Pomimo, że nazwy są skomplikowane i różne, otorynolaryngolog i otolaryngolog to ta sama specjalność, która w największym uproszczeniu nazywana jest po prostu laryngologią. Pełna nazwa tej dziedziny medycznej wywodzi się od następujących greckich słów:
Wymienione człony otorynolaryngologii (otolaryngologii) wskazują na obszar badań tej nauki. Laryngologia jest to bowiem dziedzina medycyny, która zajmuje się diagnostyką i leczeniem chorób przede wszystkim ucha, krtani, nosa oraz gardła, ale też pozostałych narządów zlokalizowanych w obrębie szyi i głowy (np. gruczoły ślinowe, język, szczęka, przełyk, itd. z wyjątkiem oczu).
Ze względu na szeroki zakres badań otorynolaryngologii, w dziedzinie tej wyodrębnia się następujące podspecjalności:
Chirurgię podstawy czaszki – dziedzina zajmująca się diagnostyką i (operacyjnym) leczeniem chorób dotyczących tkanek zewnątrzczaszkowych, zatok itd. oraz guzów które powstały w czaszce
Wymienione podspecjalności w większości należą do specjalizacji II stopnia. Po ukończeniu studiów medycznych, odbyciu stażu, zaliczeniu odpowiednich egzaminów, lekarz wybiera specjalizację, z zakresu której odbywa wieloletnie szkolenie, zakończone egzaminem specjalizacyjnym. Na liście podstawowych specjalności lekarskich znajduje się otorynolaryngologia, a także otolaryngologia dziecięca. Dzieci charakteryzują się inną fizjologią od dorosłych, wiele narządów nie jest w pełni wykształconych, wobec czego powstała oddzielna specjalizacja, zajmująca się problemami laryngologicznymi wśród najmłodszych. Dopiero po zakończeniu specjalizacji I stopnia z dziedziny otolaryngologii, lekarz może ukończyć specjalizację II stopnia.
Ponieważ wszystkie narządy, które stanowią przedmiot badań laryngologii zlokalizowane są blisko siebie, a także są ze sobą powiązane, często choroba jednego z nich, może wywołać problemy z innym narządem/zmysłem, wobec czego wizyta u lekarza z tytułem specjalisty II stopnia może nie być konieczna, gdyż problem może leżeć gdzie indziej. Do specjalistów II stopnia kierowani są najczęściej pacjenci, których sytuacja zdrowotna wymaga zabiegu.
Rynolog jest to, jak nazwa wskazuje (greckie „rynos” oznacza nos), lekarz laryngolog, specjalizujący się w fizjologii, diagnostyce oraz leczeniu chorób nosa. Najczęstszymi laryngologicznymi problemami, związanymi z tym narządem, są choroby zatok przynosowych.
Bardzo istotnym problemem rynologicznym jest również zespół obturacyjnych bezdechów podczas snu. Szacuje się, że choruje na niego około 3 proc. dzieci oraz 5 proc. dorosłych. Jest to bardzo poważna choroba, która skutkuje dolegliwościami ogólnoustrojowymi i której wiele osób jest nieświadoma. Jej podstawowym objawem jest chrapanie i to właśnie z tego „błahego” powodu dorośli przychodzą do rynologa. Jak się okazuje, chrapanie, połączone z nadciśnieniem oraz otyłością stanowi bardzo prostą drogę do zawału lub wylewu, czyli chorób śmiertelnych.
Rynolog często mylony jest rynochirurgiem, który jednak zajmuje się innymi przypadłościami, m.in. operacją krzywej przegrody nosowej.
Rynologia to podspecjalizacja, która dopiero raczkuje w Polsce – na uwagę zasługuje fakt, że pierwsza polska książka o chorobach zatok powstała w 1936 roku, zaś kolejna dopiero w roku 2007. W środowisku medycznym mówi się, że powstanie rynologii przyczyniło się do przywrócenia (przypomnienia) pełnej nazwy powszechnej laryngologii – otorynolaryngologii. Na początku XXI wieku człon „ryno” był zawsze pomijany, skutkiem czego nazwę tej specjalizacji rozwijano jedynie do otolaryngologii.