Naukowcy z University Medical Center Groningen i Maastricht University Medical Center przebadali 41 popularnych kategorii leków i poddali ocenie 1883 próbki kału pobrane od osób zdrowych oraz od cierpiących na nieswoiste zapalenie jelit oraz na zespół jelita drażliwego. Przyjrzano się efektowi stosowania pojedynczych leków, a także łączonego stosowania wybranych medykamentów. Wyniki obserwacji przedstawiono podczas Tygodnia UEG 2019 w Barcelonie.
Naukowcy wykazali, że 18 powszechnie używanych leków w znacznym stopniu uszkadza mikrobiom jelitowy, a osiem różnych kategorii leków powoduje, że zwiększa się oporność bakterii na leki przeciwdrobnoustrojowe. Zmiany w składzie i metabolizmie flory jelitowej wpływają na zwiększenie ryzyka rozwoju chorób jelit, infekcji, otyłości i innych schorzeń i zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu.
Mikrobiom jelitowy to złożony ekosystem, w skład którego wchodzą bakterie, archeony, wirusy, w tym bakteriofagi oraz grzyby. Jest ich w sumie około 100 trylionów. Samych tylko różnych gatunków bakterii znajdziemy prawie 1000. Badania nad mikroflorą jelitową pokazują, że pełni kluczową rolę jako część układu odpornościowego organizmu, bierze udział w procesach metabolicznych i zarządza pracą układu pokarmowego, a nawet reguluje nasze samopoczucie i odgrywa pewną rolę w procesach odczuwania bólu. W zaburzeniach mikrobioty naukowcy doszukują się źródeł takich chorób, jak cukrzyca, choroby wątroby, otyłość, nowotwory, a nawet choroby neurodegeneracyjne. Jest to środowisko, w którym biliony różnych drobnoustrojów żyją we względnej symbiozie. Jednak zażywane leki poważnie zaburzają zarówno skład, jak i funkcje flory jelitowej.
Kategorie leków, które wpływają na florę bakteryjną przewodu pokarmowego
Naukowcy wyodrębnili następujące kategorie leków, które zmieniają naszą florę bakteryjną:
- Inhibitory pompy protonowej (PPI) - są to leki stosowane w schorzeniach żołądka, w tym w niestrawności, przy zgadze, wrzodach żołądka, przy leczeniu zakażenia Helicobacter pylori, a także przy refluksie żołądkowym i przełyku Barreta. Naukowcy zauważyli, że leki PPI zwiększyły liczbę bakterii w górnym odcinku układu pokarmowego, a także spowodowały nadmierną produkcję kwasów tłuszczowych.
- Metformina - lek na cukrzycę typu 2 wpływa na proces namnażania się bakterii Escherichia coli, czyli pałeczek okrężnicy, które wywołują biegunki i infekcje dróg moczowych.
- Antybiotyki stosowane przy zakażeniach bakteryjnych niszczą przy okazji także pożyteczne szczepy.
- Środki przeczyszczające używane powszechnie przy zaparciach zmieniają florę bakteryjną jelit.
- Niektóre leki przeciwdepresyjne (SSRI - inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny) powodują nadmierne namnażanie się bakterii Eubacterium ramulus, które są odpowiedzialne za bakteryjne zapalenie pochwy.
- Doustne środki sterydowe powodują namnażanie się bakterii wytwarzających metan, co przyczynia się do rozwoju otyłości.
W komentarzu do badań jeden z autorów, Arnau Vich Vila, stwierdził:
Wiemy już, że na skuteczność i toksyczność niektórych leków wpływa skład flory bakteryjnej przewodu pokarmowego i że mikroflora jelitowa jest związana z wieloma stanami zdrowotnymi, dlatego kluczowe jest zrozumienie, jakie są konsekwencje stosowania leków dla stabilności mikroflory. Dzięki naszym badaniom można będzie teraz lepiej planować leczenie. Są też pomocne przy wyjaśnianiu przyczyn niektórych skutków ubocznych towarzyszących zażywaniu leków.
Źródło: EurekAlert
