu i leczenie choroby podstawowej. Je¿eli bradykardia okazuje siê nieuleczalna pacjentowi wszczepia siê rozrusznik serca.
Ponadto stosuje siê ró¿ne metody obserwacji pacjenta, takie jak monitorowanie czynno¶ci serca (EKG), badania laboratoryjne, w tym oznaczanie poziomu hormonów tarczycy itp.
