USG sutków (piersi) - na czy polega badanie?
USG sutków jest nieinwazyjnym badaniem obrazowym, dzięki któremu zyskuje się trójwymiarowy obraz gruczołu piersiowego umożliwiający ocenę charakteru tkanek, z jakich jest zbudowany oraz znalezienie ewentualnych zmian chorobowych. Ponadto, dzięki badaniu USG udaje się ocenić stan węzłów chłonnych pod pachami. USG pokazuje obraz tkanek w czasie rzeczywistym. Ponadto pozwala oglądać wnętrze gruczołu pod różnymi kątami. Służy do badań przesiewowych w kierunku raka sutków (zwanego także rakiem piersi).
USG wykonuje się przy pomocy aparatu wytwarzającego fale ultradźwiękowe o częstotliwości od 2 do 50 MHz, które wnikają w głąb tkanek miękkich, a następnie zostają częściowo pochłonięte lub odbijają się od nich i wracają do urządzenia odbiorczego. Uwidacznia się to w postaci szarych i czarnych plam na ekranie urządzenia. Dzięki temu powstaje obraz, który następnie jest odpowiednio interpretowany przez lekarza. Określenie USG jest skrótem od ultrasonografii, wprowadzonej do użytku w medycynie jeszcze w latach 60-tych. Jest to badanie niebolesne i bezpieczne, można je też powtarzać wielokrotnie. Wykonuje się je także u kobiet w ciąży i matek karmiących piersią. USG sutków najlepiej zrobić między 1. a 10. dniem cyklu miesiączkowego.
USG sutków (piersi) - kiedy jest zalecane?
USG sutków (piersi) najlepiej sprawdza się u kobiet poniżej 40-tego roku życia. Wówczas tkanka, z której zbudowane są piersi, ma jeszcze charakter gruczołowy i łatwiej poddaje się obrazowaniu przez fale ultradźwiękowe. W późniejszym wieku w piersiach znajduje się głównie tłuszcz, dlatego zaleca się wtedy głównie mammografię. USG lepiej też sprawdza się w przypadku małych lub średniej wielkości piersi.
Na badania USG sutków (piersi) kieruje się osoby u których pojawiły się niepokojące zmiany, takie jak:
- bolesność piersi
- wyczuwalne dotykiem zgrubienia, guzki i inne zmiany w wyglądzie piersi
- wyciek z brodawki sutkowej
- zmiany uwidocznione przez mammografię lub rezonans magnetyczny
Ponadto USG sutków (piersi) zaleca się w przypadku stosowania hormonalnej terapii zastępczej, jako badanie przesiewowe w przypadku występowania częstych przypadków raka piersi w rodzinie, a także jako badanie kontrolne w przypadku zdiagnozowania łagodnych zmian w piersi. Lekarze zalecają profilaktyczne badania USG piersi raz w roku od 20-tego do 40-50 roku życia.
Kiedy przeprowadza się USG piersi, a kiedy mammografię?
Mammografia, w przeciwieństwie do ultrasonografii, nie jest całkiem obojętna dla organizmu, wykorzystuje bowiem promienie rentgenowskie do obrazowania wnętrza gruczołu. Zatem nie może być stosowana wielokrotnie w krótkim okresie czasu, chociaż promieniowanie aparatu do mammografii jest niewielkie. Nie wykonuje się jej także u kobiet w ciąży. Takie prześwietlenie pozwala jednak na wykrycie zmian nowotworowych w piersiach o wiele wcześniej, niż pojawią się objawy kliniczne, co jest niezwykle istotne dla skutecznego leczenia raka piersi.
U kobiet poniżej 40-tego roku życia obie metody badania wykorzystuje się równolegle lub wykonuje się tylko USG. Mammografia wykrywa wszystkie zmiany w piersi, w tym zwapnienia, ale nie pozwala na odróżnienie guzków, czyli zmian litych od torbieli, zawierających płyny. Natomiast USG lepiej pokazuje różnicę pomiędzy torbielą w guzem, daje wyraźniejszy obraz zmiany i pozwala ją oglądać z różnych stron i pod zmiennym kątem. W trakcie badania można powrócić do zauważonej nieprawidłowości w piersi i ponownie się jej przyjrzeć. Jest też efektywniejsza w przypadku tzw. gęstych radiologicznie piersi, czyli zbudowanych głównie z tkanki gruczołowej. Jednak słabiej się sprawdza w starszym wieku, przy piersiach zbudowanych z tkanki tłuszczowej, a także przy guzkach znajdujących się głębiej. Nie pokazuje też zwapnień w piersiach.
Podsumowując należy stwierdzić, że obie metody badania piersi są metodami obrazowania, które się wzajemnie uzupełniają.
USG sutków (piersi) - jak wygląda badanie?
Do badania nie trzeba się specjalnie przygotowywać, chociaż zaleca się pierwsze 10 dni cyklu miesiączkowego jako najdogodniejsze do wykonania USG piersi. Przed badaniem lepiej też nie używać dezodorantów żelowych i talkowych, ponieważ pogarszają jakość obrazu.
USG wykonuje się przy pomocy specjalnej głowicy połączonej z monitorem, na którym obserwuje się obraz stworzony przez fale ultradźwiękowe. Aby uzyskać odpowiedni poślizg skórę pokrywa się lekko podgrzanym żelem. Zazwyczaj badanie jest robione, gdy kobieta leży na plecach z jedną ręką podłożoną pod głowę, ale zdarza się, że jest proszona także o położenie się na boku.
W trakcie badania ocenia się stan całej piersi, włącznie z otoczką i brodawką sutkową, a także stan węzłów chłonnych pod pachami. Analizowany jest obraz tkanek piersi oraz węzłów chłonnych pod pachami pod względem ewentualnych nieprawidłowości, obecności zmian ogniskowych, a także oceniana jest szerokość przewodów mlekowych, ich zawartość oraz grubość i struktura skóry.
Po analizie obrazu, uzyskanego dzięki USG, lekarz podejmuje decyzję co do dalszych kroków. Jeżeli dostrzeże niepokojące zmiany, kieruje pacjentkę na biopsję piersi lub inne badania diagnostyczne, albo zaleca odpowiednią profilaktykę.
