Dziesiątki leków nieonkologicznych zabijają komórki rakowe - dowodzą najnowsze badania

Wiele znanych od lat leków może mieć również działanie przeciwnowotworowe. Badania testujące tysiące substancji, przeprowadzone w laboratorium Broad Institute of MIT oraz Harvard pokazują, że co najmniej 50 z nich działa zabójczo na komórki nowotworowe. To odkrycie może przyspieszyć badania nad nowymi lekami przeciwnowotworowymi lub poszerzyć zastosowanie już istniejących leków.

Naukowcy wzięli pod lupę 4518 substancji leczniczych. Były to leki stosowane w leczeniu takich chorób, jak cukrzyca, różne stany zapalne, alkoholizm i leki obniżające poziom cholesterolu. Był testowany nawet lek weterynaryjny używany do zwalczania zapalenia stawów u psów. 

Jest to największe, jak dotąd, badanie substancji leczniczych w ramach Broad's Drug Repurposing Hub, czyli banku leków i związków zatwierdzonych przez FDA lub sprawdzonych w badaniach klinicznych. Jest to także pierwszy przypadek - jak piszą autorzy - przebadania całej kolekcji leków pod kątem ich przydatności do leczenia nowotworów złośliwych.

Autorzy badań przypominają, że zdarzało się już wielokrotnie, że znajdowano nowe zastosowanie starych leków, jak chociażby odkrycie korzystnego wpływu aspiryny na zdrowie naczyń i serca. Tym razem przetestowano wszystkie dostępne związki lecznicze na 578 liniach ludzkich komórek rakowych ze zbiorów Broad's Cancer Cell Line Encyclopedia (CCLE).

Zobacz wideo

Niektóre leki zaskoczyły naukowców nietypowym działaniem

Wśród testowanych związków odnaleziono prawie 50, które niszczyły wybrane komórki nowotworowe, nie naruszając komórek zdrowych. Przy czym niektóre związki działały w nieoczekiwany sposób. Onkolog Steven Corsello, współautor badań, tak tłumaczy działanie medykamentów:

Większość istniejących leków przeciwnowotworowych działa poprzez blokowanie białek, ale teraz - ku naszemu zdumieniu - odkryliśmy, że niektóre związki działają na raka inaczej. Wygląda na to, że zamiast hamować rozwój białek, aktywują niektóre z nich lub stabilizują interakcję białko-białko.

Jako przykład podaje kilkanaście leków nieonkologicznych, które niszczą komórki rakowe poprzez stabilizację interakcji między białkiem o nazwie PDE3A, a innym, określanym nazwą SLFN12. Nie znano wcześniej takiego mechanizmu działania leków. Tak efektywne badania były możliwe dzięki temu, że naukowcy skupili się na przeżywalności komórek rakowych, a nie - jak dotychczas - na metodach przesiewowych nie opartych na komórkach - podkreślił S. Corsello.

Najciekawsze okazało się to, że większość leków nieonkologicznych, które zabijają komórki rakowe, oddziałuje na poziomie molekularnym, na nieznany wcześniej cel. Dla przykładu lek o nazwie tepoksalina, zatwierdzony do stosowania w przypadku stanów zapalnych stawów u psów, poradził sobie z komórkami rakowymi w ten sposób, że zminimalizował działanie białka MDR1, które zwykle powoduje oporność na leki stosowane w chemioterapii.

Naukowcy sformułowali kilka hipotez, które będą teraz sprawdzać w kolejnych eksperymentach. Udostępnili również szczegółowe wyniki badań społeczności naukowców, aby wspierać dalsze badania nad starymi i nowymi lekami. "Poznanie, w jaki  sposób leki zabijają komórki rakowe, to punkt wyjścia do opracowania nowych terapii" - podsumowuje S. Corsello.

Wyniki badań opublikowano w Nature Cancer.

Źródło: ScienceDaily

Więcej o: