Demencja to coraz większe wyzwanie dla społeczeństw, dla rodzin oraz lekarzy, dlatego nauka wciąż stara się zdefiniować czynniki sprzyjające demencji. Najnowsze badanie, opublikowane na stronach bioRxiv oraz eLife pokazuje, że ryzyko rozwoju demencji może być rozpoznane już na wczesnym etapie życia.
Badania oparto na bardzo dużej, niewyselekcjonowanej populacji duńskich mężczyzn urodzonych między 1939 a 1959 rokiem. Informacje pozyskano z krajowych rejestrów. W sumie przeanalizowano dane 666 333 Duńczyków, w tym ponad 70 tys. braci oraz 7,4 tys. bliźniaków. W tej grupie znaleziono 10 599 mężczyzn, u których rozwinęła się starcza demencja. Średnia wysokość ciała wyniosła 176,8 cm, a wzrost mężczyzn zmierzono w wieku około 20 lat.
Już wcześniej istniały badania sugerujące, że wzrost może być czynnikiem, który powiązany jest z większym ryzykiem rozwoju demencji. Jednak nie były do końca wiarygodne, ponieważ nie uwzględniały takich zmiennych jak czynniki genetyczne, środowiskowe, a także nie brały pod uwagę wczesnych etapów życia, które mogą mieć istotny związek z demencją.
Nowe badanie zostało przeprowadzone na Wydziale Medycyny Społecznej Uniwersytetu Kopenhaskiego w Danii. Zespół naukowców postanowił sprawdzić, czy wzrost młodych mężczyzn może być wskaźnikiem późniejszego pojawienia się demencji. Wzięto także pod uwagę wyniki testów inteligencji, poziom wykształcenia, czynniki środowiskowe oraz genetyczne.
Naukowcy wykazali, że ryzyko wystąpienia demencji w starszym wieku zmniejsza się o około 10 procent z każdymi sześcioma centymetrami wzrostu powyżej średniej. Nawet jeżeli weźmie się pod uwagę różnice w wykształceniu oraz uwzględni testy inteligencji, to nie zmienia to zasadniczo całego obrazu - podkreślają autorzy opracowania.
Jednym z wyjaśnień tego fenomenu może być fakt, że wzrost zależy od genów, ale jednocześnie od czynników środowiskowych, takich jak choroby dziecięce oraz odżywianie, co jest nie bez znaczenia także dla stanu zdrowia w późniejszym wieku. Możliwe również, że ma to związek z wyższym poziomem hormonu wzrostu u wysokich mężczyzn, a właśnie ten hormon ma wpływ na działanie hipokampa (struktura w mózgu odpowiedzialna za pamięć) i funkcje poznawcze, których zanik jest oznaką demencji.
Naukowcy podkreślają, że kluczowe w ich badaniach jest pokazanie, że ryzyko rozwoju demencji można jednak obniżyć poprzez edukację i rozwój intelektu. "Zmniejszamy w ten sposób ryzyko utraty funkcji poznawczych na starość, ponieważ dzięki wykształceniu i aktywności intelektualnej poszerzamy tzw. rezerwę poznawczą" - podkreśla współautor badań Merete Osler, profesor w Center for Clinical Research and Prevention, Bispebjerg and Frederiksberg Hospital na Uniwersytecie Kopenhaskim.
Rezerwa poznawcza to zasoby wiedzy i umiejętności, gromadzone w ciągu życia przez daną osobę, dzięki którym może łatwiej funkcjonować na starość. Wyższy poziom rezerwy poznawczej znacząco opóźnia nadejście demencji i spowalnia proces pogarszania się funkcji poznawczych wraz z wiekiem.
Źródło: ScienceDaily.com,
