OB - na czym polega to badanie
Badanie OB (ang. erythrocyte sedimentation rate, ESR) polega na pomiarze szybkości opadania czerwonych krwinek w osoczu krwi w ciągu godziny. Jest wskaźnikiem stanów zapalnych, a także chorób reumatycznych oraz nowotworów. Nazwa badania pochodzi od nazwiska polskiego lekarza Edmunda Faustyna Biernackiego, który na początku XX wieku odkrył wartość diagnostyczną szybkości opadania erytrocytów.
Na szybkość opadania czerwonych ciałek krwi (czyli erytrocytów) ma wpływ ilość białek zwanych fibrynogenem, a także albuminy i immunoglobuliny, produkowanych przez organizm w odpowiedzi na infekcję, a także budowa i liczba erytrocytów. Tego typu badanie wykorzystuje zjawisko sedymentacji, czyli opadania na dno substancji o wyższej gęstości względnej, która zawieszona jest w substancji o mniejszej gęstości, w tym wypadku w osoczu krwi. W czasie choroby zmieniają się proporcje białek lub zmienia ich kształt i budowa, a to wpływa na szybkość opadania na dno naczynia czerwonych ciałek krwi.
Jest to proste i szybkie badanie, a wyniki otrzymuje się już po godzinie. Badanie OB wykonywane jest stosunkowo często, ponieważ jest użytecznym i łatwym do uzyskania wskaźnikiem toczącego się procesu zapalnego, zarówno o ostrym, jak i o przewlekłym charakterze. Wskazaniami do badania są na przykład przewlekłe stany zapalne związane z chorobami zakaźnymi, chorobami tkanki łącznej, schorzenia nerek, krwi i nowotwory.
OB - przygotowanie do badania
Do badania OB pobiera się próbkę żylnej krwi, przy czym do badania należy być na czczo, Oznacza to 8-12 godzin przerwy w posiłkach. Ponadto na 2-3 dni przed badaniem nie powinno się pić alkoholu, należy ograniczyć kawę i herbatę. Do 12 godzin przed badaniem nie wolno już pić ani kawy czy herbaty, a także należy w miarę możliwości wyeliminować stres oraz większy wysiłek fizyczny. Aby wyniki badania były wiarygodne trzeba pamiętać o powyższych zaleceniach.
Na wynik OB maja ponadto wpływ takie czynniki jak: ciąża lub miesiączka, przyjmowanie niektórych leków, w tych hamujących owulację.
OB - norma. O czym świadczy podwyższone OB?
Normy są podawane przez laboratoria jako przedziały referencyjne i na tej podstawie wyniki są interpretowane przez lekarza. Uwzględnia się ponadto wiek, pleć oraz ogólny stan zdrowia pacjenta i zażywane leki. Interpretowanie wyniku badania OB nie zawsze jest takie oczywiste. Około 20 procent przypadków pozostaje niewyjaśniona .
Podwyższone OB to wskazówka, że coś się dzieje i należy wykonać dodatkowe badania, aby ustalić przyczynę stanu zapalnego. Podwyższone OB towarzyszy także stanom pourazowym oraz pooperacyjnym. W niektórych przypadkach podwyższone OB wskazuje na marskość wątroby lub zespół nerczycowy. Ponadto z podwyższonym OB mamy do czynienia w przypadku niedokrwistości (anemii).
Prawidłowa wartość OB także nie wyklucza choroby, więc jeżeli istnieją dodatkowe symptomy, należy poszukiwać przyczyn. Każde podwyższone OB (z wyjątkiem okresu ciąży, połogu oraz miesiączki), świadczy o jakieś chorobie, którą należy zdiagnozować.
