Krwawienie z przewodu pokarmowego to niezwykle niepokojący objaw chorobowy i wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej. Nie można go bagatelizować, nawet jeśli objawy są jeszcze nieznaczne. Natomiast utrata co najmniej jednego litra krwi w krótkim czasie świadczy o poważnym zagrożeniu. Krwotok może też objawić się na kilka sposobów, co jest uzależnione od tego, z jakim miejscu doszło do przerwania ciągłości naczyń krwionośnych. Może zatem dojść do krwawienia z górnego lub dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Tego typu krwawienia mają inne przyczyny i inaczej się objawiają, wymagają także innego sposobu leczenia.
Krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego dotyczą przełyku, żołądka oraz dwunastnicy. Wśród objawów znajdują się: krwawe wymioty, tzw. fusowate, zawierające skrzepy krwi wydobywające się z żołądka lub wymioty zawierające świeżą czerwoną krew, a ponadto smoliste stolce, czyli zabarwione zmienioną krwią, co oznacza, że do krwawienia dochodzi już od dłuższego czasu. Za ciemny kolor kału odpowiada w tym wypadku hematyna, która powstaje w wyniku procesu rozpadu hemoglobiny pod wpływem bakterii jelitowych. Hematyna w wymiotach natomiast to wynik działania kwasu solnego na krew przedostającą się do żołądka.
Inne możliwe objawy to: niedokrwistość, bladość skóry, osłabienie oraz zawroty i mroczki przed oczami.
Początki raka jelita grubego mogą się manifestować przez tzw. krew utajoną. Oznacza to, że w kale znajdują się, niewidoczne gołym okiem, ślady krwawienia w jelitach. Istnieją specjalne badania na krew utajoną w kale, które warto zrobić od czasu do czasu. Niektóre krwawienia bowiem, związane na przykład z rozwijającym się rakiem jelita grubego, długo nie dają żadnych objawów.
Wśród przyczyn krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego znajdują się takie choroby jak:
Gdy dochodzi do krwawienia z dolnej części przewodu pokarmowego w kale obserwuje się świeżą krew. Krew w stolcu może być objawem takich chorób jak:
Podstawą leczenia jest ustalenie miejsca i przyczyny krwawienia. W celu zdiagnozowania stosuje się badanie fizykalne, badanie per rectum, a także zleca dodatkowe badania krwi i kału. Ponadto pomocne są próby wątrobowe, zgłębnikowanie żołądka, gastroskopia, badania angiograficzne, RTG. Uważa się, że najistotniejsze dla postawienia diagnozy są jednak badania endoskopowe.
Krwotoki z przewodu pokarmowego wymagają najczęściej leczenia szpitalnego, gdzie ubytek krwi zostaje zahamowany. W tym celu stosuje się doraźnie metodę endoskopową: iniekcje, elektrokoagulację, metodę laserowania zamykania naczyń krwionośnych i inne. W skrajnych przypadkach także operacje chirurgiczne. Następnie procedury medyczne obejmują: leczenie farmakologiczne, endoskopowe, czasem terapię cewnikową lub interwencję chirurgiczną.
W przypadku krwawień z dolnego odcinka przewodu pokarmowego najpierw stosuje się leki przeciwkrwotoczne, a następnie wdraża odpowiednie leczenie, w zależności od diagnozy. Zdarza się, że niezbędna jest także operacja chirurgiczna.