Ból przewlekły - czym jest, kiedy występuje, jak się go leczy?

Przewlekły ból to ból, który trwa dłużej niż 3 miesiące i nie ustępuje po wyleczeniu choroby lub wygojeniu tkanek po urazie. Szacuje się, że na długotrwały ból cierpi około 25 proc. Polaków, a dolegliwości najczęściej dotyczą głowy, kręgosłupa oraz stawów. Ból tego typu to poważny problem - znacznie obniża on jakość życia i utrudnia codzienne funkcjonowanie. Czym dokładnie jest przewlekły ból, dlaczego się pojawia i jakie są metody leczenia takich dolegliwości?

Ból brzucha to może być błaha dolegliwość albo objaw poważnej choroby. Sprawdź, kiedy nie możesz go lekceważyć.

Zobacz wideo

Każdy rodzaj bólu wbrew pozorom jest czymś potrzebnym, ponieważ pełni rolę ostrzegawczą. Wystąpienie różnych dolegliwości sygnalizuje potencjalne zagrożenie i mobilizuje organizm do ucieczki albo obrony przed czymś, co mogłoby spowodować większe uszkodzenia. Definicja bólu, którą podaje Międzynarodowe Towarzystwo Badania Bólu brzmi następująco: “ból jest nieprzyjemnym doznaniem czuciowym i emocjonalnym związanym z aktualnie występującym lub zagrażającym uszkodzeniem tkanek, lub też doznaniem opisywanym w kategoriach takiego uszkodzenia”. W związku z tym, można powiedzieć, że ból stanowi ostrzeżenie, że w naszym organizmie dzieje się coś złego, na przykład doznaliśmy urazu lub rozwija się choroba, w związku z czym powinniśmy udać się do lekarza i podjąć kroki, które prowadzą do zmniejszenia dolegliwości. Ból występuje na skutek uszkodzenia tkanek, które powoduje stan zapalny i zmiany w układzie nerwowym.

Ból przewlekły - kiedy występuje?

Zazwyczaj dolegliwości występują tak długo jak trwa proces gojenia tkanek lub leczenie choroby. Inaczej jest w przypadku bólu przewlekłego - występuje on nawet po wygojeniu tkanek. Ból tego typu bardzo często występuje równolegle z chorobami przewlekłymi, takimi jak choroba zwyrodnieniowa stawów czy choroby nowotworowe. U pacjentów, u których ból nie mija i występuje przewlekle, dolegliwości te nie pełnią już funkcji ostrzegawczej. Można mówić wtedy, że ból staje się chorobą.

Dolegliwości nazywa się przewlekłymi, jeżeli ból trwa dłużej niż 3 miesiące (czasami na potrzeby badań przyjmuje się okres 6 miesięcy). Wyjątkiem są choroby nowotworowe, w przypadku których ból może trwać znacznie dłużej. Czas trwania nie jest jedyną różnicą między bólem ostrym a przewlekłym. Na podstawie badań stwierdzono, że w przypadku bólu przewlekłego zmniejsza się przepływ krwi przez niektóre obszary wzgórza, z kolei w przypadku bólu ostrego przepływ przez mózgowie jest większy niż u osób, u których nie występują dolegliwości bólowe. Poza tym, u pacjentów z bólem ostrym obserwuje się znaczne pobudzenie układu wewnątrzwydzielniczego oraz współczulnego, co nie pojawia się przy bólu przewlekłym.

Przewlekły ból ma negatywny wpływ na wiele aspektów życia. U wielu osób niemijający ból ogranicza aktywność fizyczną, a także powoduje pogorszenie codziennego funkcjonowania pacjenta i wystąpienie zaburzeń fizjologicznych. Ból ma również wpływ na ogólne samopoczucie, stan emocjonalny oraz kontakty społeczne. Jeżeli taki stan trwa przez dłuższy czas, dochodzi do pogorszenia kontaktów z rodziną i przyjaciółmi, a także społecznej izolacji. Długotrwały ból wywołuje u chorych apatię i zamknięcie w sobie, a chorzy spędzają coraz więcej czasu w samotności zastanawiając się nad przyczyną bólu. Pacjenci cierpiący na długotrwałe dolegliwości bólowe miewają pogorszony nastrój, są drażliwi, rozdrażnieni i nadmiernie zdenerwowani. Czasami pojawiają się również stany depresyjne i problemy w pracy, a nawet utrata pracy. U takich osób często występują zaburzenia odżywiania - chorzy mają nadmierny apetyt i jedzą zbyt dużo lub obserwuje się u nich utratę apetytu i znaczną utratę wagi.

Ból przewlekły - leczenie

Przewlekłego bólu nie należy w żadnym przypadku lekceważyć, gdyż jest on poważnym problemem i wpływa na wszystkie aspekty życia. Pacjenci cierpiący na przewlekły ból bardzo często szukając ukojenia zażywają nadmierne ilości leków, co prowadzi do pogłębienia problemów zdrowotnych. W związku z tym, po zauważeniu niepokojących objawów należy zgłosić się do lekarza, a leczenie powinno być przeprowadzane pod kontrolą specjalisty – nie należy próbować leczyć się na własną rękę. Co więcej, ból o charakterze przewlekłym wymaga kompleksowego leczenia obejmującego nie tylko farmakoterapię, ale często również rehabilitację i psychoterapię. Czasami jedynym rozwiązaniem problemu jest przeprowadzenie zabiegu, który ma na celu uwolnienie uciskanego nerwu. Szanse na powodzenie terapii zwiększa postawienie trafnej diagnozy dotyczącej przyczyny bólu.

Więcej o: