Demencja dosłownie pustoszy mózg. Ma wiele form i potencjalnych przyczyn, a naukowcy nadal szukają możliwie najskuteczniejszych sposobów jej zapobiegania. Jedną z najczęstszych postaci demencji jest choroba Alzheimera, a następnie otępienie wynikające z mikrouszkodzeń naczyń krwionośnych w mózgu. Choroba może rozwinąć się także przy braku witaminy B12, czy też w efekcie choroby tarczycy, boreliozy, zaburzeń depresyjnych, czy na skutek rozrostu guza mózgu.
Demencja jest złożonym zespołem chorobowym, często wynikającym z wielu przyczyn
- stwierdza dr Matthew Pase z Florey Institute for Neuroscience and Mental Health w Melbourne w Australii, który poświęcił się badaniu związków pomiędzy otępieniem a obecnością we krwi markerów zapalnych o nazwie sCD14.
CD14 to glikoproteina pełniąca ważną rolę ko-receptora w układzie immunologicznym. Występuje w dwóch postaciach: mCD14 oraz rozpuszczalnej sDC14. Rozpuszczalna postać receptora (sCD14) jest wydzielana przez wątrobę i monocyty. sCD14 jest obecne w osoczu w stężeniu od 2 do 4 µg/ml i ulega podwyższeniu, gdy organizm zostaje zainfekowany.
Biomarkery, takie jak sDC14 mogłyby pomóc we wczesnym diagnozowaniu demencji - uważają naukowcy z zespołu badawczego. Zatem oprócz takich czynników, jak obecność białka amyloidowego i tau oraz uszkodzenia neuronów, także obecność biomarkerów stanu zapalnego mogłaby zaalarmować lekarzy i skłonić osoby zagrożone demencją do wcześniejszego leczenia, zanim choroba rozwinie się na dobre.
Opracowanie skutecznych biomarkerów krwi, wskazujących na ryzyko rozwoju demencji, usprawniłoby badania kliniczne, a także pozwoliło na szeroko zakrojone badania przesiewowe - uważają autorzy odkrycia. "Biomarkery zapalenia nerwów (sCD14) mogą być pomocne, ponieważ tego typu zapalenie wywoływane jest przez różne czynniki, które wspólnie prowadzą do rozwoju demencji".
"Zapalenie nerwów przyczynia się do rozwoju wielu chorób neurologicznych" - przypomina dr M. Pase. "Towarzyszy urazom mózgu, czy to z powodu uszkodzenia naczyń krwionośnych, proteinopatii Alzheimera, czy też urazu głowy. Nie mamy jednak pewności, jaką rolę pełni stan zapalny w różnych typach demencji".
Rolę pełnioną przez biomarker sCD14 analizowano już przedtem w badaniach nad zwierzętami. Tamte eksperymenty pokazały, że sCD14 pomaga w regulowaniu reakcji zapalnej mózgu. Stąd pomysł, aby zbadać zastosowanie tego biomarkera dla oceny ryzyka pogorszenia funkcji poznawczych oraz demencji.
W dwóch badaniach na australijskim uniwersytecie wzięło udział 4700 osób. W pierwszym badaniu średni wiek uczestników eksperymentu wyniósł 69 lat, a w drugim - 72 lata. Naukowcy monitorowali poziom sCD14 we krwi badanych. Następnie przeskanowano ich mózgi przy pomocy rezonansu magnetycznego (MRI). Ponadto przeszli serię testów poznawczych w pierwszym roku badań oraz po siedmiu latach. Uczestnicy eksperymentu byli ponadto badani pod kątem demencji przez w sumie 9 lat. Drugie badanie polegało na wykonaniu skanu MRI w trzecim i czwartym roku trwania eksperymentu oraz drugiego po pięciu latach.
W wyniku tych eksperymentów naukowcy odkryli, że wyższy poziom sDC14 związany jest z uszkodzeniem mózgu i starzeniem się oraz ze spadkiem funkcji poznawczych. Nie ma jeszcze prób, które by sprawdzały, czy leki obniżające poziom sCD14 mogłyby zapobiec utracie zdolności poznawczych, jednak istnieją metody leczenia wykorzystujące leki przeciwzapalne, takie jak statyny, powodujące obniżenie poziomu sDC14 we krwi - przypominają badacze.
Teraz badania nad biomarkerem sCD14 powinny pójść w kierunku przeanalizowania jego poziomu w mózgu, a nie tylko we krwi, a także w kierunku ustalenia, które kombinacje biomarkerów najtrafniej przewidują rozwój różnych form demencji.
Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie Neurology.
Źródło: MedicalNewsToday
