Wskazania do wykonania badania pola widzenia
Badanie pola widzenia ma na celu zdiagnozowanie nastêpuj±cych chorób okulistycznych:
- Jaskra
- Choroby siatkówki – rozwarstwienie lub odwarstwienie siatkówki, zwyrodnienie plamki ¿ó³tej
- Choroby nerwu wzrokowego
Oprócz tego badanie pola widzenia mo¿e byæ przydatne do zdiagnozowania lub kontrolowania skutków nadci¶nienia têtniczego, a tak¿e chorób neurologicznych (np. guzów neurologicznych). Zalecane jest równie¿ dzieciom o niedorozwoju intelektualnym, a tak¿e osobom starszym, które borykaj± siê z zaburzeniami orientacji.
Tak naprawdê badanie pola widzenia zalecane jest kontrolnie ka¿demu, poniewa¿ bardzo czêsto zdarza siê, ¿e ludzie widz± niepoprawnie, maj± ubytki w polu widzenia, ale s± do nich tak przyzwyczajeni, ¿e ich nie dostrzegaj±. Na to badanie powinny siê zdecydowaæ szczególnie osoby, które czuj±, ¿e maj± w±ski zakres widzenia i ¿eby zobaczyæ co¶ z boku, musz± odwracaæ g³owê, a tak¿e te, które czêsto maj± tzw. mroczki przed oczami.
Badanie pola widzenia stosowane jest równie¿ w testach zawodowych, np. dla kierowców.
Jak siê przygotowaæ do badania pola widzenia?
Nie istniej± ¿adne rygorystyczne i obowi±zkowe zalecenia co do wykonania badania pola widzenia. Tak naprawdê badanie to mo¿e wykonaæ ka¿dy wchodz±c „z ulicy”. Ze wzglêdu na to, ¿e pomiary wymagaj± kilkunastominutowego skupienia, na perymetriê najlepiej przyj¶æ wypoczêtym oraz wyspanym, poniewa¿ niewyspanie i zmêczenie wp³ywa na szybko¶æ reakcji oraz zdolno¶æ koncentracji, co skutkuje przek³amaniem wyników. Przed przeprowadzeniem perymetrii niezbêdne jest dostosowanie ostro¶ci widzenia do odleg³o¶ci 30 cm od ga³ki ocznej, wobec czego osoby, które s± dalekowidzami musz± wykonaæ badanie w okularach.
Jak wygl±da badanie pola widzenia?
Wyró¿nia siê dwa sposoby perymetrii, czyli badania pola widzenia – statyczn± i kinetyczn±. Zarówno podczas jednego jak i drugiego rodzaju badania pacjent musi usi±¶æ przy urz±dzeniu zwanym polomierzem (perymetrem) oraz po³o¿yæ g³owê na specjalnej podpórce i sygnalizowaæ przyciskiem moment, w którym zobaczy punkt na ekranie.
W perymetrii statycznej wy¶wietlane punkty s± nieruchome. Na pocz±tku stanowi± bardzo nik³e ¶wiat³o i stopniowo siê roz¶wietlaj±. Punkty te wy¶wietlane s± w ca³ej p³aszczy¼nie badania, a zadaniem pacjenta jest sygnalizowanie przyciskiem momentu, w którym je zobaczy.
Drug± metod± jest perymetria kinetyczna. Polega ona równie¿ na wy¶wietlaniu punktów, które tym razem s± ruchome i przemieszczaj± siê od zewnêtrznej strony widzenia w kierunku centralnym.
Czasami specjali¶ci wykonuj± badanie przygotowuj±ce, które polega na zas³oniêciu przez pacjenta jednego oka i ¶ledzenia palca lub d³oni lekarza, który porusza nimi w kierunku centralnym. Zadaniem pacjenta jest zasygnalizowanie chwili, w której d³oñ lub palec badaj±cego znajdzie siê w zasiêgu wzroku.
Badanie pola widzenia jest krótkie – trwa od 10 do 20 minut w zale¿no¶ci od stopnia skupienia pacjenta.
Perymetria – mapa widzenia
Celem perymetrii jest wykonanie mapy pola widzenia. Nieruchome lub przesuwaj±ce siê punkty podczas badania pojawiaj± siê w obrêbie ca³ego potencjalnego pola widzenia. Na podstawie odpowiedzi (sygna³ów) pacjenta, tworzy siê mapa, obrazuj±ca zakres oraz intensywno¶æ jego widzenia.
Idealna mapa (zakres) widzenia charakteryzuje siê okre¶lonymi parametrami. K±t widzenia w poszczególne strony wynosi kolejno:
Skroñ - 100° (pojedyncze oko)
Nos - 60°
Góra - 60°
Dó³ - 75°
Mapa widzenia wykonana jest w odcieniach szaro¶ci, które obrazuj± ubytki widzenia. Im ciemniejszy kolor tym ubytek jest wiêkszy, za¶ kolor czarny symbolizuje ubytki bezwzglêdne.
Ubytki centralne i obwodowe pola widzenia
Wyniki perymetrii mog± wskazywaæ na ubytki centralne lub obwodowe pola widzenia. Ubytki centralne zdiagnozowane podczas badania mog± byæ objawem m.in. zwyrodnienia plamki ¿ó³tej, otworu plamki, toksycznego wp³ywu leków, choroby nerwu wzrokowego lub toksoplazmozy. Osoby, u których wystêpuje ta wada, maj± problem z czytaniem (znikaj± im litery), rozpoznawaniem twarzy oraz zauwa¿aniem szczegó³owych rzeczy.
Ubytki obwodowe, czyli zlokalizowane po zewnêtrznych czê¶ciach pola widzenia, to symptomy chorób siatkówki, schorzeñ o¶rodkowego uk³adu nerwowego, w tym nowotworów mózgu. Chorzy, u których wystêpuj± te ubytki maj± czêsto problem z wpadaniem na ró¿ne przedmioty, a tak¿e poruszaniem siê w nieznajomym otoczeniu.
O czym ¶wiadcz± mroczki przed oczami. Jakie choroby wywo³uja mroczki przed oczami?
