Tłuszcze dzieli się pod różnymi względami i pełnią one zróżnicowane funkcje. Lipidy są obecne w wielu produktach spożywczych, a tłuszcze pozyskiwane z różnych źródeł wykorzystuje się między innymi w kosmetyce.
Lipidy - podział
Lipidy są pochodnymi glicerolu, który jest trójwodorotlenowym alkoholem oraz kwasów tłuszczowych. Lipidy są związkami, które nie rozpuszczają się w wodzie, są za to rozpuszczalne w substancjach takich jak benzen, chloroform czy aceton.
W zależności od liczby wiązań z cząstkami kwasów tłuszczowych rozróżnia się:
- Monoglicerydy - zawierają jedno wiązanie z kwasami tłuszczowymi,
- Diglicerydy - zawierają dwa wiązania z kwasami tłuszczowymi,
- Triglicerydy - zawierają trzy wiązania z kwasami tłuszczowymi.
W związku ze zróżnicowaną budową, tłuszcze dzieli się na dwie podstawowe grupy – lipidy proste oraz złożone. Lipidami prostymi nazywa się estry alkoholi oraz kwasów tłuszczowych, z kolei lipidy złożone to także estry, jednak zawierają one dodatkowo cząsteczki białek lub cukrów. Innym kryterium podziału jest pochodzenie tłuszczów - mogą być one roślinne albo zwierzęce.
Tłuszcze roślinne to przede wszystkim oleje pozyskiwane z nasion roślin takich jak dynia czy słonecznik. Oleje tłoczy się również z oliwek, orzechów oraz strączków. Oleje pochodzenia roślinnego są bogate w cenne kwasy tłuszczowe - zawierają kwas linolowy oraz linolenowy. Tłuszcze zwierzęce są zawarte w mięsie, a ich przykładami są smalec oraz tran. Tłuszcze pochodzenia zwierzęcego zawarte są również w produktach mlecznych.
Lipidy – funkcje
Lipidy są związkami, które pełnią w ludzkim organizmie wiele funkcji. Tworzą one barierę ochronną dla skóry, stanowią ochronę przed promieniowaniem słonecznym oraz innymi czynnikami zewnętrznymi (takimi jak chłód, wiatr, zanieczyszczenia) i regulują gospodarkę wodno-tłuszczową organizmu. Tłuszcze, które spożywamy na co dzień, są doskonałym źródłem energii (1 gram tłuszczu dostarcza aż 9 kalorii) i są budulcem różnych struktur organizmu. Zapotrzebowanie organizmu na lipidy jest największe w okresie dojrzewania, a najmniejsze u osób w podeszłym wieku. Większe zapotrzebowanie na tłuszcze mają również osoby trenujące albo wykonujące ciężką pracę fizyczną.
U każdego człowieka tkanka tłuszczowa pełni rolę ochronną - umożliwia utrzymanie prawidłowej temperatury ciała i jest materiałem zapasowym, który organizm może wykorzystywać w przerwach między posiłkami. Lipidy wchodzą również w skład błon komórkowych, a także biorą udział w produkcji wielu ważnych związków, w tym hormonów. Wykazano również, że lipidy biorą udział w przekazywaniu sygnałów między komórkami organizmu.
Lipidy – zastosowanie
Tłuszcze są elementem, który musi być składnikiem każdej zdrowej, zrównoważonej diety. Mimo trgo, iż wiele osób unika spożywania tłuszczów ze względu na ich kaloryczność, należy pamiętać, że mają one duży wpływ na wchłanianie wielu witamin z pożywienia, ponieważ niektóre witaminy (A, D, E oraz K) są rozpuszczalne jedynie w tłuszczach. Ze względu na wysoką kaloryczność tłuszczów nie należy ich spożywać w nadmiernych ilościach, ponieważ nadmierne spożycie prowadzi do ich odkładania się w organizmie w postaci tkanki tłuszczowej, co skutkuje nadwagą oraz otyłością. Ponadto, spożywanie zbyt dużej ilości tłuszczów zwiększa ryzyko rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego.
Lipidy są niezwykle ważne, jeśli chodzi o utrzymanie dobrej kondycji skóry. Związki tłuszczowe znajdują szerokie zastosowanie w kosmetyce, ponieważ działają na skórę nawilżająco i odżywczo. Dodawane do różnorodnych preparatów sprawiają, że kosmetyki przyspieszają regenerację skóry, poprawiają jej elastyczność i chronią przed nadmierną utratą wody ze skóry. Kremy, maści i balsamy z wysoką zawartością lipidów są polecane osobom, których skóra jest przesuszona, chropowata czy podatna na drobne uszkodzenia.
Stosowanie preparatów z wysoką zawartością tych tłuszczów zaleca się również pacjentom cierpiącym na atopowe zapalenie skóry. Tłuszcze, które można znaleźć w składach preparatów kosmetycznych to między innymi masło shea, masło kakaowe, olej kokosowy oraz olej rycynowy. Lipidy wpływają także na stan włosów, więc często można je znaleźć w szamponach oraz odżywkach do włosów.
Zawierają zdrowe tłuszcze, wspomagają prace szarych komórek. Dlaczego jeszcze warto jeść orzechy włoskie
