Most w mózgu jest swego rodzaju połączeniem między półkulami mózgu, chociaż nie łączy półkul bezpośrednio i jest miejscem z którego wychodzą niektóre nerwy czaszkowe.
Most – budowa
Most dzieli się na dwie główne części - część brzuszną oraz część grzbietową. Od zewnętrznej strony most pokryty jest oponami mózgowo-rdzeniowymi, które stanowią odgraniczenie mostu od kości czaszki. Jest on położony pomiędzy śródmózgowiem, a rdzeniem przedłużonym, wyżej niż rdzeń przedłużony. W jego górnej części występuje bruzda boczna śródmózgowia, która oddziela go od konarów mózgu, z kolei w dolnej części od rdzenia przedłużonego oddziela się bruzdą opuszkowo-mostową.
Most związany jest z czterema nerwami czaszkowymi, które pełnią w organizmie wiele ważnych funkcji. Nerwy, które mają swoje wejście w moście mózgu to:
- Nerw trójdzielny - umożliwia żucie i odczuwanie bodźców dotykowych związanych z obszarem twarzy,
- Nerw odwodzący - odpowiada za ruchy gałek ocznych,
- Nerw twarzowy - umożliwia ruchy mimiczne twarzy, bierze udział w przekazywaniu informacji dotyczących smaku,
- Nerw przedsionkowo-ślimakowy - odpowiada za utrzymanie równowagi oraz słuch.
Oprócz nerwów w obrębie mostu wyróżnia się jądra mostu oraz twór siatkowy. Jądrami mostu nazywane są skupiska ciał komórek nerwowych, które występują w ośrodkowym układzie nerwowym. Twór siatkowy jest natomiast strukturą, której komórki odpowiadają za przewodzenie impulsów nerwowych nieswoistymi drogami.
Niezwykle ważnym fragmentem mózgu jest miejsce sinawe, w którym komórki zawierają specjalny barwnik - neuromelaninę. Barwnik ten sprawia, że struktura ta ma szaro-niebieską barwę. W miejscu sinawym umiejscowione są komórki, które wytwarzają noradrenalinę, czyli komórki noradrenergiczne. Noradrenalina reguluje część funkcji autonomicznych organizmu oraz wpływa na pobudzenie mózgu.
Most w mózgu – jakie pełni funkcje?
Most jest odpowiedzialny za odbieranie informacji słuchowych, które są generowane przez ślimaka oraz ma wpływ na takie funkcje twarzy jak gryzienie, żucie oraz połykanie. Ta część pnia mózgu razem ze śródmózgowiem sterują z kolei ruchami gałek ocznych. Oprócz tego, umożliwia on komunikację między móżdżkiem a mózgiem i ma wpływ na fazę snu REM (występują w niej szybkie ruchy gałek ocznych), a także na oddychanie. Za takie funkcje odpowiedzialne jest miejsce sinawe, a dokładniej produkowana przez komórki znajdujące się w tym obszarze noradrenalina.
Wykazano, że aktywność komórek noradrenergicznych jest największa podczas wykonywania czynności wymagających dużego skupienia oraz w chwilach zaskoczenia, natomiast jest najmniejsza (prawie zanika) podczas snu. W związku z tym podejrzewa się, że komórki te wpływają na utrzymywanie czujności oraz uwagi. Poza tym, poprzez przykazywanie odpowiednich informacji, które umożliwiają modyfikację skurczy mięśni, ta struktura mózgu pełni rolę pomocniczą w procesie kontrolowania ruchu.
Most w mózgu - zaburzenia
W związku z ważnymi funkcjami, jakie są pełnione przez most, a także towarzyszące im struktury, uszkodzenia mostu mogą skutkować zaburzeniami, które są związane z ruchami oczu. Do takich zaburzeń zalicza się między innymi rytmiczne, mimowolne ruchy gałek ocznych, czyli oczopląs. Innymi konsekwencjami uszkodzenia mostu są porażenie twarzy oraz głuchota, związane z nieprawidłowym funkcjonowaniem nerwów.
Jeśli struktura mostu jest uszkodzona w znacznym stopniu (uszkodzeniu ulegają drogi łączące korę mózgu i rdzeń kręgowy, a także nerwy czaszkowe), dochodzi do rozwoju tak zwanego zespołu zamknięcia nazywanego też zespołem śpiączki rzekomej. Jednym z objawów takiego stanu jest porażenie czterokończynowe. Poza tym, pacjent może porozumiewać się z otoczeniem jedynie poprzez pionowe ruchy oczu oraz mruganie, nie jest w stanie mówić ani się poruszać.
Zaburzenia funkcjonowania komórek odpowiedzialnych za wytwarzanie noradrenaliny, które mogą być wywołane przez długotrwały stres lub stosowanie leków antydepresyjnych, mogą skutkować nieprawidłowym funkcjonowaniem organizmu. Oprócz stresu i przyjmowania preparatów o działaniu antydepresyjnym, działanie tych komórek jest zaburzone w przebiegu takich chorób jak zespół Downa, choroba Parkinsona oraz choroba Alzheimera.
