Antygen jest substancją o niejednorodnej budowie chemicznej, którą rozpoznaje układ odpornościowy organizmu i zaczyna produkować przeciwciała. Organizm jest w stanie rozpoznać czy konkretna komórka należy do niego, czy pochodzi z zewnątrz (obce antygeny). W momencie, gdy ten system szwankuje układ immunologiczny, wytwarza przeciwciała skierowane przeciwko własnym komórkom, w takiej sytuacji mamy do czynienia z chorobą autoimmunologiczną.
Co to jest antygen - właściwości
Antygen cechuje:
- immunogenność - czyli umiejętność wygenerowania przeciw sobie odpowiedzi immunologicznej
- antygenowość - zdolność do łączenia się z przeciwciałami
Rodzaje antygenów
Antygeny można podzielić ze względu na:
- sposób aktywacji układu odpornościowego
- udział limfocytów T w rozwoju odpowiedzi immunologicznej
- liczbę epitopów na pojedynczej cząsteczce antygenu
Rodzaje antygenów - sposób aktywacji układu immunologicznego:
- immunogeny - posiadają dwie cechy: immunogenność antygenowość
- hapteny - małe cząsteczki, charakteryzuje je antygenowość
Zobacz również: Limfocyty: jaką odgrywają rolę. Limfocyty powyżej normy, limfocyty poniżej normy - co to oznacza
Rodzaje antygenów - udział limfocytów T:
- antygeny grasiczozależne-w celu wywołania odpowiedzi odpornościowej potrzebują udziału limfocytów T.
- antygeny grasiczoniezależne-w celu wywołania odpowiedzi odpornościowej nie potrzebują udziału limfocytów T.
Rodzaje antygenów- liczba epitopów
- antygeny monowalentne - określane też jako antygeny jednowartościowe, wyróżnia je to, że posiadają jeden epitop i mogą łączyć się tylko i wyłącznie z jednym paratopem.
- antygeny poliwalentne - określane też jako antygeny wielowartościowe, posiadają wiele epitopów, charakteryzuje je to, że mogą połączyć się z wieloma paratopami.
Antygeny można sklasyfikować także na podstawie ich pokrewieństwa z antygenami konkretnego organizmu:
- autoantygeny
- izoantygeny
- allonatygeny
- heteroantygeny
Patogen a antygen - różnica
Zarówno antygen, jak i patogen to dwa czynniki, które angażują się w udzielenie odpowiedzi immunologicznej. Super antygen jest formą cząsteczki, która może wygenerować odpowiedź immunologiczną. Antygenem jest na przykład: białko, polisacharyd lub lipid na powierzchni patogenu.
Patogen jest to czynnik chorobotwórczy. Patogen to na przykład: wirus, bakteria lub innego rodzaju mikroorganizmy. Patogeny wyposażone są w doskonałe mechanizmy przetrwania i rozmnażania w szybkim tempie przez unikanie udzielania odpowiedzi immunologicznych.
Antygen a odporność. Jaki związek z antygenami ma układ odpornościowy?
Antygeny są ważnym elementem w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego. Każdy czynnik chorobotwórczy (patogen) ma swój własny garnitur antygenów. W momencie, gdy ciało obce wniknie do organizmu, układ immunologiczny zaczyna działać poprzez rozpoznanie obcych patogenów, a następnie przesłaniu odpowiedzi, która ma je unicestwić.
Antygeny i przeciwciała, które są odpowiedzią organizmu na konkretny patogen, można wyodrębnić w badaniu laboratoryjnym z krwi lub z kału. Antygeny z żywności pozwalają na zdiagnozowanie źródła alergii.
