Tilt test – wskazania do badania
Test jest przeprowadzany przede wszystkim u pacjentów, u których podejrzewa się tak zwany zespół omdleń odruchowych (zespół omdleń wazowagalnych) związanych z chorobami kardiologicznymi. W przypadku tej nieprawidłowości podczas gwałtownych zmian położenia ciała, na przykład podczas wstawania do pozycji pionowej dochodzi do spadku ciśnienia krwi albo zwolnienia rytmu serca, co skutkuje utratą przytomności. Tilt test jest w takich sytuacjach podstawowym badaniem, które pozwala na zdiagnozowanie omdleń odruchowych, a także ocenę reakcji organizmu (przede wszystkim układu sercowo-naczyniowego) na długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej albo stojącej.
Tilt test – przeciwwskazania
Testu pochyleniowego nie można przeprowadzać u niektórych pacjentów. Przeciwwskazania do przeprowadzenia tego badania to:
- Przebyty udar mózgu (w ciągu 3 miesięcy),
- Niedawno przebyty zawał serca,
- Niekontrolowane nadciśnienie tętnicze powyżej 180/100 mmHg,
- Znaczące zwężenia w obszarze tętnic szyjnych,
- Niewydolność krążenia klasy III lub IV wg klasyfikacji NYHA,
- Niestabilna dusznica bolesna,
- Ciąża,
- Znacząca niestabilność kręgosłupa szyjnego.
Tilt test – przebieg badania
Przed badaniem zawsze przeprowadzany jest wywiad lekarski, podczas którego pacjent zostanie zapytany o występujące dolegliwości, przebyte choroby, przyjmowane leki, a także przeprowadzane wcześniej badania. Warto zabrać ze sobą pełną dokumentację medyczną i wyniki przeprowadzanych wcześniej badań. Jeśli badanie jest przeprowadzane u osób powyżej 40. roku życia, najpierw wykonuje się badanie ultrasonograficzne tętnic szyjnych.
Na badanie pacjent powinien zgłosić się na czczo. Poza tym, na jakiś czas przed badaniem zaleca się przerwanie zażywania leków. O tym, jakich leków i na jaki czas przed badaniem pacjent nie powinien zażywać powinien poinformować lekarz zlecający badanie. Przed badaniem warto skorzystać z toalety, ponieważ może ono trwać nawet około 2 godzin. W trakcie badania w pokoju, w którym wykonywane jest badanie przygasza się światło. Ważne jest również zachowanie ciszy, podczas badania nie rozmawia się z pacjentem.
Badanie można podzielić na kilka podstawowych etapów:
- Przebywanie w pozycji leżącej przez około 20 – 30 minut;
- Pionizacja przez 20 – 45 minut (w zależności od przyjętego harmonogramu badania);
- Pionizacja przez 15 minut połączona z podawaniem pod język nitrogliceryny;
- Powrót do pozycji leżącej;
- Leżenie przez około 15 minut w celu odpoczynku i normalizacji parametrów życiowych.
Na etapie 3 nitroglicerynę podaje się tylko w przypadkach, gdy na poprzednich etapach u pacjenta nie wystąpiło omdlenie. Po podaniu nitrogliceryny dochodzi do przyspieszenia akcji serca. Pacjent może odczuwać duszności i napady gorąca. Objawy te samoistnie mijają po kilku minutach, a u niektórych pacjentów wywołują omdlenie. Pozycję ciała pacjenta zmienia się za pomocą uchylnego stołu, który u dołu posiada podpórkę na stopy. Dodatkowo, pacjent jest zabezpieczony na stole za pomocą pasów na wypadek, gdyby podczas badania stracił przytomność. W ciągu badania monitoruje się pracę serca cyklicznie wykonując EKG. Monitoruje się także saturację mózgu (NIRS) oraz ciśnienie krwi (CTK).
Zespół omdleń odruchowych – zalecenia
Pacjenci, u których rozpoznaje się zespół omdleń odruchowych powinni stosować się do szeregu zaleceń, aby zminimalizować ryzyko omdlenia. Przede wszystkim powinni oni unikać długotrwałego siedzenia albo stania. Zaleca się również codzienne wypijanie minimum 2 – 3 litrów płynów, z tym, że pierwszą szklankę należy wypić od razu po przebudzeniu, drugą po kilkunastu minutach od wstania, a resztę regularnie, w małych porcjach podczas całego dnia. Więcej płynów należy pić w trakcie upałów, podczas wysiłku fizycznego oraz w przypadku infekcji, w przebiegu których podwyższona jest temperatura ciała. Należy przy tym unikać napojów, które działają moczopędnie, czyli mocnej herbaty, mocnej kawy, piwa oraz niektórych ziół. Nie poleca się stosowania środków przeczyszczających.
Na problemy z omdlewaniem pomoże również zwiększenie poziomu aktywności fizycznej. Najlepsze formy aktywności to pływanie, jazda na rowerze czy aerobik, nie poleca się ćwiczeń siłowych.
