W tym roku szczepienia przeciw grypie rozpoczną się dopiero pod koniec września
Jak dowiadujemy się ze strony Państwowego Zakładu Higieny, w tym roku szczepionka przeciwko grypie będzie dostępna nieco później - zwykle można się szczepić już pod koniec sierpnia. Powodem jest miesięczne opóźnienie ze strony WHO, które co roku publikuje zalecenia dotyczące pełnego składu szczepionki na kolejny sezon. Zwykle takie zalecenia publikowane są pod koniec lutego, aby można było zdążyć z produkcją właściwej szczepionki przed sezonem jesienno-zimowym. Już od lat 70. XX wieku WHO co roku ocenia sytuację epidemiologiczną i opracowuje zalecany skład szczepionki, jednak sezon 2018/2019 okazał się niezwykle trudny do analizy.
Wynika to z ogromnej zmienności wirusa grypy. Co roku pojawiają się nowe szczepy, które w dodatku się krzyżują. WHO monitoruje wirusa grypy, czerpiąc z danych epidemiologicznych i wirusologicznych z ogólnoświatowej sieci laboratoriów. Do głównych ośrodków ds. grypy, czyli WHO Collaborating Centres, spływają dane ze 142 krajów. Co roku identyfikacji i analizie genetycznej poddaje się ponad osiem tysięcy szczepów wirusa grypy. Określa się także tzw. immunogenność, czyli stopień odporności populacji na poszczególne szczepy wirusa, które uznaje się za najbardziej groźne w nadchodzącym sezonie. Następnie wyizolowane szczepy wirusa wraz z materiałem porównawczym przekazuje się firmom produkującym szczepionki. Proces produkcji szczepionki przeciw grypie trwa sześć miesięcy, dlatego też w tym roku szczepienia mogą się zacząć najwcześniej pod koniec września.
Powodem opóźnienia ze strony WHO jest skomplikowana sytuacja epidemiologiczna związana z pojawieniem się nowego szybko mutującego szczepu A/H3N2. Ten niebezpieczny szczep wirusa grypy spowodował w 2018 roku śmierć kilkunastu osób w samych tylko Stanach Zjednoczonych. Wcześniej ujawnił się w Australii, gdzie odpowiada za śmierć kilkunastu osób.
Kiedy należy zaszczepić się przeciw grypie?
Szczyt zachorowań na grypę zaczyna się w styczniu, kończy około marca. Szczepić się można w dowolnym momencie w czasie sezonu grypowego, ale najlepszy jest okres od października do grudnia, czyli przed szczytem zachorowań. Jeśli jednak nie zaszczepiliśmy się na czas, a wokół rośnie liczba chorych, szczepionkę należy przyjąć bez względu na porę roku. Odporność organizmu wykształca się po około dwóch-trzech tygodniach od zaszczepienia.
Jakie są rodzaje szczepionek przeciw grypie?
Są to szczepionki inaktywowane, to znaczy zawierające zabite wirusy grypy. Szczepionki mogą być trójskładnikowe lub czteroskładnikowe. Są dwa rodzaje szczepionek przeciw grypie:
- szczepionka typu "split", czyli zawierająca rozszczepione wiriony (cząstki) wirusa grypy
- szczepionka podjednostkowa typu "subunit, zawierająca rozbite drobnoustroje lub ich fragmenty
W sezonie 2019/2020 dostępne są następujące szczepionki:
- Influvac Tetra - inaktywowana, podjednostkowa, zawiera oczyszczone antygeny powierzchniowe czterech wirusów,
- Vaxigrip Tetra - inaktywowana, zawiera jako antygeny rozszczepiony wirion z czterech wirusów grypy,
- Influvac - inaktywowana, podjednostkowa, zawiera oczyszczone antygeny powierzchniowe trzech wirusów,
- Fluenz Tetra - żywa szczepionka, gdzie antygenami są atenuowane, czyli osłabione wirusy grypy, czterokrotnie pasażowane (przeszczepiane z jednaj pożywki na drugą), tak aby rozmnażały się tylko w temperaturze poniżej 25 stopni C. W efekcie replikują się w jamie nosowej, a nie w płucach. Podaje się ją nosowo.
Dlaczego warto szczepić się przeciw grypie?
Jest to najskuteczniejszy sposób na uniknięcie zachorowania. W zależności od skuteczności szczepionki na dany sezon daje odporność około 70-90 proc. osób poniżej 65. roku życia.
Zachorowanie na grypę może skończyć się poważnymi powikłaniami, takimi jak choroby układu oddechowego, choroby mózgu, układu krążenia, nerek, choroby neurologiczne oraz psychiatryczne. Zachorowanie na grypę w ciąży jest bardzo niebezpieczne i grozi nawet zgonem.
Przeciw grypie powinno się zaszczepić przede wszystkim: dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, osoby starsze, osoby z grup podwyższonego ryzyka, kobiety w ciąży, pracowników służ społecznych. A także wszystkich, którym zależy na zdrowiu.
Źródło: Państwowy Zakład Higieny - Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego
