Triage: co to jest? Na czym polega i jak się go wykonuje?
Co to jest triage? Jest to jedna z procedur stosowanych w medycynie ratunkowej. Na świecie mamy wiele różnych systemów segregowania chorych, generalnie jednak w triażowaniu chodzi o szybkie sortowanie pacjentów w zależności od stopnia ich obrażeń. Procedura ta ma swoje zastosowanie przede wszystkim podczas masowych wypadków, gdzie służby medyczne mają do czynienia z dużą liczbą osób rannych i wymagających interwencji medycznej.
Zobacz też: Zawał serca: pierwsza pomoc w przypadku zawału
Triage: kolory poszczególnych grup pacjentów
Charakterystyczną cechą systemu segregacji stosowanego w Polsce są kolory przypisywane odpowiednim grupom pacjentów. Czy to w przypadku SOR, czy podczas masowego wypadku, kolory triage poszczególnych grup pozostają takie same:
- czarny - brak oddechu i tętna, osoba nie do uratowania
- czerwony - transportować w pierwszej kolejności/zająć się na SOR w pierwszej kolejności
- żółty - transportować w drugiej kolejności/pomoc na SOR musi być udzielona pilnie
- zielony - transportować na końcu/pacjent może oczekiwać na SOR na swoją kolejkę
Triage na SOR, czyli w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym
System segregacji chorych, na co dzień wykorzystywany jest w Szpitalnych Oddziałach Ratunkowych. Triage na SOR jest niezbędny, chociażby z tego powodu, że do oddziałów ratunkowych często trafiają pacjenci, których stan nie wymaga natychmiastowej pomocy.
Kłopoty w polskiej służbie zdrowia, które często sprowadzają się do braku dostępności specjalistów w poradniach spowodowały, że wielu pacjentów mających dość czekania na odległą wizytę zgłasza się ze swoimi problemami na Szpitalny Oddział Ratunkowy. Tam zazwyczaj zostają przyjęci, choć tak naprawdę zdecydowana większość kwalifikuje się do odbycia zwykłej wizyty w poradni POZ lub specjalistycznej. Zgodnie z zasadami triage trafiają więc do ostatniej grupy oczekujących, jako przypadki nie wymagające natychmiastowej pomocy.
System segregacji medycznej S.T.A.R.T.: co to takiego?
Triage ogólnie rzecz ujmując dotyczy segregacji chorych. Na świecie istnieje jednak wiele różnych systemów, według których pacjenci są sortowani. W Polsce powszechnie obowiązuje system segregacji medycznej S.T.A.R.T., czyli Simple Triage and Rapid Treatment, co w wolnym tłumaczeniu oznacza prostą selekcję i szybką pomoc. Według systemu S.T.A.R.T. osoba oceniająca stan zdrowia poszkodowanego ma na to około 30 sekund. Może go zakwalifikować do jednej z czterech kategorii, poprzez założenie mu opaski lub plakietki w odpowiednim kolorze.
Procedura kwalifikacji medycznej
Triage z założenia jest procedurą, która ma doprowadzić do szybkiego oddzielenia pacjentów wymagających natychmiastowej pomocy, od tych którzy na interwencję mogą poczekać lub nawet jej nie wymagają. Aby tego dokonać nie ma konieczności wykonywania skomplikowanych zabiegów, niemniej jednak żeby uniknąć poważnych w skutkach błędów, powinny ją prowadzić osoby do tego przeszkolone i uprawnione. Procedurę kwalifikacji medycznej podczas wypadku przeprowadza się w oparciu o ocenę podstawowych parametrów życiowych:
- tętno,
- oddech,
- stan świadomości,
- możliwość chodzenia.
W trakcie procedury kwalifikacyjnej nie przeprowadza się też czynności medycznych poza tymi ratującymi życie, tj. udrożnienie dróg oddechowych, tamowanie rozległych krwawień, ułożenie nieprzytomnych w pozycji bocznej.
Ratunkowa segregacja medyczna: algorytm postępowania
O ile w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym lekarze dysponują sprzętem, lekami i niezbędnymi środkami do zaopatrzenia dużej liczby pacjentów, o tyle służby medyczne na miejscu wypadku, gdzie poszkodowanych jest mnóstwo w tym samym czasie zmuszone są do konsekwentnego postępowania według algorytmu triage.
Segregację powinny prowadzić osoby doświadczone i przeszkolone. Ze względu na dynamiczną sytuację zdrowotną pacjentów, triaż powinno się powtarzać stosunkowo często: pacjent zielony może po chwili stać się żółty lub czerwony, wtedy konieczna jest zmiana kwalifikacji.
Zobacz też: Rośliny trujące w Polsce - tojad, barszcz Sosnowskiego, ciemiężyca, jaskier
