Lotos (Nelumbo Adans). to wieloletnia roślina wodna z rodziny lotosowatych. Jest świętym kwiatem dla buddystów i hinduistów. Lotos orzechodajny czcili nawet starożytni Egipcjanie. Dzisiaj kwiat lotosu to narodowa roślina w Egipcie, Wietnamie. Jest częścią godła Indii. To roślina, która nie tylko zdobi ogrody wodne, ale także jest jadalna oraz lecznicza. Lotosom przypisywano zawsze magiczne właściwości. Jako roślina jadalna uznawana za bardzo smaczną i szeroko wykorzystywana, a nawet uprawiana w celach kulinarnych. Tradycyjna medycyna indyjska przypisuje jej właściwości lecznicze i zdrowotne.
Lotos orzechodajny symbolizuje czystość ciała i umysłu. Zauważono, że jego liście są zawsze czyste. Pokryte je bowiem warstewka wosku, a specjalna budowa powoduje, że krople wody łatwo staczają się z nich usuwając wszelkie zabrudzenia. Stąd zresztą tzw. efekt lotosu, czyli zjawisko samooczyszczania się powierzchni, nazwany tak, ponieważ po raz pierwszy zauważono je właśnie u tej rośliny. Nasiona lotosu są wyjątkowo długowieczne i mówi się, że nawet te, które miały ponad 2 tys. lat, posadzone przyjaznym środowisku, natychmiast wykiełkowały.
Roślina ma jadalne młode liście i kłącze oraz orzeszki (nasiona). Kłącze lotosu to bogactwo skrobi. Wykorzystuje się je w kuchni do gotowania, smażenia, pieczenia oraz marynuje. Orzeszki są lokalnym przysmakiem, zjadane na surowo lub w potrawach. Kwiaty lotosu natomiast są dodawane do sałatek oraz dań mięsnych.
Wywar z liści lotosu ma zmniejszać gorączkę, zapobiegać nadmiernej potliwości oraz tamować krwawienia, zgodnie z przekonaniami medycyny ajurwedyjskiej. Kłącze lotosu natomiast wykazuje właściwości antybakteryjne, antynowotworowe, ściągające i moczopędne. Wpływa także stymulująco na układ krwionośny.
Łodyga lotosu może łagodzić podrażnienia układu pokarmowego i zatrzymywać biegunki. Suszone kłącze lotosu natomiast ma pomagać przy astmie, kaszlu, zapaleniu płuc lub zapaleniu zatok. Pomocny okazuje się przy schorzeniach skóry, spowodowanych zakażeniami bakteryjnymi, takimi jak trądzik, miejscowe zmiany zapalne.
Lotos właściwie cały nadaje się do zjedzenia. Ma w sobie takie składniki odżywcze jak białko roślinne, minerały, w tym magnez, cynk, żelazo i wapń, witaminy (witaminę C, witaminy z grupy B), a także sporo błonnika.
Lotos (liście lotosu) są wykorzystywane także jako składnik wielu kosmetyków. Ekstrakt z tej rośliny znajdziemy zarówno w kremach, jak i w balsamach czy kosmetykach do włosów, a nawet w płynach do higieny intymnej.
Co dają wyciągi z lotosu? Mają działanie antyoksydacyjne, przez co są cennym składnikiem kremów przeciwzmarszczkowych i ujędrniających. Ponieważ zwalczają aktywnie bakterie wyciągi z tej rośliny znajdują się też w płynach do oczyszczania twarzy i w preparatach przeciwtrądzikowych. Ponadto wzmacniają włosy, nadają im blask i zdrowszy wygląd. Olejek eteryczny pozyskiwany z lotosu wykorzystuje się w przemyśle perfumeryjnym oraz do aromaterapii. Ma działanie uspokajające, rozluźniające, zatem zalecany jest przy nadmiernym stresie.