Szmery w sercu: objawy, które można zaobserwować podczas badania
Szmery w sercu to potoczne określenie na dodatkowe odgłosy, które lekarz może wychwycić podczas osłuchiwania pracy serca. W przypadku ich występowania możemy mieć do czynienia z objawem poważnego schorzenia. Nie zawsze jednak tak jest. U wielu osób występują bowiem tzw. szmery niewinne, które są zjawiskiem fizjologicznym. W razie wątpliwości, co do ich pochodzenia, lekarz zleca wykonanie echokardiografii serca.
Szmery powstają w wyniku zaburzonego przepływu krwi przez zastawki i naczynia znajdujące się w sercu. Za tzw. turbulentny przepływ krwi, który wywołuje powstawanie szmerów odpowiadać może:
- to, że krew zaczyna płynąć przez naczynie o zmniejszonym świetle
- zjawisko cofania się krwi
- to, że krew płynie przez nieprawidłowe połączenie między naczyniami.
Zobacz też: Zawał serca: pierwsza pomoc w przypadku zawału
Szmery w sercu: przyczyny powstawania zjawiska
Przyczyny powstawania szmerów w sercu dzielimy na trzy grupy:
- niewinne - wtedy gdy szmery są fizjologiczne i nie towarzyszy im występowanie żadnej choroby; najczęściej występują u dzieci, ale także u dorosłych podczas gorączki oraz u kobiet w ciąży
- czynnościowe - występują, gdy szmery powodowane są przez czynniki nie związane z sercem tj. gorączka czy niedokrwistość
- organiczne, czyli wywołane wadami serca (np. zwężenie jednej z zastawek, niedomykalność zastawki, przetrwały przewód tętniczy, zespół Eisenmengera, anomalia Ebsteina, zwężenie odpływu jednej z komór serca).
Szmery w sercu: diagnostyka i leczenie
Szmery w sercu może zdiagnozować lekarz pierwszego kontaktu przy okazji rutynowego badania osłuchowego. Jeśli pojawią się podczas badania, konieczne będzie przeprowadzenie wywiadu w kierunku występowania wad i chorób serca w najbliższej rodzinie pacjenta. Samo badanie może pomóc zakwalifikować szmer jako niewinny, jeśli jego głośność w skali Levine'a nie przekracza 2, szmer nie promieniuje, a jego natężenie zmienia się pod wpływem silnych emocji czy wysiłku fizycznego.
W przypadku, gdy badanie osłuchowe nie jest zdaniem lekarza wystarczające, aby stwierdzić przyczynę występowania szmeru, wówczas pacjent kierowany jest na RTG klatki piersiowej oraz badania krwi, które pozwalają na wykluczenie przyczyn pozasercowych. Kolejnym etapem jest już wizyta u kardiologa, który na podstawie echa serca jest w stanie ustalić dokładną przyczynę pojawienia się szmerów.
Leczenie w przypadku szmerów w sercu jest ściśle związane z przyczynami, które je wywołują:
- szmery niewinne nie wymagają żadnego leczenia
- szmery powstałe w wyniku schorzeń pozasercowych leczymy usuwając ich przyczynę, tzn. zbijając temperaturę lub lecząc anemię
- szmery organiczne w zależności od tego, jak poważna jest wada, mogą być leczone zachowawczo, a w niektórych wypadkach wymagają interwencji kardiochirurgicznej.
Szmery w sercu u dziecka: co mogą oznaczać?
Szmery w sercu u dziecka wykrywa się zazwyczaj w trakcie rutynowej kontroli, kiedy lekarz osłuchuje małego pacjenta. U najmłodszych pacjentów szmery mogą pojawić się okresowo i nie świadczą wówczas o żadnej patologicznej zmianie. Niemniej jednak każdorazowo należy skonsultować się z kardiologiem, by wykluczyć istnienie poważnych schorzeń.
Do przyczyn występowania szmerów w sercu u dzieci zaliczamy m.in.:
- zwężenie ujścia aorty
- zwężenie ujścia tętnicy płucnej
- przetrwały przewód tętniczy
- ubytek przegrody międzyprzedsionkowej
- ubytek przegrody międzykomorowej.
Lekarz, aby wykluczyć ryzyko poważnego schorzenia skieruje małego pacjenta do kardiologa w celu wykonania badania tzw. echo serca. Dzięki niemu można dokładnie sprawdzić budowę serca i wykluczyć jego wady anatomiczne. W przeważającej mierze szmery u dzieci są zjawiskiem przejściowym i nie świadczą o występowaniu choroby.
Zobacz też: Cewnikowanie serca: na czym polega? Kiedy się przeprowadza cewnikowanie serca
