Przeszczep wątroby - jakie są wskazania i przeciwwskazania?
Ogólnie rzecz biorąc, wskazaniami do przeszczepu wątroby są sytuacje, w których dochodzi do znacznego uszkodzenia wątroby i ograniczenia jej funkcjonowania. Przeszczepy przeprowadza się między innymi w przypadku takich schorzeń jak:
- Choroby nowotworowe wątroby,
- Ostra niewydolność wątroby,
- Występowanie torbieli w obszarze wątroby,
- Wirusowe zapalenie wątroby typu B i C,
- Zatrucia powodujące nieodwracalne uszkodzenie wątroby,
- Marskość wątroby,
- Poważne urazy wątroby,
- Choroby wątroby o charakterze autoimmunologicznym.
Mimo, iż przeszczep wątroby jest szansą dla wielu osób, nie wszyscy pacjenci kwalifikują się do tego zabiegu. Przeszczepu nie przeprowadza się u pacjentów, którzy po przeszczepie nie mają szans na długie życie. Przeciwwskazaniem do operacji jest także ostra niewydolność układu oddechowego albo układu krążenia, ciężkie zakażenia całego ustroju oraz rozsiany nowotwór wątrobokomórkowy. Operacji nie przeprowadza się u osób, które są uzależnione od alkoholu lub narkotyków. U pacjentów, u których stwierdza się marskość wątroby spowodowaną alkoholizmem przeszczep przeprowadza się jedynie pod warunkiem minimum półrocznej abstynencji i wykluczenia możliwości powrotu do uzależnienia. Dodatkowo, osobom takim zapewnia się wsparcie psychiatryczne.
Przeszczep wątroby - przygotowanie do operacji
Przed wykonaniem przeszczepu przeprowadzany jest długi proces kwalifikacji biorcy oraz dopasowania dawcy. Wybór dawcy jest niezwykle trudny. Najczęściej przeprowadza się przeszczepy wątroby od zmarłego dawcy, u którego stwierdza się śmierć mózgu.
Jeśli pacjent przejdzie wstępną kwalifikacje, na etapie której weryfikuje się wiek pacjenta, występujące objawy, a także jego ogólny stan zdrowia. Następnie pacjent jest poddawany szeregowi badań. Przeprowadza się badania laboratoryjne krwi, określa się między innymi wskaźniki krzepnięcia krwi, stężenie albumin oraz bilirubiny w surowicy. Na podstawie tych badań ocenia się, jakie są rokowania pacjenta i jak szybko powinien być przeprowadzony zabieg.
Przeszczep wątroby - przebieg operacji
Operacje przeszczepiania narządów, w tym wątroby, to jedne z najtrudniejszych przeprowadzanych zabiegów. U chorego na początku usuwa się uszkodzony narząd, a następnie w jego miejsce wszczepia się wątrobę pochodzącą od dawcy. W zależności od ośrodka, w którym przeprowadzana jest operacja, a także stanu pacjenta, stosowane są różne metody przeszczepiania wątroby. Jeżeli w rozwoju choroby wykształciło się tak zwane krążenie oboczne, podczas przeszczepiania wątroby należy przywrócić prawidłowe krążenie. Czasami konieczne jest usunięcie dróg żółciowych. W niektórych przypadkach, najczęściej u dzieci, przeszczepiana jest nie cała wątroba, ale jej fragment.
Po operacji przeszczepienia wątroby monitorowany jest ogólny stan pacjenta oraz funkcjonowanie wątroby. Jeżeli pacjent dobrze się czuje, a czynności wątroby oraz całego organizmu są stabilne, po około 2 tygodniach pacjent może opuścić szpital. Po przeszczepie pacjent musi przyjmować leki immonopresyjne. Wdrażane jest także leczenie, które zmniejsza ryzyko zakażeń grzybiczych i wirusowych, które są u osób po przeszczepie bardzo częste.
Przeszczep wątroby - powikłania
Ze względu na to, że przeszczep jest niezwykle skomplikowaną operacją, wiąże się z ryzykiem wystąpienia pewnych powikłań. Możliwe powikłania to między innymi krwawienie oraz zakrzepica naczyń. W niektórych przypadkach wszczepiony narząd nie podejmuje czynności, a czasami następuje nawrót choroby. Inne możliwe powikłania ogólnoustrojowe to:
- Zaburzenia oddychania
- Zaburzenia funkcjonowania nerek
- Zakażenia
- Choroby kości
- Zaburzenia krzepnięcia krwi.
U mniej więcej 50 proc. pacjentów dochodzi do odrzucenia przeszczepu, ale zastosowanie leków immunopresyjnych pozwala na leczenie odrzutów. Przewlekłe odrzucenie przerzutów mimo stosowania leków immunopresyjnych dotyczy zaledwie około 4 proc. pacjentów. Około 90 proc. pacjentów z przeszczepioną wątrobą przeżywa rok, natomiast około 75 proc. pacjentów po przeszczepie żyje jeszcze co najmniej 5 lat. Przez pewien czas po przeszczepie pacjent powinien być pod stałą kontrolą lekarską, regularnie zgłaszać się na wizyty kontrolne i wykonywać wymagane badania.
Co trzeba wiedzieć o marskości wątroby
