Szalej jadowity (cykuta): uważaj na to zioło

Szalej jadowity, czyli cykuta - trujące zioło, które miał wypić Sokrates po skazaniu go na śmierć przez ateński sąd. W rzeczywistości filozof wypił napar z innej rośliny z tej samej rodziny selerowatych, o nazwie pietrasznik. Dawniej cykutą nazywano większą grupę trujących roślin, dopiero Linneusz zmienił tę tradycję.

Szalej jadowity (cykuta) - roślina silnie trująca

Tak więc szalej jadowity to Cicuta virosa - gatunek silnie trującej rośliny wieloletniej, należący do rodziny selerowatych (Apiaceae Lindl). Zawiera bardzo toksyczny wielonienasycony alkohol - cykutoksynę. Ten związek nawet w małych ilościach jest niezwykle trujący, a objawy pojawiają się już w 20 minut po spożyciu. Objawy zatrucia to ślinotok, pieczenie w jamie ustnej, mdłości i wymioty, rozszerzenie źrenic. Następnie pojawiają się drgawki i dochodzi do utraty przytomności. Śmierć następuje wskutek porażenia układu oddechowego.

Szalej jadowity (cykuta) - jak wygląda i gdzie występuje?

Szalej jadowity występuje na całej półkuli północnej, a więc w Europie, Azji, Ameryce Północnej i woli raczej umiarkowany i zimny klimat. W Indiach rośnie jednak nawet w tropikach. Lubi tereny podmokłe, stąd można go spotkać na brzegami stawów i jezior, na torfowiskach, w szuwarach. Wyrasta nawet do wysokości 1,2 m. Ma wysoką nagą łodygę, rozgałęzioną u góry. Pęd liściowy jest w środku pusty. Natomiast korzeń ma poprzeczne kanały powietrzne i wycieka z niego żółtawy sok. Najwięcej trucizny znajduje się właśnie w kłączu. Szalej szczególnie trujący jest wiosną i jesienią. Kwitnie od lipca do września, a kwiaty zapylane są przez muchy.

Do zjedzenia tej rośliny dochodzi czasem na skutek pomyłki. Smakiem i zapachem przypomina bowiem marchew lub pietruszkę. Kłącze jest też nieco słodkawe. Trzeba pamiętać, że zjedzenie nawet 5 g kłącza może spowodować śmierć. Roślina jest także toksyczna dla zwierząt.

W naszym filmie: Poznaj 6 zasad bezpiecznego stosowania ziół. Nie są obojętne dla zdrowia i mogą bardzo zaszkodzić, a w najlepszym wypadku: nie przynieść oczekiwanych efektów

Zobacz wideo

Szalej jadowity (cykuta) - objawy zatrucia i pierwsza pomoc

Głównym związkiem toksycznym szaleju jadowitego jest cykutoksyna, mająca działanie skurczowe. Gdy dostanie się do organizmu powoduje najpierw zaburzenia widzenia, uczucie palenia i ból w jamie ustnej oraz w gardle, a następnie nudności i wymioty. Kolejno dochodzi do drgawek, które przypominają nieco napady padaczkowe i prowadza do znacznego osłabienia i całkowitego wyczerpania. Na koniec dochodzi do utraty przytomności i śmierci z powody paraliżu mięśni oddechowych.

Pierwsza pomoc polega na podaniu płynów i prowokowaniu wymiotów. Konieczna jest natychmiastowa pomoc lekarska. W szpitalu trzeba choremu wypłukać żołądek oraz podać środki przeciwko drgawkom. Konieczna jest także intubacja i podawanie tlenu.

Więcej o: