Rynoskopia (łac. rhinoskopia) to nieinwazyjne i bezpieczne badanie wykonywane przez laryngologów, którego celem jest obejrzenie oraz ocena jam nosowych, ich śluzówki, małżowin nosowych oraz ujść zatok obocznych nosa. Dzięki rynoskopii można ocenić właściwości powierzchni błony śluzowej oraz wykryć wszelkie nieprawidłowości badanych obszarów, takie jak skrzywienie przegrody nosowej, przerost małżowin nosowych, polipy, ciało obce, perforacja owrzodzeń czy guzy, jak również obecność wydzieliny czy obrzęk śluzówki. Badanie jest przeprowadzane osobno dla każdego otworu nosowego.
Wyróżnia się dwa rodzaje rynoskopii:
- rynoskopię przednią – to badanie jamy nosowej przez wziernik nosowy za pomocą lampy czołowej lub lusterka czołowego i zewnętrznego źródła światła,
- rynoskopię tylną – to badanie części nosowej gardła przez jamę ustną za pomocą lusterka i szpatuły.
Rynoskopia środkowa (obecnie nie stosowana).
Rynoskopia przednia
Rynoskopia przednia to oglądanie jamy nosowej przez wziernik nosowy za pomocą lampy czołowej lub lusterka czołowego i zewnętrznego źródła światła. Pacjent znajduje się w pozycji siedzącej, z odchyloną głowę ku tyłowi. Kiedy głowa nie jest odchylona, lekarz może obejrzeć przewód nosowy dolny, małżowiny nosowe dolne oraz okolice dna nosa. Gdy badany ma głowę odgiętą ku tyłowi, laryngolog może zobaczyć górną część jamy nosowej z przewodem nosowym środkowym oraz małżowiną nosową środkową.
Podczas rynoskopii przedniej lekarz posługuje się krótkim wziernikiem nosowym Hartmana. Wziernikowanie głębszych rejonów jamy nosa możliwe jest dzięki użyciu dłuższego wziernika nosowego Kiliana. U najmłodszych pacjentów wzierniki nosowe zastępuje się wziernikami usznymi. Badaniu podlegają oba przewody nosowe. Rynoskopia nosa nie wymaga żadnego przygotowania ze strony pacjenta.
Ponieważ podczas badania pacjent ma odchyloną głowę, przed jego rozpoczęciem należy poinformować lekarza o wszelkich wadach kręgosłupa.
Rynoskopia tylna
Rynoskopia tylna jest badaniem części nosowej gardła przez jamę ustną, które przebiega z użyciem światła, specjalnego lusterka oraz szpatułki, która służy do uciśnięcia nasady języka. Stosowane są także giętkie lub sztywne endoskopy, które pozwalają na bezpośredni ogląd jam nosowych i jamy nosowo-gardłowej.
Po uciśnięciu języka do tylnej części jamy ustnej zostaje wprowadzone lusterko. Dzięki temu rynoskopia tylna pozwala na oględziny jamy nosowej, nozdrzy tylnych, tylnych części małżowin nosowych i przegrody, włącznie z częścią nosową gardła, części nosowej gardła (łącznie z migdałkiem gardłowym, tak zwanym trzecim migdałkiem), ujścia trąbek słuchowych. Podczas badania lekarz może pobrać wydzielinę z jamy nosowej do badań biochemicznych czy bakteriologicznych. Jeśli u pacjenta istnieje ryzyko wystąpienia odruchów wymiotnych, można znieczulić miejscowo błonę śluzową gardła.
Ponieważ badanie jest trudne do wykonania i wymaga nie tylko doświadczenia lekarza, ale i współpracy pacjenta, w znacznym stopniu zostało wyparte przez badanie endoskopowe. Endoskopię uznaje się za najlepszy sposób oceny jamy nosowej. Badanie polega na wprowadzeniu endoskopu do jamy nosowej wzdłuż jej dna oraz na ocenie warunków anatomicznych czy stanu patologicznego. Podczas badania endoskopem giętkim możliwa jest ocena struktur gardła i krtani.
Dopełnieniem rynoskopii jest badanie palpacyjne jamy nosowo-gardłowej, które polega na wprowadzeniu palca wskazującego za podniebienie miękkie do jamy nosowej w celu oceny nozdrzy tylnych, sklepienia oraz bocznej ściany jamy nosowej.
Rynoskopia - wskazania
Rynoskopię wykonuje się zwykle u pacjentów z chorobami jamy nosowo-gardłowej. Wskazaniami do wykonania badania jest:
- podejrzenie zapalenia zatok,
- przewlekłe bądź nawracające zapalenie zatok przynosowych,
- silne dolegliwości bólowe głowy w obrębie zatok przynosowych,
- podejrzenie skrzywienia przegrody nosa,
- podejrzenie obecności polipów,
- podejrzenie obecności zmian nowotworowych,
- podejrzenie obecności ciał obcych w nosie,
- obecność ciał obcych w jamie nosowej,
- powtarzające się krwawienia z nosa.
Migdałki mogą dokuczać w każdym wieku. Potrzebne, czy nie. Usuwać? A jeśli tak, to kiedy
