Ważna równowaga
Prawidłowa reakcja układu immunologicznego na atak ze strony patogena polega na precyzyjnym działaniu dwóch mechanizmów. Jeden z nich wywołuje reakcję systemu odpornościowego poprzez rzucenie do walki różnego rodzaju komórek zwalczających zakażenie i niszczących zainfekowane komórki. Drugi rodzaj ciałek ma za zadanie informować organizm, że jest już po wszystkim, nie ma zagrożenia, a zatem powinien powstrzymać komórki odpornościowe, aby nie narobiły szkód. Gdy nie ma takiego sygnału, organizm dalej się broni, zalewając swoje własne komórki olbrzymią liczbą "obrońców", a ci w końcu zaczynają atakować także zdrowe komórki.
Dlatego istnieje pewien rodzaj komórek, których zadaniem jest informowanie układu immunologicznego, że czas skończyć walkę. Są to tzw. regulacyjne limfocyty T. Teraz naukowcy odkryli, jak można nimi sterować.
Regulacyjne komórki T ograniczają aktywność innych komórek odpornościowych, zapobiegając tym samy atakowaniu przez układ immunologiczny własnych, co grozi rozwojem chorób autoimmunologicznych. Taki "rozpędzony" układ immunologiczny potrafi bowiem narobić szkód. Mała aktywność komórek regulacyjnych T stoi za takimi chorobami jak reumatoidalne zapalenie stawów, nieswoiste zapalenia jelit, toczeń rumieniowaty układowy czy stwardnienie rozsiane.
Regulacyjne limfocyty T przydają się także w walce z nowotworami, "namawiając" z kolei układ immunologiczny do niszczenia zdegenerowanych komórek.
Kluczowe geny
Regulacyjne limfocyty T są powiązane z genem o nazwie Foxp3. To od dawna już wiadomo. Ale teraz należało znaleźć inne geny, mające wpływ na ekspresję Foxp3. Zespół naukowców pracujących w Salk Institute (Kalifornia) zastosował najnowocześniejsze technologie edycji genów, zwane CRISP, aby znaleźć odpowiedź na pytanie, które geny mogą mieć związek z Foxp3. Początkowo zobaczyli setki powiązanych genów, ale szukali dalej.
Po wielu próbach udało im się wyselekcjonować jeden, o nazwie Brd9, mający szczególny wpływ na komórki odpornościowe. Ten gen znajduje się w kompleksie ncBAF i to na mim skupiła się uwaga naukowców.
- Ten kompleks pozwala wpływać na aktywność regulacyjnych komórek T w taki sposób, aby nie doszło do rozwoju choroby autoimmunologicznej, ale aby cały układ został zaktywizowany - informują autorzy odkrycia.
Sprawdzili swoją koncepcję na chorych na raka myszach. Leczenie ich osłabionymi komórkami odpornościowymi pozbawionymi genu Brd9 spowodowało, że ich układ immunologiczny doprowadził do cofnięcia się guza, ponieważ mogły swobodnie działać te komórki odpornościowe, które niejako "zjadają" nowotwór.
Z drugiej strony mocniejsze działanie komórek regulacyjnych T pozwala z kolei zahamować system odpornościowy wtedy, gdy jest to potrzebne, czyli przy chorobach autoimmunologicznych, związanych z nadaktywnością układu.
Naukowcy sugerują, że ich odkrycie może oznaczać, że istnieje możliwość takiego wpływania na układ immunologiczny poprzez gen Brsd 9 kontrolujący z kolei ekspresję Foxp3, aby dało się skuteczniej leczyć nowotwory czy też przeciwdziałać chorobom immunologicznym.
Autorami odkrycia są naukowcy z Salk's NOMIS Center for Immunobiology and Microbial Pathogenesis w Kalifornii. Wyniki badań opublikowało czasopismo "Immunity".
Źródło: MedicalXPress.com, Immunity
