Kim jest ratownik medyczny?
Zgodnie z przepisami ratownik medyczny to osoba, która wykonuje zawód medyczny, a więc posiada odpowiednią wiedzę i kwalifikacje do wykonywania świadczeń zdrowotnych w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia pacjenta. Jest to bardzo odpowiedzialna funkcja/zawód/specjalność, która polega na udzielaniu pierwszej pomocy najczęściej w sytuacjach nagłych, w których często najbardziej cenny jest czas. To właśnie ratownicy medyczni jako pierwsi przybywają na miejsce wypadku, oceniają stan poszkodowanego oraz decydują o dalszym postępowaniu medycznym. Powinni cechować się więc ogromną odpornością na stres, a także trzeźwością umysłu w sytuacjach krytycznych. Powinni mieć również obszerną wiedzę na temat różnorodnych stanów klinicznych, z którymi mogą spotkać się na co dzień.
Ratownik medyczny – wykształcenie
Są trzy drogi do pełnienia funkcji ratownika:
Pierwszą, podstawową drogę stanowi ukończenie studiów medycznych na kierunku ratownictwo medyczne. Studia te są dwustopniowe i już po ukończeniu I stopnia (licencjat) student otrzymuje tytuł ratownika medycznego, jednakże nie jest to tytuł lekarza. Jednym z głównych miejsc pracy ratowników medycznych (nie lekarzy medycyny ratunkowej oraz ratowników) są karetki. To właśnie w ambulansie, w przypadku nagłych wypadków udzielana jest pierwsza pomoc i zajmują się tym osoby po ukończonych studiach na kierunku ratownictwo medyczne.
Inną drogą jest ukończenie 6-letnich studiów lekarskich, a następnie odbycie stażu i tzw. specjalizacji z dziedziny medycyna ratunkowa, zakończonej państwowym egzaminem specjalizacyjnym. Zaliczenie tego egzaminu (ustnego oraz teoretycznego) skutkuje otrzymaniem tytułu lekarza medycyny ratunkowej. W Polsce lekarzy z tym tytułem jest około 700, co stanowi znikomą liczbę na w stosunku do zapotrzebowania prawie 40 milionowego kraju. Specjaliści z tego zakresu pracują na szpitalnych oddziałach ratunkowych.
Kolejną drogą do uzyskania tytułu ratownika jest odbycie kursów/szkoleń z zakresu ratownictwa, które dostępne jest dla pracowników służb bezpieczeństwa, np. policji, straży pożarnej, straży granicznej. Ratownikiem na najniższym szczeblu może być więc osoba, nie posiadająca żadnego wykształcenia medycznego, a jedynie odpowiednie kwalifikacje.
Czy ratownik medyczny musi być lekarzem?
W myśl definicji, ratownik medyczny to osoba wypełniająca obowiązki w ramach zawodu medycznego, ale nie musi ona być lekarzem. Ratownik medyczny to osoba, która ukończyła studia I stopnia na kierunku o tej samej nazwie, na uczelni medycznej, jednakże nie jest to lekarz. Ponadto pracownicy służb bezpieczeństwa, przeszkoleni z zakresu pierwszej pomocy, również nazywani są ratownikami, a posiadają zupełnie inne wykształcenie.
Ratownictwo medyczne w ramach zadań służb bezpieczeństwa
Pracownicy służb mundurowych mają obowiązek odbycia 66-godzinnego Kursu Kwalifikowanej Pierwszej Pomocy. Kurs ten zakończony jest egzaminem państwowym i jego zaliczenie skutkuje otrzymaniem tytułu ratownika (ale nie ratownika medycznego). Kwalifikacje, jakie uzyskują formacje mundurowe uprawniają do udzielenia pierwszej pomocy w przypadku sytuacji zagrożenia życia. Podczas kursu odbywają oni ćwiczenia praktyczne, pozorujące sytuacje, w których dochodzi do zagrożenia zdrowia lub życia ludzi. Są to bardzo istotne kwalifikacje, ponieważ w nagłych sytuacjach to właśnie służby bezpieczeństwa jako pierwsze zjawiają się na miejscu wypadku.
Co robi ratownik medyczny?
Zakres kompetencji ratowników medycznych jest bardzo szeroki. Ze względu na charakter pracy (udzielają oni pierwszej pomocy w przypadku różnorodnych sytuacji zagrożenia zdrowia i życia), posiadają oni interdyscyplinarną wiedzę i szerokie kwalifikacje. Do ich obowiązków należą m.in.:
- ocena stanu osoby poszkodowanej
- opatrywanie ran i tamowanie krwotoków zewnętrznych
- udrażnianie dróg oddechowych
- tlenoterapia
- podanie niezbędnych leków i antybiotyków (drogą doustną, dożylną, wziewną, doodbytniczą itd.)
- unieruchamianie kręgosłupa oraz innych partii, przy podejrzeniu jego urazu
- monitorowanie czynności serca
- odbieranie porodów
- przygotowanie pacjenta do transportu powietrznego
- płukanie żołądka
- założenie cewnika na pęcherz moczowy
- defibrylację w przypadku zatrzymania krążenia
